extra materiaal 4.3: Wereldcrisis na de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Paragraaf 3A: Wereldcrisis

Hoe leidt een vredesverdrag tot een wereldwijde crisis? En tot wat erna?

Einde van de Oorlog

Wie krijgt de schuld?

A. Frankrijk

B. Groot-Brittannië

C. Duitsland

D. Rusland

Verdrag van Versailles

Duitsland krijgt de schuld:

• Niet de enige die vocht of schuldig was, maar wel grote verliezer en aangewezen als schuldige.
• Afspraken wat er gaat gebeuren worden vastgelegd in het vredesverdrag: Verdrag van Versailles.

Welke straffen krijgt Duitsland in het Verdrag van Versailles?

• Duitsland krijgt de schuld.
• Leger moet klein blijven (max. 100.000 man)
• Veel schuldbetalingen (132 miljard in goud). Zoveel dat Duitsland failliet gaat.
• Veel land inleveren.
• Duitse soldaten mochten niet in de grensgebieden komen.

Ingeleverde gebieden

Duitsland zijn reactie:

Spotprent:

Verdrag van Versailles:

• Duitsland is boos en vindt het verdrag oneerlijk.
•  Ook woede naar de democratische regering die het verdrag hadden ondertekend en het leger verraden.
• De winnaars dachten dat ze met het verdrag de problemen in Europa hadden opgelost. 
• Echter hadden de vele schulden van Duitsland tot gevolg dat de bevolking zijn regering niet meer vertrouwd.

Aan de slag:

opdracht 8 t/m 14 van bladzijde 102 en 103.

Wallstreet stort in (Beurskrach 1929):

• Er werd teveel spullen geproduceerd --> spullen werden te weinig waard.
• Amerika in paniek. Amerika zijn rijkdom is afhankelijk van Wallstreet.
• Veel Amerikanen proberen hun geld van de bank te halen.
• Eerst is het geen probleem, ze kunnen geld terugkrijgen van de andere landen.

Van oorlog naar oorlog

Crisis in de jaren dertig

Geschiedenis - Basis 2

0

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen economische crisis. (R)

...weet je hoe de economische crisis in de jaren dertig ontstond. (T1)

...weet je welke gevolgen de crisis had voor Duitsland. (T1)

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Herstelbetalingen: Geld dat de verliezer na de oorlog aan de overwinnaars moet betalen. 

Even gaat het beter

Het bedrag van de herstelbetalingen was té hoog. Daarom leenden de Duitsers geld van de Verenigde Staten. 

Heel eventjes ging het goed met de Duitse economie. Maar...

00:35

Hoe zijn de mensen in de video rijk geworden?

1. Ze hebben er heel hard voor gewerkt.
2. Ze hebben veel huizen gekocht en verhuren die.
3. Ze hebben veel aandelen en worden slapend rijk.
4. Ze hebben alles geërfd van hun ouders.

02:02

Zijn de mensen op het filmpje aan het eind nog net zo rijk?

1. Ja, ze hebben zelfs meer geld verdiend.
2. Ja, maar niet meer zo rijk als eerst.
3. Nee, ze zijn niet meer zo rijk als eerst.
4. Nee, ze hebben al hun geld verloren.

economische crisis

Periode waarin het slecht gaat met de economie, waardoor veel mensen werkloos zijn. 

Economische crisis: Periode waarin het slecht gaat met de economie, waardoor veel mensen werkloos zijn. 

24 oktober 1929

Voorpagina van 'The Daily News'. Het opend met een foto van de beurskrach van 1929. Je ziet mensen 'rennen' naar de bank om hun geld op te halen. Deze dag (24 oktober 1929) wordt ook wel 'zwarte donderdag' genoemd.

Crisis in Amerika

Als je iets koopt kan je in sommige winkels later betalen. Dat noemen we 'kopen op afbetaling' of je leent geld van de bank. Op zwarte donderdag zijn die aandelen ineens niets meer waard. 

kopen op afbetaling

Dat je spullen koopt die je pas later betaald. Bijvoorbeeld je koopt nu een nieuwe telefoon, maar pas over twee jaar betaal je daarvoor. 

zwarte donderdag

Een donderdag in 1929 waarop de beurs op Wall Street (New York - Amerika) ineen stort. Dit is het begin van de economische crisis van de jaren dertig. 

aandelen

Als je een aandeel hebt, heb je een stukje van een bedrijf gekocht. Als het bedrijf winst maakt, krijg jij een stukje van die winst. Maar als het bedrijf verlies maakt, krijg je niets.

