Verraad of verzet

• Geschiedenis
• Basisschool
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Groep 8
• Leerjaar 1

Introductie

De titel van deze les is 'Verraad of verzet'. Verraad plegen of in verzet komen waren keuzes die kleine groepen mensen in Nederland maakten. De meeste mensen maakten geen keuze, ze probeerden zo gewoon mogelijk door te leven en zeker in de eerste jaren van de oorlog lukte dat veel mensen ook gewoon. Een keuze om in verzet te komen of je bij de vijand aan te sluiten had grote gevolgen. Jeanne en Mirjam vertellen over welke gevolgen die keuzes hadden. Kinderen bekijken het filmpje en komen erachter met welke keuzes Mirjam en Jeanne te maken kregen toen ze jong waren en hoe zij daar later in hun leven op terug kijken.

Wat ga je doen?

• Je bekijkt een film met interviews met mensen die jong waren in de oorlog.
• Je beantwoordt vragen tijdens de film.
• Je denkt na over verraad en verzet.
• Je maakt een presentatie over keuzes maken in oorlogstijd.

Toen de Duitsers de baas werden in Nederland, betekende dat ook dat mensen een keuze moesten maken. Welke drie keuzes waren dat?

Welke keuze maakte de vader van Jeanne?

1. Hij werd lid van de NSB.
2. Hij deed niets.
3. Hij kwam in verzet.
4. Hij vluchtte naar het buitenland.

Wat deden Mirjam en haar vader voor het verzet? Kies de goede antwoorden.

1. Joodse vluchtelingen helpen.
2. Illegale krantjes verspreiden.
3. Gewapende overvallen plegen.
4. Onderduikers helpen.

Welke gevolgen hadden de keuzes van hun ouders voor Jeanne en Mirjam in hun jeugd?

Jeanne kreeg vaak nieuw speelgoed. 'Van kinderen die verhuisd zijn,' zei haar moeder. Van wie was het speelgoed echt?

Wat realiseert Mirjam zich op 5 mei 1945, als ze voor het eerst weer in Amsterdam komt?

Jeanne noemt haar vader een moordenaar. Wat was zij te weten gekomen?

De vader van Mirjam en de vader van Jeanne maakten een keuze. Welke redenen zouden zij daarvoor hebben gehad?

Welke gevolgen kon het na de oorlog hebben als je ouders NSB'er waren, zoals de vader van Jeanne?

Opdracht

Doe een klein onderzoek naar twee personen die een duidelijke keuze maakten in oorlogstijd. 

* een bekende verzetsstrijder, zoals Hannie Schaft, George Maduro, Erik Hazelhoff Roelfzema of Joke Folmer.

* een bekend lid van de NSB zoals Anton Mussert of Meinoud Rost van Tonningen.

1. Zoek uit wat deze mensen deden tijdens de oorlog. Kun je erachter komen waarom ze deze keuze maakten? Welke gevolgen hadden die keuzes? 

2. Denk ook na over deze vraag: Wat zouden familieleden van deze mensen nu nog kunnen merken van die keuzes? 

3. Schrijf het resultaat van je onderzoek en het antwoord op de vraag op 1 A4.

Presentatie

Presenteer het resultaat van jullie onderzoek.

Eisen :

De presentatie duurt 5 minuten, maximaal 10 minuten.

Beeldmateriaal gebruiken is niet verplicht (mag wel).

Leg ook uit wat je hebt geleerd van het filmpje en van je onderzoek.