Totaal oefenen Erf en Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Oefen het maken van de kruisingsschema's! 

Zie opdrachten in LessonUP. Deze heb je gemaakt in je schrift.

Er volgen hierna een paar meerkeuze vragen over kruisingsschema's. 

Daarna volgen heel veel vragen over de andere basisstoffen. Succes!

Er zijn konijnen met lange oren en konijnen met korte oren. Lange oren zijn Dominant. Wat kan het genotype van deze konijnen zijn?

bB: Zó mag je het genotype NIET noteren!

Altijd de hoofdletter eerst.

     homozygoot

Bb

BB

bb

bB 

Dafne Schippers heeft veel aanleg voor de 200 meter sprint. Ze was 2e op de Olympische Spelen van 2016. 

Ze heeft veel witte spiervezels. 

Stel: Het hebben van veel witte spiervezels is dominant. 

Welk genotype van beide ouders geeft de grootste kans op veel witte spiervezels bij Dafne? 

Zet op volgorde: Van veel kans naar minste kans.

1.

grootste kans

2

redelijke kans

3.

'kleine kans'

oef 14

4

'minste kans'

beide ouders 

Bb

1 ouder Bb

1 ouder bb

Beide ouders

bb

Beide ouders

BB

Extra oefening: Opdracht B (meerkeuze)

Bij een bepaalde plantensoort wordt de bloemkleur door 1 gen bepaald. Zelfbestuiving van een plant met witte bloemen levert steeds zaden waaruit zich planten ontwikkelen met eveneens witte bloemen.

oef 15

Doordat het gen voor paarse bloemen dominant is

 Doordat het gen voor witte bloemen dominant is

 Doordat deze plant heterozygoot is voor de bloemkleur

Doordat deze plant homozygoot is voor de bloemkleur

Het gen voor bruine ogen is dominant over het gen van blauwe ogen.

Een moeder en vader hebben beide bruine ogen

Een nakomeling heeft blauwe ogen.

Wat is het genotype van de vader en moeder en de nakomeling?

Versleep alle vakken naar de juiste plek. 

Let op: 

In werkelijkheid is het met de oogkleur niet zo simpel!

oef 16

bb

BB

Bb

Het genotype dat de ouders niet kunnen hebben bij deze nakomeling

Lust jij spruitjes?

Stel dat spruitjes lekker vinden een recessieve eigenschap is.

Wanneer is de grootste kans dat er nakomelingen komen die spruitjes lekker vinden? Wanneer de kleinste kans?

Zet het genotype van de ouders op volgorde voor de meeste kans tot geen kans.

 

1.

grootste kans

3.

geen kans

2

oef 18

beide ouders 

Bb

1 ouder BB

1 ouder bb

beide ouders

bb

Extra oefening: Opdracht E (meerkeuzevraag):

Een vrouw met blauwe ogen krijgt een kind met bruine ogen. Het gen voor bruine ogen is dominant over het gen voor blauw ogen. (Gebruik de letters B en b). 

Welk(e) genotype(n) kan de vader gehad hebben?

    Leg uit - Laat zien - Niet gokken - Wel snappen!

oef 19

Alleen bb

Alleen BB

Bb of bb

BB of bb

Alleen Bb

bB en bB :(

Bb of Bb

Peter is heterozygoot voor het FH-gen. Hana heeft de ziekte niet en is

homozygoot recessief.

Hoe groot is de kans dat een kind van Peter en Hana de ziekte FH krijgt?

Sleep het vinkje naar het juiste antwoord.

Peter is heterozygoot, dus Aa

Hanna is homozygoot recessief, dus aa

Als je dan een kruisingsschema maakt, kan er 50% Aa en 50% aa ontstaan

oef 20

0%

100%

75%

50%

25%

Er zijn lang-snavelige en kort-snavelige ara's.

Er vindt een kruising plaats. 

De F1 nakomelingen bestaan voor 50 % uit heterozygoten

Drie ara's zijn lang-snavelige en één ara is een kort-snavelige ara.