Een aandeel koop je voor een bepaalde hoeveelheid geld. Het kan zijn dat een bedrijf stopt met bestaan. Je aandeel is dan niets meer waard. Het geld krijg je niet terug.

Crisis in Amerika

Het gaat helemaal mis in Amerika. 

Fabrieken bleven zitten met hun producten en hadden minder arbeiders nodig. Deze mensen werden ontslagen. Omdat je geen werk meer hebt, heb je ook geen geld meer en dus kan je niets kopen. Ook kan je de lening bij de bank niet meer betalen.

kopen op afbetaling

Dat je spullen koopt die je pas later betaald. Bijvoorbeeld je koopt nu een nieuwe telefoon, maar pas over twee jaar betaal je daarvoor. 

zwarte donderdag

Een donderdag in 1929 waarop de beurs op Wall Street (New York - Amerika) ineen stort. Dit is het begin van de economische crisis van de jaren dertig. 

aandelen

Als je een aandeel hebt, heb je een stukje van een bedrijf gekocht. Als het bedrijf winst maakt, krijg jij een stukje van die winst. Maar als het bedrijf verlies maakt, krijg je niets.

Een aandeel koop je voor een bepaalde hoeveelheid geld. Het kan zijn dat een bedrijf stopt met bestaan. Je aandeel is dan niets meer waard. Het geld krijg je niet terug.

Crisis in Amerika

Als je je lening niet meer kan betalen, ontvingen de banken hun geld niet meer. 

Met als gevolg dat de banken failliet gingen. Hierdoor kwamen ook andere landen in de problemen en was de economische crisis een wereldcrisis geworden. 

failliet

Dat een bedrijf ophoudt met bestaan omdat het geen geld meer heeft.

economische crisis

Als het heel slecht gaat met de economie en daardoor veel mensen werkloos en arm zijn.

blz. 102D

uitkering

Een geldbedrag dat je krijgt van de overheid als je niet kan werken. 

Crisis in Duitsland

Door de economische crisis in Amerika konden deze geen geld meer lenen aan Duitsland. 

Hierdoor werden veel mensen werkloos en het geld werd niets meer waard. De regering wist niet hoe ze dit op moesten lossen. 

werkloos

Als je geen werk meer hebt.

regering

Het bestuur van een land.

economische crisis

Als het heel slecht gaat met de economie en daardoor veel mensen werkloos en arm zijn.

Zet de zinnen in de goede volgorde.

1

2

3

4

5

Bedrijven hebben te grote voorraden en moeten mensen ontslaan.

Bedrijven moeten nog meer mensen ontslaan.

Mensen lenen geld om spullen te kopen.

Nog meer mensen raken werkloos.

Werkloze mensen kopen weinig producten meer.

Vul aan:
Amerika leende geld aan Duitsland ...

1. ...want dan konden ze de herstelbetalingen betalen.
2. ...want dan konden ze brood kopen.
3. ...want dan konden ze veel geld sparen.
4. ...want dan konden ze een sterk leger maken.

Wat is een economische crisis?

1. Als het heel goed gaat met de economie en iedereen werk heeft.
2. Als het heel goed gaat met de economie, maar niet iedereen werk heeft.
3. Als het heel slecht gaat met de economie en iedereen werk heeft.
4. Als het heel slecht gaat met de economie en veel mensen werkloos zijn.

Vul aan:
Als je werkloos bent dan ...

1. ...heb je geen werk.
2. ...heb je werk.
3. ...ben je rijk.
4. ...heb je veel leningen.

Met welke gebeurtenis begon de economische crisis van de jaren dertig?

1. Met zwarte maandag, aandelen waren ineens niets meer waard.
2. Met zwarte donderdag, aandelen waren ineens niets meer waard.
3. Met zwarte zaterdag, aandelen waren ineens super veel geld waard.
4. Met zwarte donderdag, aandelen waren ineens super veel geld waard.

Gevolg op korte of lange termijn?
De Verenigde Staten leenden geen geld meer aan Duitsland.

1. Korte termijn
2. Lange termijn

Gevolg op korte of lange termijn?
Veel Duitsers wilden een sterke leider.

1. Korte termijn
2. Lange termijn

Gevolg op korte of lange termijn?
Veel mensen raakten werkloos.

1. Korte termijn
2. Lange termijn