Van wolf naar teckel

• Biologie
• Basisschool
• Groep 7

Introductie

Er zijn honderden verschillende soorten honden. Een ding hebben ze met elkaar gemeen: ze stammen allemaal af van de wolf. Hoe de wolf evolueerde tot onze trouwe viervoeter, daarover gaat deze les. Zijn er nog overeenkomsten tussen wolf en hond.? Waarin verschillen ze van elkaar?

Van wolf 

naar teckel

De evolutie van de hond

Aan het eind van deze les:

• weet je meer over het ontstaan van de hond
• weet je waarom juist de wolf een huisdier werd
• ken je de overeenkomsten en verschillen tussen wolven en honden
• weet je waarom er zoveel verschillende hondenrassen zijn

De wolf: voorouder van alle honden

 Van wild dier naar trouwe viervoeter

Naar meer dan 345 hondenrassen

3

Deze 3 onderwerpen komen aan bod. 

Hoelang lopen er al honden rond
op deze aardbol?

1. zo'n 3.600 jaar
2. zo'n 360.000 jaar
3. zo'n 36.000 jaar
4. zo'n 360 jaar

Antwoord C. Wetenschappers weten niet precies hoelang honden bestaan. Schattingen lopen uiteen van zo'n 15.000 tot 40.000 jaar geleden. Recent zijn echter hondenbotten gevonden die zo'n 36.000 jaar oud zijn.

• Alle honden stammen af van de wolf.
• De wolf was het eerste wilde dier dat door de mens werd getemd. 
• De oudste hondenbotten die zijn gevonden, zijn zo'n 36.000 jaar oud. 
• 11.000 jaar geleden waren er al minstens vijf verschillende hondentypes.

 

De allereerste honden

Van Deense Dog tot Chihuahua, ze stammen allemaal af van de wolf.

De wolf was het eerste wilde dier dat door de mens werd getemd en gedomesticeerd*. Hierna volgden de geit, het schaap en het varken. 

De oudste hondenbotten die opgegraven zijn, zijn zo'n 36.000 jaar oud. Deze zijn gevonden in België (in een grot in Goyet nabij Namen). 

11.000 jaar geleden waren er al minstens vijf verschillende hondentypes.

*Domesticatie is het proces waarbij dieren of planten worden gekweekt of geselecteerd en gefokt om te gedijen onder menselijke zorg en controle. Het doel van domesticatie is om dieren en planten aan te passen aan de behoeften van de mens. De eerste domesticatie vond plaats rond 10.000 v.Chr., toen de mens begon met het temmen van wilde dieren zoals honden en schapen en het kweken van gewassen zoals tarwe en gerst. Vandaag de dag zijn veel dieren en planten volledig afhankelijk van de mens en kunnen ze niet overleven zonder menselijke zorg. (bron: Wikipedia)

We weten niet zeker hoe wilde wolven zijn veranderd in onze trouwe viervoeters. Waarschijnlijk is het zo gegaan:  
 

1. Tijdens de ijstijd werden wolven gedood voor hun vacht. Mensen gingen de wees geworden wolvenpups verzorgen. 
2. Om de ijstijd te overleven, gingen mensen samen met wolven jagen. 
3. Zwervende wolven gingen bedelen bij mensen om eten. 

 

Hoe de wolf een huisdier werd

1.Tijdens de ijstijd werden wolven gedood voor hun vacht. Mensen konden de wolvenpups van de gedode wolven niet weerstaan en gingen ze verzorgen. Elke nakomeling werd steeds tammer.

2. De wolf is een goede jager en samen met de mens vormden ze een sterk team. Wetenschappers denken zelfs dat zonder de wolf, mensen de ijstijd niet overleefd hadden.

3. Wolven die verstoten werden van hun roedel, gingen zwerven en bedelen bij mensen om eten en werden uiteindelijk opgenomen door groepen mensen en steeds tammer. 

Van wolf naar hond

Vacht dunner en andere kleur

Hersenen en schedel kleiner

Tanden en kiezen kleiner

Lichaam kleiner

Door fokken steeds meer hondenrassen

De overgang van wolf naar hond ging heel geleidelijk.

Omdat mensen wolven gingen verzorgen en voeren, werden de hersenen en schedel kleiner. Ze hoefden namelijk zelf niet meer te jagen waardoor ze minder na hoefden te denken.

De vacht werd dunner en veranderde van kleur. 

Dodelijke tanden en kiezen om een prooi te doden waren ook niet meer nodig. 

Zijn lichaam werd kleiner. Het was immers niet meer nodig om grote prooidieren neer te halen. 

Doordat mensen met honden gingen fokken, kreeg je uiteindelijk steeds meer hondenrassen

Waarin lijken honden en wolven nog op elkaar?

Wolven en honden zijn allebei groepsdieren. Ze willen graag bij een roedel horen. Voor honden is dat het gezin. 

Ze zijn allebei heel slim

Ze kunnen allebei heel goed ruiken.