Wat waren de genotypen van de ouders (Parentes)?

uitleg

      A  a

A AA Aa 

a Aa  aa 

Hoofdletter A (lang-snavelig : Aa en AA: 3 ara's) 50% Aa 

kort-snavelig: aa (1 keer aanwezig)

oef 21

Aa x Aa

Aa x aa

aa x aa

AA x aa

AA x Aa

Duncan Laurence heeft op 18 mei 2019 het songfestival gewonnen. Hij heeft 'loep-zuiver' gezongen.  

Sleep het vinkje bij elke vraag naar de juiste plek. 

Als zingen een erfelijke eigenschap is die te vinden is op één speciale plek, hoe noem je die plek ?

Stel dat men heeft ontdekt dat Duncan heterozygoot is voor de eigenschap:  'zuiver zingen. Dan is zijn genotype: 

Stel dat Duncan nakomelingen krijgt samen met iemand die 'NIET zuiver zingt'.  Van de nakomelingen zingt dan:

Heterozygoot: Zingt Duncan dan voor 50 % zuiver en voor 50 % Niet-zuiver?

oef 22

Chromosoom

DNA

Gen

BB

Bb

bb

Ja

Nee

50 % zuiver

50 % niet-zuiver

25 % zuiver

75 % niet-zuiver

75 % zuiver

25 % niet-zuiver

100 % zuiver

D2BTh6 B1

Je uiterlijk

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Wat is NIET waar?

1. Een gen is een stukje afgebakend DNA dat informatie over 1 eigenschap bevat
2. Chromosomen zijn voor te stellen als lange strengen.
3. In het DNA zit de code waarin al onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd.
4. DNA is een klein stukje van een gen.

In elke cel van je lichaam zit

1. erfelijk materiaal van de vader en de moeder
2. DNA dat uit chromosomen bestaat
3. alleen van 1 van de ouders erfelijk materiaal
4. 2 celkernen: 1 van de vader en 1 van de moeder

Wat is NIET waar?

1. DNA is te vinden in huidschilfers en haarwortels
2. In het DNA kunnen erfelijke ziekten worden opgespoord of kan ontdekt worden of mensen familie zijn
3. DNA is te vinden in sperma of bloedsporen
4. DNA is alleen bij mensen in de celkern aanwezig

Wat is waar?

1. Het genotype = fenotype + invloed uit milieu
2. Het fenotype van een organisme is de informatie voor de erfelijke eigenschappen van dat organisme.
3. Het fenotype = genotype + invloed uit milieu
4. De oorzaken van de veranderingen van het genotype noemen we 'invloeden uit het milieu'.

D2BTh6 B2 

Erfelijke eigenschappen

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Genotype

Fenotype

47 chromosomen

in plaats van 46

Elk organisme heeft hetzelfde aantal chromosomen in een cel

1. ja
2. nee

1. Chromosomen in een zaadcel komen enkelvoudig voor.
2. In een bevruchte eicel komen genen in paren voor

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1. Een gen is een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschap.

2. Elk chromosoom bevat 1 gen.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

In iedere cel zit een kopie van het erfelijkheidsmateriaal van de ouders, in de vorm van ...1...
Op de ...1... zitten de ....2....

1. 1 : Genen 2: Chromosomen
2. 1: erfelijke materialen 2: Chromosomen
3. 1: Chromosomen 2: erfelijke materialen
4. 1: Chromosomen 2: Genen

In elke lichaamscel van
je lichaam zitten

1. 46 genen
2. 46 chromosomen
3. 46 genen en 46 chromosomen
4. 46 DNA ketens

De mens, wat is waar?

er zijn er steeds 2 die 'bij elkaar passen'

ze lijken niet op elkaar, ze zijn allemaal heel verschillend

zijn allemaal hetzelfde

zijn stukjes van je genen met informatie van 1 eigenschap

Chromosomen

Een veldmuis heeft 46 chromosomen in een lichaamscel.
Is het genotype gelijk aan dat van een mens?

