Wondzorg op de SEH

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Wondzorg op de SEH

Casussen uit de praktijk

Anatomie van de huid

Fysiologie van de huid

Barrièrefunctie/bescherming

 Zintuiglijke functie

 Absorptie

 Uitscheiding

 Productie van vitamine D

 Temperatuurregulatie (thermoregulatie)

 Esthetiek

Fasen in wondgenezing

Soorten wonden

Chirurgische wonden

Traumawonden

Brandwonden

Decubitus wonden

Diabetische voetwonden / vaatproblematiek

Oncologische wonden

Ulcus cruris / vaatproblematiek

Chemische wonden

Wonden veroorzaakt door electrocutie

Basis richtlijn Wondbehandeling

https://www.zorgnetwerkmb.nl/wp-content/uploads/2018/02/praktijkkaart-ZMBR-basis-wondbehandeling.pdf

Verbandmaterialen

Niet verklevende gazen

Fixatie materiaal

Hydrofiber: Aquacel extra

Antibacterieel verband: Aquacel AG

Niet verklevend gaas

Cuticell classic ®

 Paraffine gaas voor dagelijks gebruik

 Meerdaags gebruik alleen in combi met een zalf

Mepitel ONE®

 Bevat een silicone contact laag

 Kan tot een week blijven zitten

Fixatiemateriaal

Pleister

Leukomed

Fixomull transparant op rol

Fixomull strech

Hydrofiberverband Aquacel

KENMERKEN:

Groot absorberend vermogen (6X eigen gewicht)

Vochtig wondmilieu

Voorkomt verweking van de wondranden

Neemt bacteriën in het verband op

Wondranden moeten min. 1 cm. overlapt worden

Kan tot 7 dagen blijven zitten

Moet vergellen voor een goede werking

Eventueel druppels water toevoegen

Bij inkleving bevochtigen onder kraanwater of Nacl 0,9%

INDICATIES:

Vochtige tot zeer natte wonden

Licht geïnfecteerde letsels

Acute wonden

Ontstaat door geweld van buitenaf (trauma) of chirurgische ingreep.

Snij- schaaf- bijt- lap- of scheurwonden.

Reiniging en ontsmetting

Wond reinigen met lauw warm kraanwater

Baden in diverse reinigingsproducten (biotex, badedas of wasmiddelen) wordt afgeraden. Geeft: Verweking van de huid, verstoort de vochtbalans, geeft risico op bacteriële besmetting.

Spoelen met douchekop voorkeur

Acute wond: wondmaterialen

Geïnfecteerde wond: antibacterieel wondverband

Lekkende wond: Absorberend verband met niet verklevend gaas of modern wondverband

Bijtwond: goed reinigen, informeer over tekenen van infectie, frequentie verbandwissels a.d.h.v. klinisch beeld (verdenking infectie)

Schaafwond: Niet lekkend: oppervlakkig drogen aan lucht, vaseline of pleister. Bij pijn (semi-)occlusief verband overwegen Lekkende schaafwond: niet – verklevend gaasverband en absorberend verband.

Scheur- of lapwonden (skin tears): niet verklevend silicone verbandmateriaal

Hechtwond 

Materialen klaarleggen voor de arts:

Steriele handschoenen in de maat van de arts.

Lidocaïne. Spuit, optreknaald, injectienaald.

Eventueel zakje NaCl 100 ml met naald om wond te spoelen.

Hechtdraad, dikte in overleg met de arts.

Hecht set.

Afdekdoek indoen nodig.

Zorg ervoor dat de patiënt voldoende ontkleed is en een goede houding heeft aangenomen, voor de arts maar ook comfortabel voor de patiënt. 

Skin tears

Traumatische wond als gevolg van wrijving en/of schuifkrachten die de epidermis van de dermis scheiden (partial thickness) of epidermis en dermis van de onderliggende structuur (full thickness).

Classificaties

Categorie 1

Geen weefsel verlies

Categorie 2:

2a: Weefselverlies < 25 %

2b: Weefselverlies > 25 %

Categorie 3

100% weefsel verlies

Behandeling

Categorie 1 en 2 en 3 :

Schoonmaken

Approximeren van weefsel

Siliconen wondcontactmateriaal ( 7 dagen laten zitten),

Eventueel hydrogel onder niet verklevende contact laag bij open wond

Brandwonden

Jaarlijks:

55000 patiënten bij huisarts

13000 patiënten op de spoedeisende hulp

1300 patiënten opgenomen ziekenhuis

400 patiënten opgenomen in brandwondcentra

55% brandwond door hete vloeistof .

