Herhaling Leesvaardigheid H1 tm 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

PTA Leesvaardigheid

Herhaling H1 t/m 4

H1: Uit welke drie onderdelen bestaat een goede tekst?

Wat wordt er bijna altijd genoemd in de inleiding?

1. het middenstuk
2. het onderwerp
3. de conclusie
4. de samenvatting

Naast het onderwerp kan ook het volgende genoemd worden:

- de aanleiding voor het schrijven van de tekst

- een voorbeeld bij het onderwerp

- een leuk, kort verhaaltje (anekdote)
- een mening (standpunt)
- een samenvatting van de hele tekst

Er kan ook een belangrijke vraag gesteld worden of iets verteld worden over de opbouw van de tekst. 

Hoe noem je de 'kleinere onderwerpen' die horen bij het 'onderwerp'?

1. Kleiner onderwerp
2. Alinea
3. Deelonderwerp

Middenstuk

Het middenstuk van een tekst bestaat over het algemeen uit meerdere alinea's. Deze alinea's gaan over de deelonderwerpen. 

Slot

Het laatste onderdeel is het slot. Dit deel van de tekst kan verschillende functies hebben, zo kan:
- de hoofdgedachte genoemd worden
- een advies gegeven worden
- een conclusie getrokken worden
- een korte samenvatting van de tekst gegeven worden
- een toekomstverwachting gegeven worden
- een vraag uit de inleiding beantwoord worden
- nieuwe informatie of een nieuw argument ingebracht worden

Een samenvatting van de tekst kan in meerdere delen staan, namelijk in:

1. de inleiding en het slot
2. de inleiding en het middenstuk
3. het middenstuk en het slot

H2: Verbanden en signaalwoorden

Signaalwoorden kunnen je helpen om de tekstverbanden te herkennen.

Noem minimaal drie signaalwoorden die horen bij het tekstverband 'opsomming'

Welk signaalwoord hoort niet bij het tekstverband 'tegenstelling'?

1. maar
2. echter
3. bovendien
4. daarentegen

Noem minimaal drie signaalwoorden bij het tekstverband 'oorzaak-gevolg'

Welke signaalwoorden horen bij het tekstverband 'voorbeeld'?

1. zo, bijvoorbeeld, daardoor, als gevolg van
2. hoewel, toch, daarentegen, ook, daarna
3. zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou, onder andere
4. net zo, waarmee, zo, bijvoorbeeld, maar, echter

Welk verband herken je in de volgende zin:
Jan fietst net zo snel als Max Verstappen.

1. doel-middel
2. vergelijking
3. voorwaarde
4. conclusie

Bij welk tekstverband horen de volgende signaalwoorden:
waarmee, zodat, om ... te, door middel van, met behulp van

1. vergelijking
2. conclusie
3. doel-middel
4. voorwaarde

Welk tekstverband herken je hier:
Als Sabine haar best doet in de les, dan haalt zij een voldoende voor haar PTA.

1. Voorwaarde
2. Vergelijking
3. Doel-middel
4. Conclusie

Noem minimaal drie signaalwoorden die horen bij het tekstverband 'conclusie'

H3: Feiten, meningen en argumenten

Wat is een kenmerk van een 'feit'?

Met een mening moet je het altijd eens zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Een 'argument' hoort bij een:

1. Feit
2. Mening

Een 'argument' herken je aan de volgende signaalwoorden:

H4: Leesdoelen en leesstrategieën

Een tekst kun je op verschillende manieren lezen. Welke leesstrategie je kiest, hangt af van je leesdoel. 

Verkennend lezen

Het leesdoel bij verkennend lezen is:
- onderwerp vaststellen
- snel weten of een tekst voor jou bruikbaar of interessant is

De aanpak: 
- Bekijk de tekst. Kijk naar de titel, de tussenkopjes, de afbeeldingen, de anders gedrukte woorden en de bron.
- Lees de eerste alinea. 

Globaal lezen

Het leesdoel bij globaal lezen:
- deelonderwerpen vinden

De aanpak:
- Lees de tussenkopjes.
- Lees de eerste en laatste alinea.
- Lees de eerste en laatste zin van alinea's.

Precies lezen

Het leesdoel bij precies lezen:
- de tekst helemaal goed lezen en begrijpen
- de hoofdzaken van de tekst vinden

De aanpak:
- Lees de tekst helemaal.
- Gebruik bij moeilijke woorden een manier om de betekenis van een onbekend woord te vinden. 
- Zoek naar signaalwoorden die verbanden aangeven. 
- Bedenk wat de hoofdgedachte is (let op inleiding en slot)

Zoekend lezen

Het tekstdoel van zoekend lezen:
- informatie opzoeken in een tekst
- het antwoord op een vraag zoeken

De aanpak:
- Kijk naar tussenkopjes en anders gedrukte woorden. Let ook op opvallende tekens. 
- Als je weet waar de informatie staat, ga je 'precies lezen'.

Kritisch lezen

Het tekstdoel van kritisch lezen: 
- betrouwbaarheid van de tekst beoordelen

De aanpak:
Vraag je af:
- Is de bron bekend, actueel en betrouwbaar?
- Is de schrijver deskundig en onpartijdig?
- Wat is het doel van de tekst?

Ik heb nog vragen over de theorie van leesvaardigheid

1. Ja
2. Nee