H8 Geluid

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

 Weet ik wat geluid is en kan ik een aantal geluidsbronnen noemen.

 kan ik uitleggen hoe het geluid van een luidspreker zich verspreid tot je oren het geluid ontvangen.

 kan ik uitleggen wat een tussenstof is.

 kan ik de geluidssnelheid in lucht van 20°C noemen.

 kan ik beschrijven hoe je geluid hoort.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Wat is geluid?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluidsbron

Een voorwerp dat geluid maakt, noem je een geluidsbron

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Kunstmatige geluidsbron

Een geluidsbron dat gemaakt is door de mens. 

Natuurlijke geluidsbron

Een geluidsbron wat niet is gemaakt door de mens

Geluid horen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt

Onthouden!

Bij je stem zijn het de stembanden die trillen

Bij een luidspreker is het de conus die trilt

Bij een gitaar zijn het de snaren die trillen

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Van de geluidsbron naar je oren

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Van de geluidsbron naar je oren

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluidssnelheid

De snelheid waarmee geluid zich verplaatst door lucht is ongeveer 340 m/s (1225 km/h)

Geluid horen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluid horen

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Aan de slag!

Lezen en maken §8.1 (blz. 183 tot 189)

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Leerdoelen

Herken jij jezelf in de volgende uitspraken?

 Ik kan een aantal geluidsbronnen noemen.

 Ik kan uitleggen hoe het geluid van een luidspreker zich verspreid tot je oren het geluid ontvangen.

 Ik kan uitleggen wat een tussenstof is.

 Ik kan de geluidssnelheid in lucht van 20°C noemen.

 Ik kan beschrijven hoe je geluid hoort.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

 kan ik de drie factoren noemen die van invloed zijn op de hoogte van de toon die een snaar maakt.

 kan ik uitleggen wat de frequentie van een trilling is

 kan ik in een oscilloscoopbeeld de trillingstijd van een toon bepalen.

 kan ik berekeningen maken met trillingstijd en frequentie.

 kan ik het frequentiebereik noemen van het menselijke gehoor.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Toonhoogte

De hoogte van een toon hangt af van drie dingen: 

Opdracht

Bekijk de twee filmpjes en beantwoord de volgende vragen:

1. Wat is de variabele in het filmpje

2. Wat doet dit met de toonhoogte?

3. Welke conclusie kun je hier aan trekken?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Toonhoogte

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Toonhoogte

De hoogte van een toon hangt af van drie dingen: 

1. De dikte van de snaar

2. De lengte van de snaar

3. De spanning van de snaar

Onthouden! 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Onthouden!

Hoe dikker de snaar, hoe lager de toon

Hoe langer de snaar, hoe lager de toon

Hoe lager de spanning, hoe lager de toon

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Oscilloscoop

Een oscilloscoop laat geluidsgolven zien op een scherm

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Frequentie

Frequentie (f) is het aantal trillingen per seconde

De eenheid van frequentie is Hertz (Hz)

Trillingstijd 

Trillingstijd (T) is de tijd die nodig is voor 1 golf

De eenheid van trillingstijd is s

f = 1 / T

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Oefenen

Wat is de frequentie

van de golf?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Text

Uitwerking

Stap 1 - Er zijn 5 Golven in 0,5 s

Stap 2 - In 1 s passen 2x zoveel trillingen als in 0,5 s

Stap 3 - De frequentie is dus 2x 5 = 10 Hz

Oefenen

Wat is de frequentie

van de golf?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Uitwerking

De trillingstijd kun je niet aflezen. Wel weet je dat in 0,06s 4 trillingen bevinden. T is dus (0,06 / 4) 0,015s

f = 1 / T

f = 1 / 0,015

f = 66,7 Hz

Het frequentie bereik

Het bereik van mensen ligt tussen 
de 20 en 20 000 Hz. 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Onthouden

Hoe groter de frequentie, hoe hoger de toon

Hoe kleiner de frequentie, hoe lager de toon

Het frequentiebereik van je gehoor ligt tussen de 20 en 20 000 Hz

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Aan de slag! 

Lezen en maken §8.2 (blz. 191 t/m 199)

Succes :)

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Leerdoelencheck

 Ik kan de drie factoren noemen die van invloed zijn op de hoogte van de toon die een snaar maakt.