De helft van de patiënten opgenomen op brandwondcentra is jonger dan 5 jaar en 46% van deze kinderen loopt letsel door hete vloeistof ( beker, waterkoker...)

15 % door vuur. Vlam verbrandingen

Eerste opvang

> 10- 20 minuten lauw zacht stromend water

chemisch letsel: 45 tot 60 minuten gespoeld mits niet veroorzaakt door agentia die sterk reageren met water (Bijv. Natrium, kalium, lithium)

Sieraden verwijderen

Kleren niet lostrekken

Geen zalf

Wel afdekken

Adequate pijnbestrijding

Brandwondencentrum

Doorverwijscriteria:

TVLO> 10% bij volwassenen

TVLO > 5% bij kinderen en ouderen

TVLO >5% derdegraads brandwonden

Brandwonden over functionele gebieden: handen, voeten, genitalia, gelaat, grote gewrichten

Brandwonden gecombineerd met een inhalatietrauma of ander begeleidend letsel

Circulaire verbrandingen hals, thorax en ledematen

Chemische verbrandingen

Brandwonden tgv elektriciteit

Bij twijfel: Neem contact op met de brandwondencentra in Rotterdam of Beverwijk

Eerste graads brandwond

Is geen wond, alleen erytheem

Ontstekingsreactie van de huid

Koelen en incremen

Wordt niet meegeteld bij de oppervlakte berekening

Graad 2 oppervlakkige dermale wond

Epidermis en de papillaire laag dermis beschadigd. Bij

een oppervlakkige tweedegraads brandwond is de wond:

Nat

Rood

Pijnlijk

Blaarvorming

Goede capillaire refill

Genezing ongeveer 14 dagen

Weinig tot geen littekenvorming

Soms hypo -of hyperpigmentatie

2de graads oppervlakkige brandwond, blaren:

Kleiner dan 6mm: Intact laten

Intacte dikwandige blaren op handpalmen en voetzolen Intact laten

Groter dan 6 mm: Debridement

Fragiele (dunwandige blaren): Debridement

Niet – Intacte dikwandige blaren op handpalmen en voetzolen: Debridement

Beoordeling van de graad van de brandwond na debridement

Behandeling:

- Creëren van een vochtig milieu: hydro actieve verbanden, hydrocolloïd of transparant folie

- Antibacteriële zalf als bovengenoemde wondbedekkers niet toepasbaar zijn

2de graad brandwond, diepe dermale wond

Diepere reticulaire laag dermis aangetast. De hitte heeft langer kunnen doordringen in het huidweefsel. Deze is:

Wolkachtig wit/rood

Nat

Pijnlijk

Kans op blijvend gestoorde structuur

Iets gedaalde capillaire refill

Elasticiteit blijft nog steeds behouden

Genezing meer dan drie weken, waardoor risico op hypertrofie en contracturen

Graad 3 subdermale brandwond 

Rood, geel, wit, bruin en/of zwarte plekken

Afwezige blaren

Negatieve capillaire refill, niet wegdrukbare roodheid

Geen pijnsensatie

Stug tot leerachtig

Droog aspect

4e graads brandwond

Een vierdegraads verbranding kan er uit zien als een derdegraads verbranding, maar door verkoling is de kleur vaak zwart. Niet alleen de huid is verbrand, maar ook zijn onderliggende structuren zoals subcutis, pezen en spieren vernietigd. Deze wonden genezen niet spontaan en moeten chirurgisch behandeld worden.

Abcessen

Zwelling, pijn en warmte

Het gebied is rood

Koorts

Misselijk

Zweten

Gevoel van ziek zijn

Behandeling

Beoordeling abces en meestal bloedonderzoek

Draineren van het abces

Geheel verwijderen van het abces

Antibiotica zo nodig

Wondkweek

Wanneer?

Een wondkweek dien je af te nemen na het schoonmaken van de wond.

  

Hoe?

Kweek afnemen volgens de Levine techniek. Kweekstokje over 1 cm² draaiend (met enige druk) over de wondbodem bewegen. Hierbij wondranden of overige huidlagen niet aanraken i.v.m. contaminatie van de kweek.

Vragen