Wolven en honden hebben een sterk gebit om vlees mee te kunnen eten.

Ze hebben een heel scherp gehoor.

Het zijn sociale dieren. Ze doen alles voor hun roedel of gezin. 

Honden en wolven kunnen allebei grommen en huilen. 

Ze communiceren op dezelfde manier. Door lichaamstaal, verspreiden van geur en het maken van geluid. 

0

Wolven en honden communiceren dus op dezelfde manier. Maar kunnen honden onderling ook allemaal met elkaar communiceren? 

En wat zijn de verschillen tussen 

honden en wolven?

Ja hoor, dat is typisch de wolf!

Nou, dat moet wel de hond zijn.

Kijken mensen recht aan

Lossen zelf hun problemen op

Blaffen bijna nooit

Jagen voor de lol

Blijven ver uit de buurt van mensen

Overleven het niet in het wild

De verschillen tussen honden en wolven:

• Honden kijken mensen recht aan, wolven ontwijken oogcontact.
• Wolven zijn beter in problemen oplossen. Honden kijken naar hun baasje om het probleem voor ze op te lossen.
• Honden blaffen. Wolven bijna niet. Die grommen en huilen.
• Honden jagen voor de lol ergens achteraan. Dat zou een wolf nooit doen. Die spaart zijn energie om een prooi te kunnen vangen.
• Honden hechten zich aan mensen. Wolven blijven het liefst zo ver mogelijk uit de buurt van mensen.
• De meeste honden overleven het niet in het wild. Daar zijn ze niet sterk genoeg voor.

Nu lijken honden steeds meer op hun baasje. Kijk maar!

Evt. na afloop van het filmpje aan de klas vragen wie er een hond heeft en of ze op hun hond lijken (of een van de ouders). En op wat voor manier qua uiterlijk en gedrag.

Zijn ze ook sportief of juist bankhangers?

Hebben ze dezelfde vorm of kleur ogen?

Zijn zowel baasje als hond schattig en aaibaar of juist stoer en sterk? Of schattig en sterk, of stoer en aaibaar?

Welke hondenrassen ken jij?

Weten de leerlingen met een hond ook welk ras het is. Of zijn ze niet van een bepaald ras. Dat kan natuurlijk ook. 

Welke rassen kennen de leerlingen nog meer?

Hoeveel verschillende
hondenrassen zijn er eigenlijk?

1. 12
2. 345
3. 143
4. 58

Op dit moment zijn er zo'n 345 hondenrassen. 

Daarnaast zijn er nog honden van een onbepaald ras. Door kruisingen tussen verschillende hondenrassen is hun precieze achtergrond onbekend. En dat is alleen maar goed. Ze zijn meestal sterker en gezonder dan rashonden waardoor ze minder snel ziek worden en langer leven. 

Al die verschillende rassen komen doordat mensen gingen fokken op bepaalde eigenschappen. Ze wilden bijvoorbeeld honden die goed zijn in jagen, in erfbewaking of het beschermen en bij elkaar drijven van schapen. 

Later wilden mensen een politiehond, een reddingshond, een gezinshond die lief is voor kinderen of een gezellig schoothondje.  

Hoe komen we aan al die hondenrassen?

Van Chihuahua tot Deense Dog. Ze stammen allemaal af van de wolf maar lijken helemaal niet op elkaar. 

De grote verschillen komen doordat mensen gingen fokken met honden.

Uitleg fokken:

Door telkens honden te selecteren die voor het doel het meest geschikt waren en deze met elkaar te laten paren, ontstond er langzaam maar zeker de soort hond die men wenste. Door steeds maar weer de rustigste met de rustigste,  sterkste met de sterkste, de beste jagers met de beste jagers, de kleinste met de kleinste, de kortste poten met de kortste poten, de platste snuit met de platste snuit enzovoort, te laten paren zijn de diverse rassen ontstaan.

Maar ook op uiterlijk werd gefokt: op lange of korte poten, een lekkere zachte vacht, een kortere snuit, hangoren of staande oren enz.

Zo kreeg je steeds meer hondenrassen, er zijn nu meer dan 345 soorten bekend.  

Hoe komen we aan al die hondenrassen?

Er zijn ook nadelen aan het fokken met rashonden. 

Arjan Lubach maakt in zijn programma duidelijk dat de rashonden zoals we die nu kennen, het resultaat zijn van het bewust fokken op speciale eigenschappen en uiterlijkheden.  

Dit kan gaan ten koste van de gezondheid van de hond.

Wat vind jij belangrijk aan een
hond?

Een hond met een leuk uiterlijk.

Een gezonde hond.

Maakt me niet uit.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De poll (Emoji)

Voor het uitvragen van emoties bij bepaalde onderwerpen, komt het emoji type goed van pas.

Met de poll kun je leerlingen bevragen met stellingen tijdens de (klassikale of gedeelde) les. Deze stellingen hebben geen goede of foute antwoorden, maar kunnen juist gebruikt worden om discussies te starten en meningen uit te vragen.