 Ik kan uitleggen wat de frequentie van een trilling is

 Ik kan in een oscilloscoopbeeld de trillingstijd van een toon bepalen.

 Ik kan berekeningen maken met trillingstijd en frequentie.

 Ik kan het frequentiebereik noemen van het menselijke gehoor.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

 kan ik uitleggen wat het verband is tussen de amplitude van een trilling en de geluidssterkte.

 kan ik beschrijven hoe je geluidssterkte meet.

 kan ik uitleggen wat de gehoordrempel en de pijngrens zijn.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Hoog en hard geluid:

De frequentie (het aantel trillingen per seconde) bepaalt hoe hoog het geluid is: 

Maar wat bepaalt dan nou hoe hard het 

geluid is??

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Virtuele oscilloscoop

https://academo.org/demos/virtual-oscilloscope/

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

De amplitude van een trilling

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Amplitude zegt iets over de geluidssterkte

Amplitude meet je in decibel (dB)

Hoe hoger de amplitude

Hoe harder het geluid

Decibelmeter

Met een decibelmeter 'meet' je het aantal decibel en dus de geluidssterkte

dB(A) geeft aan dat bij de meting rekening

is gehouden met het menselijk gehoor.

Dit komt omdat mensen hele hoge tonen 

en hele lage tonen minder goed horen. 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Gehoordrempel

De geluidssterkte waarbij je het

geluid net begint te horen

Pijngrens

De geluidssterkte waarbij je

oren pijn beginnen te doen

Onthouden

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Leerdoelen

Check?

 Ik kan uitleggen wat het verband is tussen de amplitude van een trilling en de geluidssterkte.

 Ik kan beschrijven hoe je geluidssterkte meet.

 Ik kan uitleggen wat de gehoordrempel en de pijngrens zijn.

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Aan de slag!

Lezen en maken §8.3 (blz. 202 t/m 209)

Maken opdrachten §8.3 (1 t/m 12)

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.3 Geluidssterkte

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Doelen

Aan het einde van de les:

 kan ik uitleggen vanaf welke frequenties je gehoor beschadigd kan raken als je er regelmatig of langdurig aan blootstaat.

 kan ik drie manieren benoemen om geluidsoverlast te verminderen.

 kan ik drie voorbeelden geven van maatregelen tegen geluidshinder bij de geluidsbron, tussen de geluidsbron en de ontvangen en bij de ontvanger.

 kan ik het verschil uitleggen tussen geluid absorberen en weerkaatsen.

 kan ik enkele manieren van geluidsisolatie benoemen.

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Schadelijk geluid

Je gehoor loopt schade op als de geluidssterkte groter

is dan de pijngrens

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Bij hoeveel dB ligt de pijngrens?

140dB(A)

Opmerking

80 dB(A) kan echter ook gehoor schade opleveren

Maatregelen tegen geluidshinder

Je kunt op verschillende manieren iets doen tegen geluidshinder:

1. Bij de geluidsbron

2. Tussen de geluidsbron en de ontvanger

3. Bij de ontvanger

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Maatregelen tegen geluidshinder

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Geluid absorberen of terugkaatsen

Bekijk het filmpje op de volgende slide en beantwoord de vragen:

1. Hoe ziet het materiaal eruit dat geluid moet absorberen?

2. Hoe ziet het materiaal eruit dat geluid moet terugkaatsen?

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Geluid absorberen of terugkaatsen

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Geluid absorberen of terugkaatsen

1. Hoe ziet het materiaal eruit dat geluid moet absorberen?

- zacht en heeft een ruw oppervlak

2. Hoe ziet het materiaal eruit dat geluid moet terugkaatsen?

- hard en heeft een glad oppervlak

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Aan de slag

Lezen en maken §8.4 (blz. 211 t/m 219)

Succes!

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Doelen

Check?

 Ik kan uitleggen vanaf welke frequenties je gehoor beschadigd kan raken als je er regelmatig of langdurig aan blootstaat.

 Ik kan drie manieren benoemen om geluidsoverlast te verminderen.

 Ik kan drie voorbeelden geven van maatregelen tegen geluidshinder bij de geluidsbron, tussen de geluidsbron en de ontvangen en bij de ontvanger.

 Ik kan het verschil uitleggen tussen geluid absorberen en weerkaatsen.

 Ik kan enkele manieren van geluidsisolatie benoemen.

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen