Kernzinnen en hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De vorige les...

Gisteren hebben we het gehad over de opbouw van een tekst. Ik wil eventjes weten wat je hiervan hebt onthouden!

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

Inleiding:
Wat kan erin staan?

Slot:
wat kan erin staan?

Vandaag gaan we het hebben over:

- kernzinnen in alinea's

- hoofd- en bijzaken in teksten

Je moet beide kennen op de toets!

Kernzinnen

Een tekst bestaat uit alinea's. Iedere alinea heeft een belangrijkste zin: de kernzin. 

Deze zin geeft de belangrijkste informatie uit de alinea weer.

Waar kun je een kernzin vinden?

- De eerste zin van de alinea

- De tweede zin van de alinea: dan is de eerste zin een inleidende zin.

- De laatste zin van de alinea.

Kernzinnen

- Heel soms staat de kernzin in het midden van de alinea of is er geen kernzin.

- Een alinea bevat maar 1 kernzin.

- De andere zinnen van de alinea bevatten voorbeelden/uitleg bij de kernzin.

Voorbeeld

'Het aantal kinderen dat moet werken is voor het eerst in 20 jaar gestegen. Dat zegt Unicef. In 2020 moesten 160 miljoen kinderen werken. Dat zijn zeker 8 miljoen meer kinderen dan vier jaar geleden. Vooral in Afrika is er meer kinderarbeid.'

--> De niet-vetgedrukte stukjes bevatten uitleg bij de kernzin over bijv. het aantal kinderen dat werkt.

Een kernzin is...

1. de zin met de belangrijkste informatie van de alinea.
2. de zin met toelichting bij het onderwerp van de alinea.
3. de zin met een voorbeeld bij het onderwerp van de alinea.

Waar kun je een kernzin vaak vinden?

Kernzinnen en het onderwerp

Kernzinnen geven vaak het deelonderwerp van de alinea weer. Deze deelonderwerpen samen geven het onderwerp in de tekst weer. 

Hoofd- en bijzaken:
Wat zijn dat?

Hoofd- en bijzaken

In een tekst is niet alles even belangrijk. Je hoeft daarom niet op alle informatie te focussen. 

Daarom is het belangrijk dat je een onderscheid kunt maken tussen de informatie die belangrijk is en de informatie die minder belangrijk is.

Hoofdzaken

Hoofdzaken geven de belangrijkste informatie binnen een tekst weer. 

- De kernzinnen horen bij de hoofdzaken van een tekst.

- Als je een samenvatting maakt, moet je altijd de hoofdzaken opschrijven.

Bijzaken

De minder belangrijke zaken vormen worden ook wel 'bijzaken' genoemd. Zoals:

- uitleg 

- voorbeelden

--> De uitleg en voorbeelden horen meestal bij de kernzin.

Hoofdzaken

Bijzaken

De belangrijkste informatie

De minder belangrijke informatie

Kernzin

Uitleg

Voorbeeld

Vaak aan begin alinea

Dat was de theorie voor vandaag!

We gaan nu verder met een opdracht.

- Als je nog een vraag hebt, stel hem nu dan even!