IDFA filmles: Rotjochies (voortgezet onderwijs)

• filmeducatie
• Burgerschap
• +4
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Instructies

Deze les duurt 2 uur en is geschikt voor leerjaar 5 en 6 van het voortgezet onderwijs.    

Rotjochies

Maasja Ooms, Nederland, 2019, 90 min.

Thema’s: 

Opvoeding, uithuisplaatsing, probleemjongeren, therapie

Vakken en kerndoelen: 

Dit materiaal sluit aan bij de volgende vakken en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs - Nederlands: 1, 4, 5, 6 - Mens en Maatschappij: 36, 37, 38, 43 - Kunst en Cultuur: 50, 52. Deze les doet bovendien aanspraak op de vijf kernvaardigheden uit de doorlopende leerlijn film: beleven, verwoorden, onderzoeken, reflecteren en creëren.

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21 en inVision Ondertiteling BV. 

Maasja Ooms, Nederland, 2019

Rotjochies

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Kijken

Tekst

Vraag

Opdracht

Legenda

Als er een icoon in beeld staat kun je erop klikken. Er zijn vragen en (kijk)opdrachten.

Klik hier om de film te bekijken

• Klik hier, log in en bekijk de film op IDFA.nl
• Of klik hier en bekijk de film op 2Doc.nl (openbaar)
  

Wat vond je van de film?

Welke emoties ervaarde je tijdens de film?

Welke gedachten en/of vragen kwamen er omhoog tijdens het kijken?

Vragen over de filmervaring

• Alle antwoorden zijn goed
• Alle antwoorden zijn goed (bijv. boos, blij, verdriet, etc)
• Alle antwoorden zijn goed (bijv. hoe zou het nu met ze gaan?)

Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?

Herkende je iets van jezelf terug in deze documentaire? Bepaalde gedachten of eigenschappen misschien?

Vragen over de film 

• Alle antwoorden zijn goed
• Alle antwoorden zijn goed

Wat voor soort film is Rotjochies?

Wat is een documentaire eigenijk?

Denk je dat alles wat je in de documentaire ziet ook precies zo zou zijn gebeurd als er geen documentaire over werd gemaakt?

Vragen over de film 

• Een documentaire
• Een documentaire is een vorm van filmen waarmee makers een beeld geven van (een deel van) de realiteit
• Waarschijnlijk niet. In een documentaire worden ook vaak dingen in scène gezet. Het is bijvoorbeeld goed mogelijk dat de maker soms heeft gevraagd aan de jongens om eens te gaan rappen

Waar gaat deze film over? 

Wat is volgens jou de boodschap van de film?

Regisseur Maasja Ooms: "De boodschap van deze film is: een kind is niet het probleem, een kind heeft een probleem dat is ontstaan in de omgeving waaruit hij/zij voortkomt."

Wat vind je van deze boodschap? Ben je het ermee eens, of niet? Licht je antwoord toe.

Vragen over de filmervaring

• De film gaat over loyaliteit van kinderen naar ouders, een soort oerkracht bij kinderen. Experts zeggen me weleens: Hoe slechter de invloed van de ouders, hoe meer loyaliteit er is (aldus Maaja Ooms)
• De boodschap van deze film is: Een kind is niet het probleem, een kind heeft een probleem (aldus Maasja Ooms, de maker van deze film)
• Alle antwoorden zijn goed

Regisseur Maasja Ooms: "Ik vind het observeren en geen vragen stellen de mooiste manier van filmen. Je bent er dan als kijker echt bij. Er zit veel verborgen taal in en onuitgesproken tekst, zeker bij jongeren van die leeftijd."

Quote over de filmtechniek

In welke scènes viel je het vooral op dat er veel onuitgesproken bleef?

Op welke manier zag je dan de 'verborgen taal'?

In deze film zie en hoor je vaak dat er andere mensen in de ruimte aanwezig zijn. De camera brengt deze mensen niet scherp in beeld. Welk effect heeft dit?

Vragen over de quote

• Eigen antwoorden
• Je ziet de lichaamstaal, de houding, de manier waarop iemand zit, kijkt, zucht, steunt, etc.
• Het geeft je nog meer het idee dat het echt gaat om de gesprekken en personen in beeld, daar ligt de focus.

Maasja Ooms: "Ik film van heel dichtbij. Dit is een manier van filmen waarbij ik de aanwezigheid van een persoon voel. Op deze manier kan ik de spanningen en emoties beter voelen en met mijn camera vastleggen."

Quote over de cameratechniek

In welke scènes zag je deze filmtechniek (dichtbij filmen) vooral?

Welk effect heeft dat op jou?

Vragen over de quote 

• Alle antwoorden zijn goed
• Door mensen lang in beeld te houden geeft het ook het gevoel alsof je in hun gedachten kan kijken.

Maasja Ooms: "Het was moeilijk om de gesprekken met Petra ‘levend’ te houden op film. Een gesprek moet niet gaan vervelen, maar wanneer je stukken er uit monteert verlies je ook de magie en de fascinatie van zo een gesprek. Lange aaneengeschakelde fragmenten werken sterk want alleen op die manier voelt de kijker de spanning van de gesprekken." 

Quote over de montage

Deze uitspraak van Maasja gaat over de montage. Wat is montage? 

Sommige gesprekken zijn wel ingekort. Wat vind je daarvan? 

Vond jij de lange gesprekken boeiend om naar te kijken? Waarom?

Vind je dat een documentaire de realiteit toont, wanneer delen worden weggelaten?