1. Ja
2. Alleen bij de bevruchting, daarna niet meer.
3. Nee, de erfelijke informatie op de chromosomen is anders.
4. Ja, de erfelijke informatie op de chromosomen is gelijk als die van een mens

1 Genen in een huidcel zijn gelijk aan de genen in de bevruchte eicel
2. Genen in dochtercellen komen voor in paren.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Een zaadcel en een eicel zijn voorbeelden van een lichaamscel

1. ja
2. nee

Hoeveel genen voor één erfelijke eigenschap zijn er aanwezig in een lichaamscel?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bekijk de jonge slang uit Australië

Sleepvraag 1

Sleepvraag 2

genotype

fenotype

door omgevings

factoren

op het moment 

van de bevruchting

genotype 

en

fenotype

Er zijn 3 ogen te zien in het

Dit uiterlijk is ontstaan 

Bij de celdeling van lichaamscellen verandert de informatie van erfelijke eigenschappen NIET

1. juist
2. onjuist

De informatie die in de twee genen van een genenpaar is opgeslagen, is altijd gelijk

1. juist
2. onjuist

De twee genen van een genenpaar bevatten informatie voor ......vul in...... erfelijke eigenschappen.

1. dezelfde
2. verschillende
3. dat is onbekend
4. genen bevatten geen info over erfelijke eigenschappen

1. Een lichaamscel bevat 46 chromosomen, dat zijn 23 paar
chromosomen.
2. Een geslachtscel (zaadcel of eicel) bevat 23 chromosomen.

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

1. Chromosomen zijn opgebouwd uit de stof DNA.
2. Het DNA bevat alle informatie van al je erfelijke
eigenschappen.

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

Een gen bevat de informatie van 1 eigenschap

1. Waar
2. Nietwaar

De mens

Waar

Niet waar

Waar

Niet waar

Er zitten 46 chromosomen in elke lichaamscel

Elke lichaamscel bevat de informatie van al je erfelijke 

     eigenschappen.

1. Een geslachtscel bevat 46 chromosomen.
2. De eicel bevat de erfelijke eigenschappen van de moeder

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

1. De zaadcel bevat de erfelijke eigenschappen van de
moeder
2. Na de bevruchting bevatten de cellen van de zygote 46
chromosomen (informatie van alle erfelijke eigenschappen
van de vader en de moeder)

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

D2BTh6 B3

Geslachtelijke voortplanting

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Mathilde laat een permanentje zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Het genotype van een organisme komt tot stand op het moment van .......................

1. innesteling
2. dat de eicel die de zaadcel binnendringt
3. bevruchting
4. de invloed van het milieu

Op een chromsoom van een zaadcel ligt de informatie van de oogkleur en de lichaamsbouw.
In welke van onderstaand weefsel zullen we later bij het kind deze informatie NIET terugvinden?

1. huidcel
2. de eicel
3. darmcel
4. levercel

Vanaf welk moment
staat je genotype vast?

1. vanaf de geboorte
2. vanaf de bevruchting
3. komt nooit echt tot stand want het verandert steeds
4. vanaf ongeveer de puberteit o.i.v. de hormonen

Bij een individu dat heterozygoot voor een eigenschap is de Dominante eigenschap te zien in het fenotype

1. Waar
2. Nietwaar

Bij een kikker bevatten bepaalde cellen per kern
in totaal 13 chromosomen.

Zijn deze cellen geslachtscellen of lichaamscellen?

In lichaamscellen komen chromosomen in paren voor.

Altijd een even aantal.

1. geslachtscellen
2. lichaamscellen
3. kun je niet weten
4. dat kan beide zijn

Dave zegt: De informatie van een genenpaar is altijd gelijk

Jarco zegt: De geslachtscellen van een vrouw hebben allemaal hetzelfde genotype

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. Dave : waar Jarco: nietwaar
4. Dave: nietwaar Jarco: waar

Merle zegt: Op elk chromosoom ligt 1 gen

Sencer zegt: Chromosomen komen in lichaamscellen in paren voor

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. Merle waar
4. Sencer waar

Fons zegt: Twee-eiige tweelingen hebben allebei hetzelfde genotype

Maarten zegt: Een-eiige tweelingen hebben allebei hetzelfde fenotype

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. Fons: waar Maarten: nietwaar
4. Fons: nietwaar Maarten: waar

Lichaamscel en

alleen een zaadcel en eicel

Kies het best antwoord

alleen een

Lichaamscel

Alleen 

een eicel

Alleen 

een zaadcel

In een organisme komen 

24 chromosomen voor. 

