Nederlands Film Festival: Vechtmeisje

• Nederlands
• Burgerschapsonderwijs
• +4
• Basisschool
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Groep 7,8
• Leerjaar 1,2

Introductie

Leerlingen ontdekken hoe een filmmaker een verhaal vertelt en vormgeeft. Een filmmaker zet allerlei middelen in om onze blik te sturen, ons een bepaald gevoel te geven. Wij zien, en voelen soms zelfs, wat de filmmaker wil dat wij zien en voelen. In hoeverre is de leerling zich hiervan bewust? Wat doen de filmbeelden met de leerling? Deze bewustwording wordt bereikt door onderzoekend leren. In de film Vechtmeisje staan de thema’s scheiding, jezelf vinden, vriendschap, vooroordelen, woede en beheersing centraal. In deze les ontdekt de leerling welke effect filmische middelen (focus, slow motion en sounddesign) hebben op de vertelling. Als haar ouders in een vechtscheiding belanden, verhuist de eigenzinnige en licht ontvlambare Bo (12) van een rijke wijk naar een op het eerste gezicht troosteloze buitenwijk met haar moeder en broer. Daar introduceert buurmeisje Joy haar bij de kickboksclub. Ze blijkt een natuurtalent te zijn en mag al snel meedoen aan de Nederlandse kampioenschappen, maar door de scheiding van haar ouders is Bo afgeleid en komt de wedstrijd steeds meer in gevaar. Bo moet leren zich te beheersen en accepteren dat ze niet alles onder controle heeft.

Instructies

Leerdoelen

• De leerling leert de verhaalopbouw van de film benoemen.
  
• De leerling leert dat bewuste keuzes in cameravoering en in geluid invloed hebben op de manier waarop je het verhaal ervaart.
  
• De leerling kan benoemen welk effect focus (scherptediepte), slowmotion en sounddesign (geluid) hebben op de eigen beleving.
  

Optioneel (les twee)

• De leerling maakt zelf een filmpje waarin focus, slowmotion en/of sounddesign in voorkomen.

Benodigdheden

Voor het zelf maken van een film: smartphone

Werkwijze

• Van de film Vechtmeisje (2018, 84 min., Johan Timmers) bekijk je met de klas een aantal fragmenten uit de eerste 14 minuten. Hierbij worden vragen gesteld over het narratief (op welke manier de inhoud verteld wordt), de filmische vormgeving en de context.
• De opdrachten zijn voor PO en VO hetzelfde. De opdrachten kenmerken zich door natuurlijke differentiatie. Dit houdt in dat leerlingen op eigen niveau (onderdelen van) het probleem kunnen oplossen. Bij overleg zal discussie vaak noodzakelijk zijn.
• Er zijn geen goed-fout opdrachten, wel kijkvragen, klassengesprekken en reflectievragen.
• Je kunt kiezen voor verschillende werkvormen: individueel, in groepjes of klassikaal. 
• De les kan uitgebreid worden met een 'maak'les. Hier worden tips voor gegeven.
  

NB: Ons advies is om bij deze les niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.

VECHTMEISJE

Introductie:

Leerdoelen

• De leerling leert de verhaalopbouw van de film benoemen.
• De leerling leert dat bewuste keuzes in cameravoering en in geluid invloed hebben op de manier waarop je het verhaal ervaart.
• De leerling kan benoemen welk effect focus (scherptediepte), slowmotion en sounddesign (geluid) hebben op de eigen beleving.
• Optioneel (les twee)
• De leerling maakt zelf een filmpje waarin focus, slowmotion en/of sounddesign in voorkomen.

