Over- en ondermaat deel 2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij scheikunde

Ga op je plek zitten

Pak je leesboek!

In stilte 5 minuten lezen

Leerdoelen

Na de les kan je...

• uitrekenen hoeveel massa van de stof in overmaat is.
• uitrekenen hoeveel stof ontstaat vanuit een reactie met een overmaat.

Programma

Uitleg en inoefenen

Zelf opgave maken

Opgave bespreken

Afsluiten

Overmaat en ondermaat

Bij 2 of meer beginstoffen, reageren de stoffen in een verhouding. Uit de verhouding spreken we van over- en ondermaat.

In ondermaat = en beginstof die volledig reageert

In overmaat = een beginstof die overblijft

Overmaat en ondermaat

CH₄ + 2 O₂ --> CO₂ + 2 H₂O

massaverhouding methaan : zuurstof = 16,04 : 64,00

Je hebt 20000000 kg methaan en 0,000001 kg zuurstof. Welke stof is in ondermaat en welke is in overmaat?

Overmaat en ondermaat (opgave 39 p. 119)

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

Bereken welke stof in overmaat is en hoeveel van deze stof overblijft.

Bereken hoeveel natriumchloride er ontstaat.

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

Na	1,00	1	50
Cl 2	1,54

Na	1,00
Cl 2	1,54	1	80

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

1,54 ^. 50 = 77 g Cl₂ heb je nodig               1,00 : 1,54 ^. 80 = 51,9 g  Na heb je nodig

om 50 g Na te laten reageren                    om 80 g Cl₂ te laten reageren.       

Na	1,00	1	50
Cl 2	1,54

Na	1,00
Cl 2	1,54	1	80

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

1,54 ^. 50 = 77 g Cl₂ heb je nodig om 50 g Na te laten reageren 

Dus 80 - 77 = 3 g. Er blijft 3 gram chloorgas over na de reactie.                     

Overmaat en ondermaat (opgave 39 p. 119)

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

Bereken welke stof in overmaat is en hoeveel van deze stof overblijft.

Bereken hoeveel natriumchloride er ontstaat.

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

1,00 + 1,54 = 2,54.  massaverhouding Na : NaCl = 1,00 : 2,54                 

Na	1,00	1	50
NaCl	2,54

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

1,00 + 1,54 = 2,54.  massaverhouding Na : NaCl = 1,00 : 2,54    

                                                                                        2,54 ^. 50 = 127 g NaCl ontstaat er.

Na	1,00	1	50
NaCl	2,54

Overmaat en ondermaat

Na + Cl₂ --> NaCl

massaverhouding Na : Cl₂ = 1,00 : 1,54

In een reactievat zit 50 g natrium en 80 gram chloorgas.

1,54 ^. 50 = 77 g Cl₂ heb je nodig om 50 g Na te laten reageren 

50 + 77 = 127 g NaCl die ontstaat.         

Maken 40 en 41 (p. 120)

• Hoe? In schrift, eerste 3 minuten in stilte
• Hulp? H4.4. Na 3 minuten fluisteren met tafelgenoot 
• Resultaat? Samen opgave bespreken. Je kan een beurt krijgen.
• Klaar? Maken H4.4 opgave 42 en 43                  

Opgave 40

Info uit tekst, uitleg (stukje theorie), conclusie

Verbranding geeft warmte af. Energie komt vrij, dus een exotherme reactie.

Opgave 40

2 C₁₂H₂₆ + 37 O₂ --> 24 CO₂ + 26 H₂O

3,50 ^. 5,85 = 20,5 kg zuurstof.

22,5 - 20,5  = 2 kg zuurstof blijft over

kerosine	1,00	1,00	5,85
Zuurstof	3,50

Opgave 40

3,10 ^. 5,85 = 18,1 kg koolstofdioxide ontstaat er.

kerosine	1,00	1,00	5,85
koolstofdioxide	3,10

Leerdoelen

Na de les kan je...

• uitleggen wat een overmaat en ondermaat is.
• rekenen aan reacties met het begrip overmaat.