Wat voor soort cel kan dit zijn?

Verplaats dit vakje naar het juiste antwoord

Kijk naar de afbeelding!
Een tweeling.
Wat is waar?

1. één-eiïge tweeling hetzelfde genotype
2. een eiïge tweeling verschillend genotype
3. twee-eiïge tweeling hetzelfde genotype
4. twee-eiïge tweeling verschillend genotype

Zet in de juiste volgorde
van klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Menno zegt: De celkern van een levercel bevat de complete informatie voor al je erfelijke eigenschappen.

Annie zegt: Een gen bevat de informatie voor meerdere erfelijke eigenschappen.

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. Menno: waar Annie: nietwaar
4. Menno: nietwaar Annie: waar

46

Fenotype

nieuw genotype

        

         aantal chromosomen

            23 chromosomen

Zaadcel

D2B Erfelijkheid en evolutie EXTRA

Basisstof voor 2MH  smiley-opdracht

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Iemand is heterozygoot voor een eigenschap

de recessieve eigenschap

De dominante eigenschap

Wat zie je van diegene in het fenotype?

Een heterozygote plant voor de eigenschap van rode bloemen.

Wat is het genotype van de plant?

bB: Zó mag je het genotype NIET noteren!

Altijd de hoofdletter eerst.

Bb

BB

bb

bB 

Een homozygote plant voor de eigenschap 

van gele bloemen. Als je niet meer aan info hebt, 

wat kan het genotype van de plant dan zijn?

Bb en Bb

BB en bb

Alleen bb

Alleen BB

Een homozygote plant voor de kleur geel (Info: geel is dominant).

Een heterozygote plant voor de kleur roze.

Een homozygote plant voor de kleur paars (Info: paars is recessief).

Wat zijn de genotypen van de planten?

Bb

BB

bb

Iemand is homozygoot voor een dominante eigenschap

de recessieve eigenschap

De dominante eigenschap

Wat zie je van diegene in het fenotype?

Fruitvliegjes komen voor met korte vleugels en normale vleugels. 

Men ontdekt een fruitvliegje dat normale vleugels heeft. 

Dat fruitvliegje is heterozygoot. Er zijn ook fruitvliegjes met korte vleugels.

Wat is het genotype van de verschillende fruitvliegjes uit de tekst?

korte vleugels

normale 

vleugels

(uit de tekst

hierboven).

extra

vraag

Bb

BB

bb

Er is ook een fruitvliegje met het genotype BB.

Welk fruitvliegje kan dat zijn?

De 1e cavia heeft een bruine vacht, is homozygoot voor de vachtkleur. Bruin is dominant. 

De 2e cavia heeft een witte vacht en is ook homozygoot.  

De 'andere cavia' is ook bruin maar deze heeft een ander genotype dan de 1e cavia.  Welk genotype hebben de cavia's?

Bb

BB

bb

'Andere cavia'

Er zijn konijnen met lange oren en konijnen met korte oren. Lange oren zijn Dominant. Wat kan het genotype van deze konijnen zijn?

bB: Zó mag je het genotype NIET noteren!

Altijd de hoofdletter eerst.

     homozygoot

Nooit!

Bb

BB

bb

bB 

Er zijn kippen die grote eieren leggen en kippen die kleine eieren leggen. 

Stel: Het leggen van kleine eieren is een recessieve eigenschap.  

Wat is het genotype van de kippen?.....en.... Wat is helemaal fout?

bB: Zó mag je het genotype NIET noteren!

Altijd de hoofdletter eerst.

heterozygoot

Bb

BB

bb

bB 

Iemand is homozygoot voor een recessieve eigenschap, 

de recessieve eigenschap

De dominante eigenschap

Wat zie je van diegene in het fenotype?