Benodigdheden

• Voor het zelf maken van een film: smartphone

Werkwijze

• Van de film Vechtmeisje (2018, 84 min., Johan Timmers) bekijk je met de klas een aantal fragmenten uit de eerste 14 minuten. Hierbij worden vragen gesteld over het narratief (op welke manier de inhoud verteld wordt), de filmische vormgeving en de context.
• De opdrachten zijn voor PO en VO hetzelfde. De opdrachten kenmerken zich door natuurlijke differentiatie. Dit houdt in dat leerlingen op eigen niveau (onderdelen van) het probleem kunnen oplossen. Bij overleg zal discussie vaak noodzakelijk zijn.
• Er zijn geen goed-fout opdrachten, wel kijkvragen, klassengesprekken en reflectievragen.
• Je kunt kiezen voor verschillende werkvormen: individueel, in groepjes of klassikaal.
• De les kan uitgebreid worden met een 'maak'les. Hier worden tips voor gegeven.

NB: Ons advies is om bij deze les niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tip

Kijk

Luister

Legenda:

Waar staan de iconen voor (hoe werkt deze les)? Klik erop voor uitleg.

Wie kent deze film?

Wat voor soort film is het?

Maakt de poster je nieuwsgierig?

Klassengesprek

Gebruik de poster om voorkennis te testen en interesse aan te wakkeren. Klik op het icoon voor vragen.

EXTRA VRAGEN:

- Wie is het meisje op de poster?

- Wat is een vechtmeisje?

Je gaat nu naar

fragment 1 kijken >

Toelichting fragment 1
Laat de leerlingen met een onbevangen
blik naar het eerste fragment kijken.

0

Fragment 1

Bo is de hoofdpersoon van de film. Zij wordt hier geïntroduceerd. Welk beeld zet de filmmaker van haar neer? Wie is zij?

Wat valt filmisch (beeld en geluid) op in het fragment?

Vragen bij fragment 1
Bespreek de antwoorden klassikaal.

Vraag 1

Een filmmaker wil in het begin van een film vaak duidelijk aangeven wie en hoe de hoofdpersoon is. Is dat gelukt?

Vraag 2

De filmmaker zet ook een sfeer neer bij de eerste beelden. Je kunt de leerlingen doorvragen op kleur, gevoel, geluid.

Deze les behandelt de opvallende elementen: slowmotion, scherptediepte, sounddesign. Hebben leerlingen deze al benoemd? 

Je gaat nu naar

fragment 2 kijken >

Fragment 2

0

Fragment 2

In dit verhaal is er een hoofdpersoon; Bo(dil).

Een hoofdpersoon heeft vaak een doel in een film.

Kun je nu al bedenken wat het doel van Bo is? 

Zal ze dat doel bereiken? Waarom wel/niet?

Vind je het lastig?

Geef dan antwoord op de volgende vragen:

• Wat gaat Bo doen?
• Voor welke ouder kiest ze?
• Wat gebeurt er met Stokkie?
• Wat gebeurt er met haar broer?
• Blijft ze bevriend met Joy en Emma?
• Loopt de film goed af?

Verhaalstructuur:

hoofdpersoon/doel/tegenkrachten

Deze film kent een duidelijke protagonist, hoofdpersoon: Bodil. Zij heeft een wens/doel: ze wil kickbokskampioen worden.

Er zijn ook tegenkrachten in dit verhaal. De (vecht)scheiding van haar ouders, de zorg voor haar broer, en haar eigen persoonlijkheid (geen controle over haar emoties),  die het behalen van haar doel tegenwerken.

Het openingsshot is het begin van de film, maar is het ook het begin van het verhaal?

Waarom heeft regisseur Johan Timmers gekozen voor een 'flashforward' denk je?

Een (scenario)schrijver speelt vaak met tijd in het verhaal om het verhaal spannender te maken. Het verwart een beetje, waardoor je nieuwsgierig wordt of beter oplet.

Gebeurde dit ook bij jou?

Verhaalstructuur: chronologie

Waarom zou de filmmaker voor dit openingsshot hebben gekozen?

Laat de leerlingen nadenken over het aspect tijd in een verhaal. Dat wat je als eerste ziet hoeft niet noodzakelijkerwijs ook als eerste in de tijd zijn gebeurd. Bij het vertellen van verhalen wordt er vaak gespeeld met flashbacks en flashforwards. Flashforward is een vooruitblik in een film (of boek) waardoor de kijker (of lezer) een blik in de toekomst wordt gegeven.

