MODULE KLIMAAT: ZWERFAFVAL BOVENBOUW

• Burgerschapsonderwijs
• LOB
• +1
• Middelbare school
• MBO
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6
• Studiejaar 1-4

Introductie

In de thema modules vertellen bekende Nederlanders waarom het belangrijk is om in actie te komen voor deze thema’s. Jongeren worden gemotiveerd om zelf in actie te komen voor een van de volgende thema’s: klimaat, gelijke kansen, diversiteit, maatschappij en gezondheid. Jongeren worden geïnspireerd en gemotiveerd om in actie te komen voor het klimaat. BN’er Sander Hoogendoorn legt uit waarom hij zich zorgen maakt over zwerfafval. De jongeren worden aan het denken gezet over hun rol in het klimaatprobleem. Ook denken de jongeren na over hoe zij iets kunnen doen voor het klimaat.

Instructies

Deze les is ontworpen om klassikaal te geven. Na het afronden van de module komen de jongeren zelf in actie.

IN ACTIE KOMEN AAN HET EIND VAN DE MODULE

Individueel of in groepjes in actie komen: 

Na elke module komen de jongeren individueel of in groepjes in actie voor het thema. Iedereen kan dezelfde challenge doen of de docent kiest een aantal challenges waaruit de jongeren kunnen kiezen. 

OF

Met de hele klas in actie komen: 

Na het volgen van een module komt de hele klas in actie door een grote challenge uit te voeren binnen het thema. Op deze manier maak je er echt een project van.

DIVERSITEIT

THEMA MODULE

KLIMAAT:

ZWERFAFVAL

Heb je nog niet eerder kennis gemaakt met Young Impact? Kijk dan eerst samen naar de introductie module zodat je kennis maakt met Young Impact en weet wat er van je verwacht wordt.

VRAAG 1

Hoeveel kilo afval gooien wij per persoon per jaar weg?

1. 90 kilo
2. 290 kilo
3. 490 kilo
4. 890 kilo

Het antwoord is 490 kilo. Dat is veel! Moet je nagaan hoe vaak jouw lichaamsgewicht hier in past! En naast afval dat netjes in de vuilnisbak beland, is er ook nog gemiddeld tussen de 35 en 140 miljoen kilo per jaar wat wij in Nederland op straat of in de natuur gooien. 

VRAAG 2

Hoe lang duurt het voordat een sinaasappelschil op straat is verteerd?

1. 2 weken
2. 2 maanden
3. 2 jaar
4. 20 jaar

Het juiste antwoord is C, 2 jaar. 

Hoe lang duurt het voordat een sinaasappelschil in de GFT is verteert?

VRAAG 3

1. 2 weken
2. 2 maanden
3. 2 jaar
4. 20 jaar

Het juiste antwoord is A, 2 weken. De omstandigheden waarin natuurlijk afval worden verteerd bepalen namelijk de snelheid van de afbraak. Door het in de GFT container te gooien, wordt het in twee weken tijd met behulp van natuurlijke bacteriën versneld omgezet tot compost of kunnen we er biogas van maken.

Hoe lang duurt het voordat een plastic fles is verteerd?

VRAAG 4

1. 5 jaar
2. 50 jaar
3. 500 jaar
4. nooit

Het goede antwoord is D, nooit. Door de chemische verbinding kan het niet verteerd worden door micro organismes. Het verweerd en wordt kleiner gemaakt tot allemaal micro stukjes plastic die zich met de grond mengen.

McDonalds Nederlands heeft alle plastic rietjes en deksels vervangen voor papier en karton. Hoeveel kilo plastic besparen ze hier per jaar mee?

VRAAG 5

1. 70 kilo
2. 700 kilo
3. 7 000 kilo
4. 70 000 kilo

Het antwoord is D. 70 000 kilo plastic bespaart McDonalds Nederland door over te stappen op papieren materialen. Iets wat per persoon weinig verschil maakt, maakt dus een heel groot verschil als we het met z'n allen doen!

VRAAG 6

Jaarlijks produceren we wereldwijd 40 biljoen kilo plastic. Een groot deel daarvan komt in de oceanen terecht. Via welke route het meest?

1. Grote rivieren
2. Kleine rivieren
3. Visserij
4. Riolering

Het juiste antwoord is B. 80% van het plastic komt via kleine rivieren daar terecht. Vaak waait of regent het vanaf de straat een rivier in. Heb jij wel eens afval op straat gegooid? Misschien zwemt het nu wel in de plastic soep rond.

Wat is het meest gevonden zwerfafval?

VRAAG 7

1. plastic flesje
2. drankblikje
3. sigarettenfilter
4. snoep- of koekverpakking

Het juiste antwoord is sigarettenfilter. Het vormt bijna eenderde van al het gevonden zwerfafval.