Een speler is homozygoot voor het goed kunnen koppen. Goed koppen is Dominant. Een speler heeft overzicht, het hebben van overzicht is recessief.  Een speler die heel goed kan sprinten is heterozygoot, de eigenschap is Dominant. 

Wat zijn de genotypen van de spelers?

Ronaldo

Mathijs de Ligt

Frenkie de Jong

Bb

BB

bb

Het gen voor bruine ogen is Dominant over het gen van blauwe ogen.

Een vrouw en man hebben beide bruine ogen. 

De man is homozygoot, de vrouw niet. 

Er is een kind met blauwe ogen.

Wat is het genotype van de man, de vrouw en het kind?

bb

BB

Bb

Kuiltje in de wang, homozygoot

Een kuiltje in de wang is een Dominante eigenschap

Kuiltje in de wang, heterozygoot

Geen kuiltje in de wang, wel een hele goede voetballer :)

Welk genotype hebben deze personen?

bb

BB

Bb

46 chromosomen in een orgaan

Karyogram

Gen

Fenotype

23e chromosomen eicel 

Zygote

Heterozygoot

chromosoom 

dna-gen

23 paar chromosomen

Karyogram

Genotype

Geslachtscel man

Homozygoot recessief

Dominant noteer je ...

man

Geslachtschromo-soom man

vrouw

D2B Erfelijkheid en evolutie 

B4 De evolutietheorie

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

De grondlegger van de evolutietheorie

1. Lamarck
2. De Vink
3. Darwin
4. MH2F

Evolutie

1. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. Is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen of verdwijnen

Evolutietheorie

1. De theorie die uitgaat van dezelfde genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten

Fossielen spelen een rol als argument voor de evolutietheorie
Wat is NIET waar?

1. hierdoor kan men zien dat soorten zijn verdwenen
2. hierdoor kan men zien dat soorten zijn ontstaan
3. hierdoor kan men zien dat soorten zijn veranderd
4. hierdoor kan men zien hoe soorten er in de toekomst uit gaan zien

                                              De evolutietheorie gaat uit van:

1. variatie in        .................. 

2.      ......................             selectie

3. het       .....................           van nieuwe soorten en    ..........................       van soorten

Bij evolutie speelt ook  de     ..................................   in het genotype bij een soort een rol.

                        In elk soort komen in het genotype  ................................     verschillen voor. 

Soms is zo'n verschil handig om te ................................ 

ontstaan

natuurlijke

overleven

verandering

verdwijnen

genotype

toevallige

Isolatie

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

Variatie in genotypen
Wat is waar?

1. Ontstaan door verandering in het fenotype
2. Ontstaan in de nakomelingen door geslachtelijke voortplanting

Welk dier heeft een grotere kans op veel nakomelingen?

1. Het dier met een gunstig (beter) genotype
2. Het dier met een gunstig (beter) fenotype
3. Dat maak niet uit
4. A, B en C zijn onjuist

Waarbij behoren organismen die samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen?

1. hetzelfde soort
2. dezelfde stam
3. alleen hetzelfde ras
4. Hetzelfde rijk

Isolatie

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

Vul de tekst in

geloven dat de

afstammen van andere

Zo'n langzame

noemen we 

................................

..........................

....................

..................

................

ontwikkeling

diersoorten

evolutie

biologen

mensen

Fossielen spelen een rol als argument voor de evolutietheorie
Wat is NIET waar?

1. hierdoor kan men zien dat soorten zijn verdwenen
2. hierdoor kan men zien dat soorten zijn ontstaan
3. hierdoor kan men zien dat soorten zijn veranderd
4. hierdoor kan men zien hoe soorten er in de toekomst uit gaan zien

Fossielen
Wat is NIET waar?

1. Versteende overblijfselen van organismen
2. Afdrukken van organismen in gesteenten
3. Er bestaan levende fossielen
4. Fossielen zijn levende fossielen van heel vroeger

Natuurlijke selectie

1. individuen met een betere aanpassing aan het milieu hebben een grotere overlevingskans en een grotere kans op nakomelingen
2. Twee soorten worden raken eerst geisoleerd van elkaar en komen daarna weer samen.
3. Natuurlijke selectie vindt plaats in dierentuinen
4. In MH2J vindt natuurlijke selectie plaats door de eeuwen heen

Variatie in genotypen
Wat is waar?

