Het zal me een biet zijn - Les 1. Groei van gewassen - onderdeel AOOL

• Voeding
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom bij de gezonde wereld!

Gezonde wereld

Introductie gezonde wereld

Werken met 4 thema's in leerjaar 3

- Het zal me een biet zijn          - De pop-up store

- Heel Zone bakt                           - Ik voel me kip-lekker

Thema: het zal me een biet zijn

Uitleg I.O. 

Zie magister.me

Het zal me een biet zijn

Lessenreeks met 8 lessen

1. Groei van gewassen                                    5. Verpakking ontwerpen

2. Bemesten en gewasbescherming      6. Voedselverspilling

3. Telen                                                                  7. Voorbereiden I.O. 

4. Oogsten, verpakken en bewaren         8. I.O.

Eerst kennismaken - Wie zijn jullie?

Wie: in tweetallen. Je stelt je buurman/buurvrouw voor

Hoe: Pak je telefoon, laat je laatste 10 foto's in je telefoon zien aan je buurman/buurvrouw en leg uit wat je ziet. Je stelt de ander voor aan de klas.

Hulp: je buurman/buurvrouw of de docent

Tijd: 5 minuten

Uitkomst: je kan iets over de ander vertellen. 

Klaar? Na 5 minuten stelt iedereen iemand aan de groep voor

Telefoonbeleid...

Wat weet je al?

Een klein testje om er achter te komen wat je al weet...

Opties:

- invullen via laptop 

- strek je benen! Loop naar het juiste antwoord, in elke hoek van het lokaal vind je een antwoord. 

Wat is een grondsoort?

1. Kenmerken en samenstelling van de bodem
2. Bodemleven waarin verschillende organismen voorkomen
3. Kunstmatig mengsel dat je in je tuin gebruikt
4. Uitputting van de bodem

Wat is een voorbeeld van biologische gewasbescherming?

1. Gif gebruiken om onkruid weg te halen
2. Handmatig schoffelen
3. Lieveheersbeestjes inzetten die luizen vangen
4. Ploegmachine inzetten

Wat mag NIET bij biologische landbouw? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Gebruik van chemische middelen
2. Aandacht voor dierenwelzijn
3. Aandacht voor de natuur
4. Gebruik van kunstmest

Wat is gesloten teelt?

1. Teelt van gewassen in een kas
2. Bedrijf waar zowel landbouw als veeteelt is
3. Gewassen worden geteeld en verkocht op het bedrijf
4. Een bedrijf waar 1 soort gewas geteelt wordt

Wat is de functie van het verpakken van voeding? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Bescherming tegen bacteriën
2. Aandacht trekken
3. Bescherming tijdens transport
4. Informatie voor de klant

Wat is een voorbeeld van een bouwstof die je lichaam nodig heeft om spieren op te bouwen?

1. Vetten
2. Koolhydraten
3. Vitaminen
4. Eiwitten

Wat is een fust?

1. Verpakking die de aandacht trekt
2. Groente- en fuit-afval
3. Verzamelwoord voor allerlei verpakkingen
4. Klaar om geoogst te worden

En, hoe ging het?

Planning theorie

Leerdoelen

Theorie

Groepsquiz over theorie, wie weet het meeste over de theorie?

Opdracht 1: Grondonderzoek doen

Opdracht 2: Kweken van champignons

Evaluatie

Het belang van deze les

Onderwerpen van vandaag:

- Grondsoorten

- Groeifactoren van planten

Waarom denk je dat het belangrijk is om iets over deze onderwerpen te weten? 

Leerdoelen - na de les kan je...

...vijf groeifactoren benoemen die planten nodig hebben om te groeien.

...uitleggen waarom je de grond moet bewerken voor het zaaien en poten.

...de vijf meest voorkomende grondsoorten benoemen.

...minstens één voorbeeld van teeltmedia benoemen.

...de pH-waarde en EC-waarde van grond bepalen.

...op basis van pH-waarden en EC-waarden de juiste beoordelen welke maatregelen genomen dienen te worden. 

Groeifactoren

5 groeifactoren

Groeifactoren hebben invloed op de groei van de plant

Voeding

Water

Licht

Lucht

Temperatuur 

Grondbewerking

Een akkerbouwer bewerkt elk voorjaar zijn grond voor het zaaien/poten. 

Redenen om grond te bewerken: 

- verse grond naar boven te halen

- mest, groenbemester of stoppels onder de grond te brengen

- water beter vast te houden in de grond

- grond los maken en gelijk maken, zonder gaten en hobbels

De manier van grondbewerking is afhankelijk van de teelt, doel, grondsoort en weersomstandigheden.

Grondbewerkingen

Ploegen, spitten, scheuren, cultiveren, schoffelen, frezen

Bijvoorbeeld:

- een frees verkruimelt de grond

- een ploeg bewerkt de grond door deze te draaien

- een schoffelmachine haalt het onkruid tussen het gewas weg

- een spitmachine bewerkt de grond zonder om te draaien

Grondsoorten

De belangrijkste grondsoorten van Nederland                              

Zand

Veen

Klei

Rivierklei

Löss

Welke grondsoort is er in jouw buurt?

Watervasthoudend vermogen                             

Watervasthoudend vermogen = de hoeveelheid water die grond vast kan houden in poriën en vezels. 

De ene grondsoort houd beter water vast dan de andere

Teeltmedia

Teeltmedia: middelen om op te telen

Natuurlijk of kunstmatig

Kunstmatige teeltmedia = substraat

Voorbeelden: zand, klei en veen, steenwol, katoen

Kwaliteit van grond

De kwaliteit van grond hangt o.a. af van de zuurgraad en hoeveelheid mineralen.

Zuurgraad druk je uit in pH

Hoeveelheid mineralen in grond druk je uit in EC-waarde

Zuurgraad van de grond

Planten groeien bij een pH tussen de 4,5 en 7,3

Te lage pH? kalk door grond mengen

Te hoge pH? turf door grond mengen

Mineralen in water 

De hoeveelheid voeding die een plant krijgt

Meten van de EC-waarde

Hoe meer mineralen, hoe hoger de EC

Te lage EC-waarde? voedingszouten toevoegen

Te hoge EC-waarde? (zoet) water toevoegen

Hoe gebruik je een grondmeter?

Kennisquiz in teams

Kennisquiz in teams

Wat: wat heb jij onthouden van de theorie?

Wie: in teams van 3 of 4 personen
Hoe: de docent stelt een vraag, iedereen bedenkt voor zichzelf het antwoord. overleg binnen je groep wat het eindantwoord wordt. De docent wijst per groep een leerling aan die het antwoord mag zeggen. 1 goed antwoord = 1 punt. 

Hulp: je groepsgenootjes

Tijd: tot de vragen op zijn

Uitkomst: een team met de meeste punten wint!

Wat zijn de vijf meest voorkomende grondsoorten in Nederland?

1. Zand, veen, bosgrond, teeltmedia en klei
2. Zand, leem, klei, grind en löss
3. Zand, veen, klei, rivierklei en löss
4. Zand, veen, leem, zavel en löss

Wat is een teeltmedium?

1. Middelen om op te telen
2. De zuurgraad van grond
3. Het watervasthoudend vermogen
4. Poriën die tussen zandkorrels zitten

De pH-waarde en EC-waarde zeggen iets over...

1. het watervasthoudend vermogen
2. het aantal poriën tussen de zandkorrels
3. de groeifactoren van planten
4. de kwaliteit van de grond

Wat is het beste antwoord?
Welke groeifactoren hebben planten nodig om te groeien?

1. Voeding en water
2. Voeding, water en licht
3. Voeding, water, licht en lucht
4. Voeding, water, licht, lucht en temperatuur

Welke redenen heeft een akkerbouwer om de grond te bewerken?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Verse grond naar boven te halen
2. Mest onder de grond brengen
3. Het beter vasthouden van water in de grond
4. Grond luchtiger maken

Welke groep is de winnaar?

Opdracht: grondonderzoek

Wat: pH- en EC-waarde meten van grond uit eigen tuin

Wie: Individueel

Hoe: Metingen uitvoeren, beantwoorden van de vragen, advies geven over je grond en dit uitvoeren. 

Hulp: Grondmeter, grond, werkblad

Tijd: 30 minuten

Uitkomst: Ingevuld werkblad en grond waarvan de kwaliteit verbeterd is. 

Klaar? Vorm tweetallen en ga aan de slag met de champignonkwekerij

Champignons kweken

Wat: zelf champignons kweken 

Wie: in tweetallen

Hoe: volgens de handleiding

Hulp: handleiding, medeleerlingen, docent

Tijd: 30 minuten

Uitkomst: kweekset met champignons, klaar om te groeien. 

Klaar? Meld het bij de docent

Evaluatie

- Samenwerking tijdens de groepsquiz

- Grondonderzoek

Wat ging goed? 

Wat ging minder goed? 

Wat doe je de volgende keer anders? 

Leerdoelen - nu kan je...

...vijf groeifactoren benoemen die planten nodig hebben om te groeien.

...uitleggen waarom je de grond moet bewerken voor het zaaien en poten.

...de vijf meest voorkomende grondsoorten benoemen.

...minstens één voorbeeld van teeltmedia benoemen.

...de pH-waarde en EC-waarde van grond bepalen.

...op basis van pH-waarden en EC-waarden de juiste beoordelen welke maatregelen genomen dienen te worden. 

Volgende week 

Bemesten en gewasbescherming