D1BTh7 B3 Bestuiving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 1

D1BTh8 B3

Bestuiving

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Wat weet je van bestuiving?

Lezen en opdrachten maken

Handboek: Lezen blz. 62 t/m 65

Werkboek: Maak opdracht 8 en 10 t/m 13 (blz. 67 t/m 70)

Praktijk. De docent maakt 2-tallen.  

1. Witte dovenetel

2. Microscopie:

    stuifmeel en/of plantencel

Van de docent hoor je wanneer jullie dit gaan doen!

Dit ga je leren 

- Je kunt uitleggen hoe bestuiving verloopt bij insectenbloemen en windbloemen

  Je gebruikt hierbij de informatie van B1 en B2 

Insectenbloemen

Insecten zie je van bloem naar bloem vliegen, ze zijn opzoek naar nectar. De nectar zit onderin de bloem en daardoor krijgt een bij bijvoorbeeld stuifmeel op zijn lichaam. Als hij bij een volgende bloem naar nectar zoekt, komt dat stuifmeel op de stempel van die bloem.

Een insectenbloem heeft een honingklier. 

Daar wordt nectar gemaakt. 

De hommel krijgt stuifmeel op zijn lichaam. 

Dit 'neemt hij mee' naar een andere plant.

1.
Insectenbloemen zijn bloemen met gekleurde bloemblaadjes
2.
In insectenbloemen zit een honingklier die nectar maakt.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Windbloemen

Er zijn ook bloemen waarbij het stuifmeel door de wind wordt meegenomen en op de stempel van een bloem komt. 

stempel

helmknop met stuifmeel in de helmhokjes

Bekijk de afbeelding

BOVEN: insectenbloem

ONDER: windbloem

1. waar
2. nietwaar

Leerdoel

Je weet wat insectenbloemen en windbloemen zijn.

Bestuiving

Bestuiving:  Stuifmeel komt op de stempel van een bloem van een plant van dezelfde soort.

Noteer dit in je schrift

Stuifmeel van een roos op de stempel van een roos

Bestuiving

Stuifmeel van een roos op de stempel van een lelie

GEEN bestuiving

Een lelie is een ander soort dan een roos

Wat is bestuiving?

Het geslacht van een bloem:

De voortplantingsorganen

Je weet het verschil tussen:

- Mannelijke bloem

- Vrouwelijke bloem

- Tweeslachtige bloem

In de afbeelding
zie je een tweeslachtige
bloem

1. Waar
2. Nietwaar
3. Dat kun je niet zien
4. Het is een drieslachtige bloem

Leerdoel

Je kunt uitleggen hoe de bestuiving van insectenbloemen gaat.

Insectenbloem

Bestuiving door insecten

Insectenbloemen hebben gekleurde opvallende kroonbladen. Insecten worden daardoor aangetrokken.

Insecten worden ook aangetrokken door de geur van een bloem. Insectenbloemen hebben een honingklier waarin nectar gemaakt wordt. Nectar is een zoete vloeistof. 

Het is voor veel insectensoorten voedsel. 

De stuifmeelkorrels van de meeldraad zijn ruw en kleverig. Ze plakken op het lichaam van het insect. Als dat insect naar een volgende bloem van hetzelfde soort vliegt, komt het stuifmeel daar op de stempel. 

Dit noem je bestuiving.

Bestuiving door insecten

Veel insecten hebben een voorkeur voor een bepaalde plant.

Bijen bestuiven bijvoorbeeld appel- en kersenbomen, aardbeien, augurk, courgette.

De akkerhommel bestuift vooral de witte dovenetel.

Bijen als bestuivers

Bijen worden ingezet voor bestuivingen van cultuurgewassen, waar ze meestal tot 100 % verantwoordelijk zijn voor de bestuivingen. Door het gebruiken van bijen is men meer verzekerd van een goede bestuiving.

Door voldoende bijenkasten in een boomgaard te plaatsen zijn er op elk moment voldoende bijen aanwezig om een goede bestuiving en daardoor een goede vruchtzetting te bewerkstelligen.

Leerdoel

Je kunt uitleggen hoe de bestuiving van

windbloemen gaat.

Windbloemen

Bestuiving door de wind

Grassen en bomen hebben bloemen die niet mooi gekleurd zijn. De kelkbladen en de kroonbladen zijn onopvallend groen. De bloemen worden door de wind bestoven. 

De bloemen hebben grote meeldraden die heel veel stuifmeel maken (meer dan insectenbloemen). Het stuifmeel   is licht en glad en kan makkelijk door de lucht zweven.

Ze hebben grote stempels om het stuifmeel op te vangen.

Zo kan het stuifmeel toevallig op een stempel van een bloem van dezelfde soort komen.

Stuifmeelkorrels worden ook wel pollen genoemd. Sommige mensen zijn voor pollen allergisch, zij krijgen een loopneus, verstopte neus of tranende ogen van het stuifmeel dat in de lucht aanwezig is.

Grote meeldraden met heel veel stuifmeel.

Ze hangen buiten de bloem.

De wind kan het lichte, gladde stuifmeel makkelijk 'meenemen'.

Windbloemen

Bestuiving door de wind

Op de afbeelding zie je de meeldraden van het gras ver buiten de bloemen hangen. De helmknoppen hangen vol in de wind zodat het rijpe stuifmeel makkelijk kan worden meegenomen door de wind.