1. Ontstaan door verandering in het fenotype
2. Ontstaan in de nakomelingen door geslachtelijke voortplanting

Rassen
Wat is waar?

1. Rassen van 1 soort kunnen onderling geen vruchtbare nakomelingen krijgen
2. verschillende vormen van één soort organisme

Evolutie

1. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen of verdwijnen

Evolutietheorie

1. De theorie die uitgaat van dezelfde genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten

Bij een diersoort komen veel variaties in genotypen voor. Wat is waar?

1. Dat soort heeft een grotere overlevingskans
2. Dit is een probleem bij verandering in de milieuomstandigheden

Als bij een soort veel verschillende genotypen voorkomen, heeft deze soort een ... (vul in) ... overlevingskans.

1. kleinere
2. grotere

Wat is een fossiel?

A: Een versteent bot
B: De afdruk van resten van een
organisme in steen
(een soort stempel)

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. A: waar B: nietwaar
4. A: nietwaar B: waar

Hoe noem je het proces dat ervoor zorgt dat organismen van dezelfde soort steeds meer van elkaar gaan verschillen?

1. evolutie
2. evolutietheorie
3. isolatie
4. evaluatie

Welk dier heeft een grotere kans op veel nakomelingen?

1. Het dier met een gunstig (beter) genotype
2. Het dier met een gunstig (beter) fenotype
3. Dat maak niet uit

Enkele kenmerken van dieren zijn:
1. Een sneeuwhaas is wit in de winter en bruin in de zomer.
2. Een kameleon kan van kleur veranderen.
3. Planteneters hebben plooikiezen om moeilijk te verteren planten fijn te malen.

Wat zijn aanpassingen?

1. Alle drie
2. De sneeuwhaas
3. De sneeuwhaas en de kameleon
4. De sneeuwhaas en de planteneters

Door veel variatie in genotypen zijn er ook meer verschillende fenotypen.

1. juist
2. onjuist

D2B Erfelijkheid en evolutie 

B5 De geschiedenis van het leven

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Wanneer is de aarde ontstaan?

1. Ong. 3 miljard jaar geleden
2. Ong. 13,7 miljard jaar geleden
3. Ong. 4,6 miljoen jaar geleden
4. Ong. 4,6 miljard jaar geleden

4,5 miljard jaar geleden jaar geleden is de aarde ontstaan

1. 4500 miljoen jaar
2. 4,5 miljoen jaar
3. 45 miljoen jaar
4. 45000 miljoen jaar

1) 1.000.000 = één miljoen = 1 met 6 nullen
2) 1.000.000.000 = één miljard = 1 met 9 nullen
3) 4.500.000.000 = 4,5 miljard

Wat is waar?

1. alleen 1
2. alleen 2
3. alleen 1 en 2
4. 1,2 en 3 zijn waar

De eerste eenvoudige
vormen van leven:

1. dierlijke organismen
2. eencelligen
3. plantaardige organismen
4. schimmels

Waar is het leven op aarde ontstaan?

1. Het is vanuit de ruimte gekomen
2. In het water
3. Op het land
4. In de grond

Hoe oud zijn de oudste fossielen?

1. Ong. 3 miljard jaar oud
2. Ong. 1 miljard jaar oud
3. Ong. 3 miljoen jaar oud
4. Ong. 30 miljard jaar geleden

Zijn alle soorten waarvan fossielen worden gevonden uitgestorven?

1. Ja
2. Nee

De gevolgen van de inslag van de meteoriet.....
Wat is NIET waar

1. het werd donker
2. het werd warmer
3. er was veel stof en roet
4. er was weinig zonlicht

Mensen leven in het tijdperk ..1...
in de periode ..2..

