‹Terug naar zoeken

Les 3, deel 2/3: De diepzee

Les 3: Wat leeft er in de diepzee?
DEEL 2
1 / 38
volgende
Slide 1: Tekstslide
WoordenschatWereldoriëntatie+1BasisschoolGroep 6

Les van voorheen UGO - Gelijke Onderwijskansen

In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Les 3: Wat leeft er in de diepzee?
DEEL 2

Slide 1 - Tekstslide

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.
 
              weet je meer over het nieuws;
              weet je meer over de verschillende lagen van de diepzee en de
              dieren die er leven;
    
              kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

              kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.
     Aan het eind van dit deel van de les:

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

het nieuws
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 
Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?
Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.
Het is niet te kort, maar ook niet te lang.
Je kunt er veel vragen over stellen.
het nieuws
de tekst
terugblikken
Je kunt er je mening over geven.
Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.
Je kunt er verder over doordenken en praten.
Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

    
Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.
Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.
Trouw
NOS.nl
AD
NU.nl
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Op welke website heb jij een artikel gelezen?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 6 - Poll

Deze slide heeft geen instructies


Wat is de titel van jouw artikel?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 7 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.
Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.
In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 
scannend lezen
Scannen, hoe doe je dat?
  • Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
  • Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
  • Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
  • Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?
Samenvatten?
Denk aan:
  • Over wie (of wat) gaat het?
  • Wat is er aan de hand?
  • Waar was dat?
  • Wanneer was dat?
  • Waarom was dat?
  • Hoe is het gebeurd?
  • Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?

het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 8 - Open vraag

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 9 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de tekst
De diepzee
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?
Lees de hele zin.
Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.
Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.
Ken je het woord in
een andere vorm wel?
Vraag het aan iemand.
Wie weet kent diegene het woord!
Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.
Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Eerst even scannen
Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.
In de volgende dia's gaan we de alinea's een voor een langs.
bron
Bron: Docukit-spreekbeurt (datum en auteur onbekend, geraadpleegd in 2022)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.
scannend lezen
Scannen, hoe doe je dat?
  • Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
  • Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
  • Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
  • Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat ga je in deze tekst lezen over de diepzee, denk je?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 13 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de titel en de inleiding
De diepzee

Vroeger dachten mensen dat er monsters in de oceanen leefden. Eigenlijk zaten ze er niet ver naast. Door onderzoek heeft men de laatste vijftig jaar de meest fantastische dieren ontdekt in de diepten van de oceanen. Veel van die dieren lijken inderdaad op monsters. Ze hebben enorme kaken en vlijmscherpe tanden en gebruiken licht om hun prooi te lokken.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.
ernaast zitten
Betekenis: het mis hebben

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Waarom zaten de mensen er vroeger niet ver naast toen ze dachten dat
er monsters in de diepzee leefden?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 15 - Open vraag

De mensen zaten er vroeger niet ver naast, want  de dieren die later zijn ontdekt diep in de oceanen lijken best op monsters. Ze hebben grote kaken en hele scherpe tanden. Ook geven ze licht om eten te vangen.

In de inleiding staat dat dieren in de diepzee licht gebruiken om hun prooi
 te lokken. Waar komt dat licht vandaan, denk je?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 16 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Op welke manier denk je dat mensen onderzoek doen naar/in de diepzee en wat is daarvoor nodig?
Denk ook aan het filmpje dat je in deel 1 van deze les hebt bekeken.
onderzoek in de diepzee
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 17 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

de eerste alinea
Nog steeds worden er nieuwe vissoorten ontdekt. Deze leven op duizenden meters diepte. De waterdruk is daar enorm. Als jij op vier kilometer diepte zou staan, zou het water op je drukken met het gewicht van vier miljard kilo! Zoveel wegen vier miljoen auto's! Daarom kan een gewone duikboot nooit zo diep komen. Hij zou in elkaar gedrukt worden. Voor diepzeeonderzoek gebruikt men een bathyscaaf of robots.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 18 - Tekstslide

Bespreeksuggestie(s):
  • Kunnen je leerlingen in eigen woorden uitleggen wat waterdruk is?
  • Bespreek hoe enorm zwaar vier miljoen auto's wel niet zijn!