Hoe lang kan het duren voordat een sigarettenpeuk is verteerd?

VRAAG 8

1. 1 jaar
2. 10 jaar
3. 30 jaar
4. nooit

Het juiste antwoord is B. Een sigarettenfilter is na maximaal 10 jaar afgebroken. Dit is altijd afhankelijk van de omstandigheden zoals regen en zon. Wist je dat in bijna alle sigaretfilters ook een beetje plastic zit.

Waar gebruiken dit plastic voornamelijk voor?

VRAAG 9

1. Verpakkingen
2. Auto-industrie
3. Elektronica
4. Bouw

Het juiste antwoord is D, verpakkingen. Bijna 40% van het plastic dat wordt geproduceerd, gebruiken we voor verpakkingen.

Hoeveel plastic gebruik jij? Maak groepjes van 4 en schrijf in 3 minuten zoveel mogelijk producten op die jij gebruikt waar plastic in zit.

VRAAG 10

Wist je dat dit ook in cosmetica en verzorgingsmiddelen zit? Daar worden bewust microplastics in verwerkt die via het riool worden afgevoerd uit jouw badkamer. De riooldrab wordt later gebruikt als mest op akkers en komt direct in jouw eten terecht.

Heb je een competitieve klas, beloon het winnende groepje met een bonuspunt.

Wat kun je zelf aanpassen aan jouw plastic gebruik nu je dit weet?

VRAAG 11

Wist je dat dit ook in cosmetica en verzorgingsmiddelen zit? Daar worden bewust microplastics in verwerkt die via het riool worden afgevoerd uit jouw badkamer. De riooldrab wordt later gebruikt als mest op akkers en komt direct in jouw eten terecht.

Heb je een competitieve klas, beloon het winnende groepje met een bonuspunt.

SPEL

Handje drukken

Maak tweetallen en bepaal wie A en wie B is. Leg nu jullie rechter-handpalmen tegen elkaar. Op het teken van de docent gaat A duwen.  

Geef B géén instructies van tevoren. Waarschijnlijk zal B gaan terugduwen.

Na een paar tellen zeg je dat ze kunnen stoppen. Vraag welke B’s teruggeduwd hebben; handen omhoog. Vraag wie niet teruggeduwd hebben; handen omhoog. Je zult zien dat de meesten dat wel hebben gedaan. Vervolgens vraag je waarom ze dat gedaan hebben.

Een paar vragen:

- Hoe kan weerstand ontstaan?

- Wat houdt jou tegen om jouw plasticgebruik te veranderen?

- Hoe kun je daarmee omgaan?

Als we allemaal een klein beetje doen dan heeft dat veel impact op het klimaat!

Het gegeven hierachter is dat de meeste mensen automatisch terugduwen en druk met tegendruk

KOM IN ACTIE!

Ga aan de slag met een challenge!

Deelnemers van een take-over gaan nu de voorbereide challenge uitvoeren. Volg je deze module niet als onderdeel van een take-over, staan er op de volgende slide ideeën voor challenges.

KOM IN ACTIE!

HOE MAAK JIJ HET VERSCHIL?

Tips nodig voor de brainstorm? Pak de volgende slide erbij!

De jongeren hebben nu een voorbedachte actie uitgevoerd. Laat ze klassikaal brainstormen over hoe ze hierna zelf in actie zouden kunnen komen binnen het thema. Schrijf dit in een woordweb op het bord. 

Voorbeelden zijn:

- Tweedehands kleding kopen of je kleding een nieuw leven geven via Vinted/Krinkloop/Leger des Heils. 

- Minder vliegen

- Geen/minder vlees/vis/zuivel eten en drinken.

- Met een studiekeuze kun jij de toekomst verbeteren (denk aan duurzame technologie/kleding/eten. 

- Zoek/gebruik cosmetica merken zonder plastics en andere slechte producten

Hier zijn een aantal voorbeeld challenges: 

1. Afval opruimen in de wijk/buurt/stad

2. Een dag geen wegwerp plastic gebruiken

3. Een week zonder vlees

4. Een speciale vegetarische kantine kaart opstellen of een milieuverantwoord symbool op de kaart zetten

5. Een week lang maximaal 5 minuten douchen

6. Een energie bespaarplan opstellen voor de school

7. Meer groen aanleggen in de buurt van de school

8. De kranen op school automatisch eerder laten stoppen of een waterbesparend filter erop plaatsen

WAT HEB JE GELEERD OVER HET THEMA DAT JE BELANGRIJK VINDT? SCAN DE QR CODE EN LAAT HET ONS WETEN!