Thema 1 Planten herhalingsles

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Thema 1 Planten

Herhalingsles

Organische stoffen

Zijn stoffen die afkomstig zijn van organismen (van levende wezens).

In organische stoffen zit energie.

Anorganische stoffen

Komen voor in de levenloze natuur.

VB. Water, koolstofdioxide, zuurstof, mineralen. 

In anorganische stoffen zit geen energie. 

Verbranding

Bij verbranding worden stoffen omgezet in andere stoffen. Daarbij komt energie vrij. 

Verbranding en fotosynthese zijn voorbeelden van stofwisseling

Functies van wortels

Wortels hebben drie functies:

1.  Ze zetten de plant vast in de bodem
2. Ze slaan reservestoffen op
3. Ze nemen met wortelharen water en mineralen op uit de bodem

Houtvaten

Vervoeren water en mineralen vanuit de wortels naar de overige delen van de plant.

Bastvaten

Vervoeren water met opgeloste suikers vanuit de bladeren naar de overige delen van een plant. 

Functies van de stengel

De stengel heeft drie functies:

1.  Ze zorgen voor stevigheid
2. Ze zorgen voor transport
3. Ze slaan reservestoffen op (bij sommige planten

Een plant is stevig door:

De turgor:

Turgor is de druk van een cel tegen de celwand. 

Weinig water = verminderde turgor = slapper.

Weer meer water = meer turgor = steviger.

De vezels:

Vezels liggen meestal in bundels bij elkaar

Touw, garen en jute zijn gemaakt van vezels. 

voortplanting planten

Geslachtelijke voortplanting maken geslachtscellen. (eicel en stuifmeelkorrels)

Ongeslachtelijke voortplanting gewone celdeling. (dochtercellen lijken exact op de moeder cellen)

Ongeslachtelijke voortplanting 

Een deel van 1 individu groeit uit tot een nieuw individu. Het nieuwe individu is een kopie van de ouder 

Geslachtelijke voortplanting: twee Individuen maken een nieuw organisme. Bij planten gebeurt dit door middel van bloemen.

Ongeslachtelijke voortplanting door:

1. Delen, 
2. Stekken,
3. Knollen, verdikte stengel, bijv. aardappel,
4. Bollen, bloembollen,
5.  Enten, combineren van 2 planten
6. Uitlopers, horizontaal groeiende stengels, bijv. aardbei
7. Wortelstokken, horizontaal groeiende stengels, div. planten

Ongeslachtelijke voortplanting planten

Veel bloemplanten zijn in staat om zich ongeslachtelijk voort te planten. Dit doen ze op verschillende manieren. Sommige planten vormen bollen, andere ontwikkelen knollen en weer andere planten vormen uitlopers of wortelstokken. Aan de ongeslachtelijke voortplanting zitten zowel voor- als nadelen, in vergelijking met de geslachtelijke voortplanting waar veel bloemplanten eveneens gebruik van maken.

Geslachtelijke voortplanting:

Meeldraden: maken stuifmeel

Zaadbeginsel: maakt de eicel

Vrouwelijke geslachtscel

Mannelijk geslachtscel

eenslachtige of tweeslachtige bloemen

Insectenbloemen

• Worden door insecten bestoven
• Vaak grote bloemen
• Opvallende kleur
• Sterke geur
• Bevatten vaak nectar
• Weinig, ruw en kleverig stuifmeel
• Meeldraden en stamper binnenin de bloem
• Kleine stempels

Windbloemen

• Worden door de wind bestoven
• Zijn vaak klein
• Zijn vaak groen
• Geuren niet
• Bevatten geen nectar
• Veel, glad en licht stuifmeel
• Meeldraden en stampers buiten de bloem
• Grote stempels

Groei = groter en zwaarder worden

Ontwikkeling = de bouw veranderd

Voor de ontkieming van zaden is nodig:

• Water
• Zuurstof
• Een gunstige temperatuur
• Voor sommige soorten een rustperiode

Wat voor type voortplanting
zie je op de foto?

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Ongeslachtelijke voortplanting,

Kijk nogmaals naar de foto.

Wat voor type
ongeslachtelijke voortplanting is dit?

1. Wortelstokken
2. Enten
3. Uitlopers
4. Bollen

Met welk onderdeel neemt een plant water op?

1. Wortel
2. Wortelharen
3. Stengels
4. Knollen

Wat voor bloem
zie je hier?

1. Eenslachtige bloem
2. Tweeslachtige bloem

Aan de slag!

1. Maak in de online leeromgeving de test jezelf van basisstof 1 t/m 6.
   
   
2. Ben je daarmee klaar? Maak dan de diagnostische toets. 

1. Leer de begrippen (dikgedrukt in je boek of met de flitskaarten in de online leeromgeving).