Vragen over de quote 

• Eigen antwoorden
• Monteren is het bepalen van de volgorde beeld en geluid van een film
• Eigen antwoorden
• Eigen antwoorden. Het is interessant om hier in te gaan over of het überhaupt mogelijk is om de realiteit vast te leggen met één camera. 

Maasja Ooms: "Ik beloof de personen voor mijn camera altijd zeggenschap over de montage. Als ze iets niet in de film willen hebben dan mogen ze dat aangeven. Mitchel wilde deze scène niet in de film omdat hij niet op beat rapte. Toch hebben we samen besloten de scène erin te houden."

Vragen over het fragment

• In dit fragment is Mitchel aan het rappen. Het gaat over zij verleden, de nare dingen die hij in zijn leven heeft meegemaakt
• Ooms: 'Omdat mensen dit een ontroerende scène vinden.' Je hoort de redenen waarom Mitchel in deze situatie terecht is gekomen. Deze scène onderstreept de boodschap van de film. Deze rap die laat zien dat Mitchel niet het probleem is, maar een probleem heeft wat voortkomt uit de omgeving waarin hij is opgegroeid

Wat gebeurt er in deze scène? Waar kom je in deze scène achter?

Waarom denk je dat Maasja deze scène graag in de film wilde hebben?

Een documentaire is een vorm van filmen waarmee makers een beeld geven van (een deel van) de realitieit. 

Stelling: eens of oneens?

Wanneer een personage uit de film invloed heeft op wat er wel of niet in de montage komt, dan is het eigenlijk geen documentaire meer. 

Vragen over de scène

• In deze scène is Mitchel aan het rappen. Het gaat over zij verleden, de nare dingen die hij in zijn leven heeft meegemaakt
• Maasja: 'Omdat mensen dit een ontroerende scène vinden.' Je hoort de redenen waarom Mitchel in deze situatie terecht is gekomen. Deze scène onderstreept de boodschap van de film. Deze rap die laat zien dat Mitchel niet het probleem is, maar een probleem heeft wat voortkomt uit de omgeving waarin hij is opgegroeid
• Een klassengesprek. Alle antwoorden zijn goed.

De film bevat veel symboliek: beelden met een betekenis. De achtergrond van deze slide komt uit de film. Wat gebeurde er in deze scène?

Waarvoor denk jij dat deze scène symbool staat? In andere woorden: wat zou deze scène kunnen betekenen?

Heb je nog andere scènes gezien waarin er gebruik werd gemaakt van symboliek?

Vragen over symboliek

• Mitchel is naar buiten. Even pauze van het gesprek met zijn vader. Er volgt een shot van koeien die worden ingeladen in een auto. Één koe krijgen de boeren niet te pakken. Je ziet hoe ze hem opjagen in het veld en vervolgens de koe eenzaam in de wei weglopen, het beeld is vaag
  
• Alle antwoorden zijn goed. Denk bijv. aan dat Mitchel zich eenzaam voelt, afgescheiden van de familie, of dat hij zijn vader op afstand houdt, dat hij zich niet laat 'vangen' door zijn vader maar zijn eigen koers blijft varen
• Bijvoorbeeld wanneer je Mike met een poes in zijn armen ziet staan. Je ziet hem knuffelen met de poes. Dit laat zijn zachte kant zien

Op welke manier zorgt deze documentaire ervoor dat je anders gaat kijken naar jongeren die problemen ervaren, naar rotjochies?

Welk advies zou jij de vader van Mitchel willen geven? Is dit een advies aan alle ouders?

Reflectie

• Alle antwoorden zijn goed
• Alle antwoorden zijn goed

Wat is volgens jou de reden dat Maasja deze documentaire heeft gemaakt?

Maasja herkent zichzelf in de jongeren. ‘Als kind voel je je opgesloten in gevoelens die je niet kunt uiten. Pubers, en misschien vooral de jongens, hebben de taal niet om uit te spreken wat er misgaat om hen heen.'

Wat vind je van deze uitspraak? Wat zou hiervoor een oplossing kunnen zijn?

Reflectie

• Ooms wil met haar documentaire laten zien dat het systeem van uithuisplaatsing niet wenselijk is voor een kind. Deze jongeren hebben voor hun herstel niet nog meer afkeuring en verwijt nodig van de maatschappij maar juist betrokkenheid, en een begripvolle en accepterende houding in combinatie met duidelijkheid over het niet-acceptabele van hun gedrag
• Alle antwoorden zijn goed

Maasja Ooms: "Toen ik jong was heb ik drie jaar in een kindertehuis gezeten. Toen ik eind twintig was heb ik mijn kwaadheid hierover geuit naar mijn ouders. Als kind heb ik me altijd heel onzeker gevoeld over waar ik bij hoorde. Ik voel sympathie voor deze jongens.'

Quote van de maker

Denk je dat Maasja's eigen geschiedenis invloed heeft gehad op de manier waarop zij deze documentaire is gaan maken? Licht je antwoord toe.

Stelling

Een documentaire kan niet alleen de realiteit tonen, er zit altijd ook de mening in van een maker (subjectiviteit). 

Reflectie

• Alle antwoorden zijn goed
• Alle antwoorden zijn goed

Oefenen met filmen. Film eens een gesprek van je ouders of vrienden. Zorg er voor dat je een langere tijd één persoon volgt en ook goed inzoomt op zijn/haar gezicht. Welke onuitgesproken woorden zie je wel, maar hoor je niet?

Oplossingen creëren 

• Alle ideeën zijn goed. Het gaat er vooral om dat de studenten worden aangezet tot hun eigen creativiteit en betrokkenheid mbt maatschappelijke thema's
  

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Deloitte Impact Foundation, inVision Ondertiteling, IDFA's Dikke Vrienden en Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline