T1B5 transport door membranen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Diffusie en Osmose

Transport door membranen

Organellen eiwitproductie

Sleep functie naar het juiste organel

Celkern

Cytoplasma

Celmembraan

Vacuole

Mitochondrium

Stroperige vloeistof waarin celorganellen liggen

Bepaalt welke stoffen de cel in en uit mogen

Regelt wat er in de cel gebeurt

Met vocht gevuld blaasje dat stevigheid geeft aan de cel

Zorgt voor energie

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Breekt stoffen af

Maakt eiwitten

Bevat chromosomen

Celkern

Ribosomen

Lysosoom

Mitochondriën

ER

Golgi-systeem

Er wordt een eiwit gemaakt in een cel. Welke organellen komt dit eiwit (in wording) achtereenvolgend tegen?

1

3

4

2

Celkern

Mitochondrium

Celmembraan

Ribosoom

ER

Golgi-systeem

Welke eigenschap van het celmembraan is juist?

1. Alle stoffen kunnen het celmembraan passeren
2. Geen enkele stof kan het celmembraan passeren
3. Sommige stoffen kunnen het celmembraan passeren
4. Alleen water kan het celmembraan passeren

Maak een foto van de afbeelding in je binas die een deel van het celmembraan laat zien.

Leerdoelen

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel-)membranen plaatsvindt
• Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij stevigheid van planten
  

Formule:

Maak opdracht 35

Schrijf de antwoorden van opdracht 35 hieronder op:

concentratie CO2 was 0,037%. Hoeveel ppm?

1. 3,7
2. 37
3. 370
4. 3700

Diffusie

opgeloste stof gaat van HOGE concentratie naar LAGE concentratie

Dit kost geen energie = passief transport

De diffusiesnelheid is afhankelijk van:

• Diffusieoppervlak 
• Diffusieafstand 
• Concentratie- of drukverschil 
• Temperatuur
• Medium
  

Bouw van membraan

Hydrofoob en hydrofiel

Hydro = water

Hydrofiel = “houdt van water”

Molecuul dat wel oplost in water

Hydrofoob = “bang voor water”

Molecuul dat niet oplost in water

Deel a is hydrofiel

Deel b is hydrofoob

Leerdoelen

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel-)membranen plaatsvindt
• Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij stevigheid van planten
  

Transport door de celmembraan

Passief transport  - kost geen energie  
1: diffusie  (CO2, O2 bij een concentratieverschil gewoon door membraan)

2: gefaciliteerd transport  = diffusie door speciale eiwitpoorten

 (glucose, ionen Na+ / K+, water -> osmose)

Actief transport  - kost energie want gaat tegen de concentratieverval in

(ionen en grote moleculen via transportenzymen)

Kenmerken

Passief en actief transport kan je alsvolgt uit elkaar houden:

Passief: 

Kost geen energie, van hoge naar lage concentratie

Actief:

Kost energie, van lage naar hoge concentratie (altijd via eiwit)

Water gaat eigenlijk via speciale aquaporinen

herhaling doelen

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen
  
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel-)membranen plaatsvindt

Osmose

water gaat van LAGE concentratie naar HOGE concentratie

Dit kost geen energie = passief transport

Thee is een voorbeeld van:
vul in osmose, diffusie, actief transport

Lagere osmostische waarde =

Hogere osmostische waarde =

Dezelfde osmostische waarde =

isotoon

Dierlijke cel : geen celwand

In een hypotone oplossing

<--

In een hypertone oplossing

          -->

In een isotone oplossing

Plantaardige cel: celwand

Planten, schimmels en bacteriën hebben een celwand.

Een celwand is permeabel = alle stoffen kunnen er makkelijk doorheen.

Celwand maakt turgor en plasmolyse mogelijk

Osmose: (A) beweegt altijd naar de plek met de (B) opgeloste stoffen.

1. A: water B: meest
2. A: water B: minste
3. A: opgeloste stoffen B: meeste
4. A: opgeloste stoffen B: minste

Water moleculen (blauw) bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Kalium ionen (roze) bewegen de cel uit (naar links) door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Bij osmose gaat het water transport in de richting van de ... concentratie zoutdeeltjes

1. Hoogste
2. Laagste

Als transport door het celmembraan energie kost, dan heet dit

1. Passief transport
2. Agressief transport
3. Actief transport
4. Diffusie

Welke uitspraak over passief transport is waar?

1. Passief transport kost geen energie. Dit gaat van een hoge naar een lage concentratie.
2. Passief transport kost geen energie. Dit gaat van een lage naar een hoge concentratie.
3. Passief transport kost energie. Dit gaat van een hoge naar een lage concentratie.
4. Passief transport kost energie. Dit gaat van een lage naar een hoge concentratie.

Verplaatsing van zoutmoleculen van een hoge concentratie naar een lage concentratie is een vorm van

1. Osmose
2. Diffusie
3. Actief transport
4. Exocytose

Verplaatsing van water over een membraan van een lage osmotische waarde naar een hoge osmotische waarde

1. Diffusie
2. Osmose
3. Actief transport
4. Kan niet

Wat is het verschil tussen osmose en diffusie?

Niet waar

Waar

Transport door blaasjes kunnen zowel van binnen de cel naar buiten worden gebracht als andersom.

Bij actief transport worden stoffen van een hoge naar een lage concentratie verplaatst.

Bij passief transport is geen energie nodig en bij actief transport wel.

Transporteiwitten kunnen alleen voor actief transport gebruikt worden.

Passief transport vindt plaats door diffusie, osmose en transporteiwitten.

Osmose vindt plaats als sommige moleculen de semipermeabele wand wel kunnen passeren en andere niet, waardoor er een verschil in waterniveau ontstaat.

Diffusie vindt alleen plaats door een semipermeabele wand.