De stempels van een grasbloempje zijn erg groot en vertakt. Je kunt dat zien op de afbeelding van de vorige slide. 

De stempel is daar veervormig.De stempel steekt buiten de bloem uit. Daardoor kan het stuifmeel er makkelijk op terechtkomen.

Gebruik de link van de volgende pagina om alles over bestuiving te leren (klik op het bolletje in het midden).

www.bioplek.org

Wat weet je over de geur van de bloemen en
de vorm van de stuifmeelkorrels van insectenbloemen?

Wat weet je over de geur van de bloemen en
de vorm van de stuifmeelkorrels van windbloemen?

Wat weet je over de grootte en de vorm van de stempels van windbloemen?

Waar bevinden zich de helmknoppen en de stempels van insectenbloemen?

Waar bevinden zich de helmknoppen en de stempels van windbloemen?

Leerdoel

Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen zelfbestuiving en kruisbestuiving.

Zelfbestuiving

Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel van de meeldraad (mannelijk) naar de stamper (vrouwelijk).

Hier zie je zelfbestuiving.
Het stuifmeel van de plant komt terecht op de stempel van een andere bloem van dezelfde plant.

Kruisbestuiving

Hiernaast zie je een voorbeeld van kruisbestuiving.

Het stuifmeel komt terecht op de stempel van een andere bloem op een andere plant van dezelfde soort.

Als er stuifmeel van een plant op de stempel van een andere plant komt van een ander soort, vindt er geen bestuiving plaats.

Bekijk de afbeelding

BOVEN: insectenbloem

ONDER: windbloem

1. waar
2. nietwaar

Buurbestuiving mag je ook zelfbestuiving noemen

2 planten, deze staan op afstand van elkaar.

1 plant. Aan deze plant zitten meerdere bloemen. 

                        Sleep A, B, C en D naar de juiste plaats

zelfbestuiving

Kruisbestuiving

Geen bestuiving

Buurbestuiving

Bekijk de afbeelding.
Je ziet 2 soorten planten.

Bekijk de nummers met de pijltjes.

Waar is sprake van kruisbestuiving?

1. nrs: 1, 4 en 7
2. nrs: 1, 3 en 7
3. nrs: 4, 7 en 5
4. nrs: 1 en 4

Bekijk de afbeelding.
Je ziet 2 soorten planten.

Bekijk de nummers met de pijltjes.

Waar is sprake van zelfbestuiving?

1. nrs: 2 en 8
2. nrs: 2, 5 en 8
3. nrs: 6 en 7
4. nrs: 1, 4 en 6

Bekijk de afbeelding.
Je ziet 2 soorten planten.

Bekijk de nummers met de pijltjes.

Waar is sprake van buurbestuiving?

1. nr: 3 soms noemt men het ook zelfbestuiving
2. nr: 6
3. nr: 5
4. nrs: 7

Dagbloem - Griekse Malva -Heestertenisbloem - Wonderboom

Goudbandlelie Zonnebloem  

Stuifmeel

2 filmpjes

.....je slaat geen mug meer dood.....

en 

.....je bekijkt insecten met andere ogen.....

biologiepagina.nl

Dit is een meeldraad

1. waar
2. nietwaar

Deze helmknop bestaat
uit 4 helmhokjes

1. waar
2. nietwaar

Een stuifmeelkorrel

1. is een vrouwelijke geslachtscel
2. is de kern
3. is een mannelijke geslachtscel
4. is een helmknop

Als het stuifmeel rijp is,
knapt de helmhokje open

1. waar
2. nietwaar
3. de stempel knapt open
4. het vruchtbeginsel knapt open

1. Nectar is stuifmeel.

2. Windbloemen hebben grote meeldraden die veel stuifmeel maken.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1.
Insectenbloemen hebben grote stempels om het stuifmeel op te vangen.
2.
Windbloemen hebben kroonbladeren die onopvallend groen zijn.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Lezen handboek en Opdrachten maken

Huiswerk:

Als je iets nog niet snapt: Lees van het handboek : blz. 62 t/m 65

Maak in het werkboek van blz. 67 en 69:    opdracht 8, 10, 11 en 12

Bestuiving noteer begrippen
die hiermee te maken hebben

Wat weet je nu over bestuiving?

Bestuiving, wat vind je nog lastig?

Welke insecten zijn dit? 

Welke insecten hebben voorkeur voor bepaalde plantensoorten?

Andere organismen

Bestuiving vindt plaats door de wind of door insecten.

Welke andere organismen kunnen planten bestuiven?

In welk ander milieu kan ook bestuiving plaatsvinden?

    

==> Geef daarvan een voorbeeld.

Opstroomleerlingen

Bestuiving in het water

Voorbeelden van bestuiving onder water zijn het Nimfkruid (afbeelding) waarvan de pollen zwaarder zijn dan het water; hij zakt dus naar beneden en wordt opgevangen door de stempel eronder.

In andere gevallen hebben de pollen een luchtzakje, ze stijgen op naar de stempels erboven; (zeegras).

De regen treedt ook op als stuifmeeloverbrenger. Bij de Anemoon loopt het bloempje vol water; de pollen komen bovendrijven en als het water verdampt bestuift hij de stempel