Dit doet een filmmaker vooral om de kijker actiever bij het verhaal te betrekken, meer spanning op te bouwen.

slow motion

sound

design

scherpte

diepte

Bij slowmotion worden beelden vertraagd afgespeeld. Hiermee creëert de filmmaker een bepaalde sfeer.

Je spreekt over scherptediepte als een beeld deels scherp en deels wazig is. Door scherptediepte wordt extra nadruk gelegd op een specifiek onderwerp. De blik van de kijker wordt gestuurd.

Sounddesign gaat om het geluidsontwerp in de film. Het refereert aan geluiden (omgevingsgeluid en effecten), gesproken tekst (voice-over en dialoog) en muziek.

Toelichting filmische elementen

De (scenario)schrijver zorgt voor het verhaal van de film. De regisseur vertaalt de letters van het scenario naar beeld en geluid. Een filmmaker heeft allerlei mogelijkheden om de kijker mee te nemen in zijn verhaal en te sturen in hoe hij of zij kijkt. 

Johan Timmers, de regisseur van deze film, gebruikte  vooral  slowmotion, scherptediepte en sounddesign. 

In de volgende opdrachten belichten deze drie stijlmiddelen.

slowmotion

Je gaat nu naar

fragment 3 kijken >

Toelichting bij fragmenten 3 en 4

Laat de leerlingen naar fragment 3 en 4 kijken. Kijkvraag: waarom koos de filmmaker hier voor het gebruik van slowmotion? Welk effect heeft het gebruik van slowmotion op de leerling?

Fragment 3

Hoe wordt slowmotion gebruikt en welk
effect heeft dit?

slowmotion

Je gaat nu naar

fragment 4 kijken >

Slowmotion- welk effect?

Er is geen goed of fout, de leerlingen kunnen benoemen welk effect het heeft op hen? (Mooi, grappig, raar, intens, etc)

Wat beoogde de filmmaker denk je?  

scherptediepte

Je gaat nu naar

fragment 5 kijken >

Toelichting bij fragment 5 en 6
Laat de leerlingen naar fragment 5 en 6 kijken en letten op de filmtechniek (scherptediepte).

Fragment 5

Hoe wordt scherptediepte gebruikt en
welk effect heeft dit?

scherptediepte

Je gaat nu naar

fragment 6 kijken >

Fragment 6

Hoe wordt scherptediepte gebruikt en
welk effect heeft dit?

Waarom heeft de maker hier voor scherptediepte gekozen?

Wat is het effect hiervan op jou als kijker?

Toelichting bij fragment 5 en 6

De regisseur zorgt ervoor dat je erg dicht bij de hoofdpersonen komt.

Daarnaast stuurt de regisseur zo je blik, je kijkt naar wat hij belangrijk vindt.

Welke geluidseffecten herken je?

sounddesign

Luisteropdracht

Laat de leerlingen naar de fragmenten luisteren.

- Wat is er voor bijzonders met het geluid gedaan?

- Wat is het effect hiervan op jou als kijker?

- Herken je het fragment?

Vragen bij specifieke fragmenten.

Deze opdracht kan als klassengesprek dienen, maar ook individueel gemaakt worden. De nabespreking kan in twee-, drie- of viertallen gedaan worden of als klassengesprek.

DIY

Maak met je smartphone een foto of een filmpje waarin je de nadruk op iets legt. Dit kun je doen door met scherptediepte te spelen (als je camera dit aankan), met slowmotion of met het geluid. Of met alle drie tegelijkertijd.

EXTRA OPDRACHT

Maak met je smartphone een foto of een filmpje waarin je de nadruk op iets legt. Dit kun je doen door met scherptediepte te spelen (als je camera dit aankan), met slowmotion of met het geluid. Of met alle drie tegelijkertijd.

Je kunt dit ook als huiswerk opgeven. 

Deze film is geselecteerd voor het educatieprogramma van het Nederlands Film Festival. Klik hier voor meer informatie.