1. 1. Cenozoïcum 2. Kwartair
2. 1. Cenozoïcum 2. Tertiair
3. 1. Cenozoïcum 2. Holoceen
4. 1. Cenozoïcum 2. Pleistoceen

De eerste landplanten verschenen ongeveer 500 miljoen jaar geleden

1. Tijdperk Paleozoïcum
2. Tijdperk Perm
3. Periode Perm
4. Tijdperk Mesozoïcum

De eerste Insecten maakten hun bloeitijd 300 miljoen jaar geleden door.
Dat begon tijdens de periode.....

1. Perm
2. Devoon
3. Carboon
4. Paleozoïcum

Varens hebben zich ontwikkeld uit:

1. bruinwieren
2. groenwieren
3. roodwieren
4. naaktzadigen

Welke dieren zijn waarschijnlijk eerder ontstaan?

1. neteldieren
2. stekelhuidigen
3. vogels
4. zoogdieren

In de afbeelding is in een stamboom weergegeven hoe verschillende groepen roofdieren zich volgens de evolutietheorie hebben ontwikkeld Drie groepen roofdieren zijn: de hondachtigen, de wasbeerachtigen en de zeehonden.
Aan welke van deze groepen zijn de beren het meest verwant volgens de informatie?

1. aan de hondachtigen
2. aan de wasbeerachtigen
3. aan de zeehonden
4. aan de mangoesten

Met welke dieren vertonen de geleedpotigen de meeste verwantschap:
weekdieren of gewervelde dieren?

uitleg

Omdat ze met weekdieren minder lang geleden een gemeenschappelijke voorouder hebben gehad. Ontstaan in de oceanen/zeeën 

1. weekdieren
2. gewervelden

Tijdschaal: Sleep op volgorde

eerste 

dieren

eerste 

landdieren

heel eenvoudige vorm van leven

eerste 

mensachtige

eerste 

eencellige

planten

eerste 

bacteriën

eerste 

landplanten

Vul in:
1. Sauriërs leefden ........ jaar geleden op aarde.
2. Door .......... stierven ze uit.

1. 1) 186 miljard 2) andere organismen
2. 1) 186 miljard 2) een groot rotsblok
3. 1) 186 miljoen 2) doordat er zoogdieren kwamen
4. 1) 186 miljoen 2) een meteoriet

Stamboom slangen.
Welk soort is als eerste ontstaan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 7

Stamboom slangen.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 6

Stamboom slangen.

Welk soort is uitgestorven?

1. 1
2. 7
3. 4
4. 6

Stamboom slangen.

Welk soorten hebben giftanden

1. 1, 2 en 5
2. 1, 2, 3, 4, 6
3. alleen soort 5
4. 5 en 6

1. Verwantschap :
Soorten hebben een gemeenschappelijke voorouder
2. Geologische tijdschaal:
Weergave van de tijd sinds het ontstaan van de aarde,
onderverdeeld in tijdperken

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

Het tijdperk
Mesosoïcum begon

1. 251 miljard jaar geleden
2. 251 miljoen jaar geleden
3. 65 miljard jaar geleden
4. 65 miljoen jaar geleden

Geologie is

1. de leer van de aarde
2. de leer van het leven
3. de leer van alle organismen
4. de leer van het sterrenstelsel

Levensvormen op de juiste volgorde.
Van oud naar jong

1. waterdieren - landdieren - landplanten - mensen
2. landplanten - waterdieren landdieren - mensen
3. waterdieren - landplanten - landdieren - mensen
4. mensen - landdieren - landplanten - waterdieren

Wat zijn kenmerken van eenvoudige levensvormen?

1. eencellig en levend in het water
2. meercellig en levend in het water
3. eencellig en levend op het land
4. meercellig en levend op het land

Levensvormen in volgorde van ontstaan van oudste naar jongste.

1. 2 - 5 - 4 - 3
2. 1 - 6 - 3 - 7
3. 3 - 1 - 6 - 4
4. 1 - 3 - 2 - 7

Levensvormen in volgorde van ontstaan van oudste naar jongste.

1. 4 - 7 - 2 - 5
2. 3 - 1 - 2 - 7
3. 2 - 4 - 5 - 7
4. 7 - 4 - 5 - 2

Door welke organismen ontstond het eerste zuurstof in de lucht

1. meercellige organismen
2. eenvoudige levensvormen
3. eencellige organismen
4. bacteriën

Welke is/zijn juist?
1. Cebochoerus is de voorouder van alle varkensachtigen.
2. Het wild zwijn is meer verwant aan het hertzwijn dan aan het gewoon wrattenzwijn.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 : waar 2: niet waar
4. 1: niet waar 2: waar

Geef de naam van het tijdperk waarin Microstonyx is uitgestorven.

Toen de aardkorst voldoende was afgekoeld, ontstond de oerzee. Allerlei stoffen mengden zich in het water.     3 Miljard jaar geleden kwam er leven in de oceanen / zeeën. Het bestond maar uit 1 cel, later ontstonden meercelligen. Het leven groeide uit tot miljoenen verschillende levensvormen.

1. Mioceen
2. Plioceen
3. Heloceen
4. Pleistoceen

Hoeveel miljoen jaar geleden begon de ontwikkeling van de apen van de oude wereld als aparte groep volgens de gegevens in de stamboom?

1. 35 miljoen jaar geleden
2. 37 miljoen jaar geleden
3. 43 miljoen jaar geleden
4. 25 miljoen jaar geleden

Aan welke groep zijn de gorilla’s het meest verwant volgens de stamboom?

1. de chimpansees
2. de gibbons
3. de halfapen
4. aan de apen van de oude wereld

Hoe langer geleden de gemeenschappelijke voorouder van twee soorten leefde,
hoe ..... vul in ...... de soorten verwant zijn.

1. minder
2. meer
3. meer of minder
4. dat weet je niet

D2B Erfelijkheid en evolutie 

B7 Chromosoomonderzoek

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Bij prenataal onderzoek,
wordt er onderzoek gedaan .......

1. bij de pasgeboren baby
2. na de geboorte bij de baby en de moeder
3. voor de geboorte bij de moeder
4. voor de geboorte bij de baby

Wat onderzoeken artsen bij prenataal onderzoek?

1. Cellen van de moeder
2. Cellen van het kindje
3. Chromosomen van de moeder
4. Chromosomen van de embryo

Vruchtwaterpunctie

Vlokkentest

Nipt-test

Hier zie je

1. disomie
2. een veel voorkomend karyogram
3. monosomie
4. trisomie

Hier zie je

1. de vlokkentest
2. postnataal onderzoek
3. vruchtwater-punctie
4. NIPT-test

Bij welk prenataal onderzoek worden cellen van de embyro onderzocht?

1. vruchtwaterpunctie
2. vlokkentest
3. allebei
4. allebei niet

Bij welke techniek wordt weefsel uit de placenta gehaald?

1. besnijdenis
2. vlokkentest
3. vruchtwaterpunctie
4. bij een hersenonderzoek

Bij een vlokkentest wordt er vruchtwater uit de baarmoeder gehaald om te onderzoeken.

1. Waar
2. Nietwaar

Beantwoord de 2 sleepvragen

Dominant

recessief

BB en BB

BB en Bb

Bb en Bb

Het gen van het Usher syndroom is

Mogelijk genotype van de ouders

Wat onderzoekt een arts bij een vlokkentest?

1. de chromosomen van het embryo
2. de chromosomen van de moeder
3. het vruchtwater
4. de placenta

Prenataal

Van de placenta wordt wat weefsel weggenomen 

in het bloed zit een klein beetje erfelijk materiaal (DNA) van de placenta

Bij welke techniek wordt weefsel uit de placenta gehaald?

1. besnijdenis
2. vlokkentest
3. vruchtwaterpunctie
4. bij een hersenonderzoek

Wat probeert men bij
een vruchtwaterpunctie op te sporen?

1. Eventuele afwijking in de bouw van de placenta.
2. Eventuele afwijking in de chromosomen van cellen die in het vruchtwater voorkomen.
3. Eventuele groeistoornissen bij het embryo
4. Eventuele schadelijke stoffen die in het vruchtwater kunnen komen.