Wat is een bathyscaaf denk je? Denk ook nog even terug aan het introductiefilmpje in deel 1 van deze les!
het nieuws
de tekst
terugblikken

A
een speciale onderzeeboot om de diepzee te onderzoeken
B
een speciaal duikpak om naar de diepzee te duiken
C
een robot
D
een vissoort

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Hoe zou het komen dat de dieren 'gewoon' in de diepzee kunnen leven, terwijl mensen met speciale duikboten of zelfs met robots de diepzee in moeten?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 20 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de tweede en derde alinea
de oppervlakte
Betekenis: het bovenste gedeelte
het nieuws
de tekst
terugblikken

arm zijn aan
Betekenis: heel weinig van iets hebben
de zone
Betekenis: het gebied tussen twee grenzen in
de schemer
Betekenis: tussen donker en licht in
het plankton
Betekenis: de in het water zwevende plantjes en diertjes die je met je ogen niet kan zien

Duisternis
De oceanen bestaan uit drie lagen (zie figuur 1). De oppervlaktelaag is tweehonderd meter dik en daar is nog licht. Tussen de kelp (figuur 2) die daar groeit, leven veel vissen en andere dieren. Door het licht in de oppervlaktelaag, leeft er ook veel fytoplankton. Dit wordt door veel dieren gegeten. 

Tussen tweehonderd en duizend meter diepte ligt de schemerzone. Hier is het kouder en donkerder. Er dringt alleen nog een beetje blauw licht door. Omdat er nauwelijks licht is, groeien er geen planten. En zonder planten kunnen er geen planteneters leven. De schemerzone is arm aan voedsel. Toch leven er dieren. Die zwemmen 's nachts omhoog naar de oppervlaktelaag. Daar zoeken ze voedsel. Als het licht wordt, verbergen ze zich weer in de duisternis.

figuur 1
doordringen
Betekenis: met moeite ergens komen
nauwelijks
Betekenis: bijna niet
figuur 2

Slide 21 - Tekstslide

Bespreeksuggestie(s):
  • Wat betekent 'fyto' (bij 'plankton')? Is het voor het begrijpen van deze alinea belangrijk om dat precies te weten? Zoek het desnoods samen met je leerlingen op.


Wat is 'kelp'? Kijk goed naar figuur 1!
het nieuws
de tekst
terugblikken

A
de kleur van het oceaanwater in de oppervlaktelaag
B
een vissoort die in de oppervlaktelaag van de oceaan leeft
C
een zeewiersoort
D
een planktonsoort

Slide 22 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Hoe komen de dieren die in de schemerzone leven aan hun eten?
het nieuws
de tekst
terugblikken

A
Ze eten andere dieren die daar leven óf zwemmen 's nachts omhoog om voedsel te zoeken.
B
Ze hoeven niet te eten.
C
Ze eten planten die in de schemerzone groeien.
D
Ze zwemmen 's nachts naar de diepere zone om daar voedsel te zoeken.​

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

de vierde alinea
Veel vissen die in de schemerzone leven, zijn lichtgevend. Ze hebben lichtvlekjes op hun lichaam. Sommige van die vlekjes lijken net knipperlichten. De diepzeehengelvis (zie figuur 3) draagt een soort hengel op zijn rug. Aan het eind ervan zit een bolletje met lichtgevende bacteriën. Daarmee lokt deze vis andere vissen.
het nieuws
de tekst
terugblikken

figuur 3

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


In slide 16 heb je verteld hoe jij dacht dat de dieren in de diepzee aan licht komen om prooien te lokken. Klopt je antwoord met de informatie uit deze vierde alinea? Leg uit.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de vijfde en laatste alinea
Beneden de duizend meter diepte is het volledig donker. Het water is daar erg koud, drie tot vier graden Celsius. Er leven in deze laag weinig dieren, doordat er weinig voedsel is. De dieren die er leven, bewegen nauwelijks, om energie te sparen. Ze wachten tot er een prooi voorbij komt. Door hun grote kaken en een rekbare maag kunnen ze hun prooi met zekerheid pakken. Ze eten prooien die wel vier keer zo groot zijn als zijzelf! Want daarna moeten ze misschien weer wekenlang wachten.

De bodem van de diepzee ligt gemiddeld vier kilometer onder het wateroppervlak. Hij heeft bergen en dalen. Sommige bergen steken boven water uit. Ze vormen zo eilanden. De diepste plaatsen van de diepzee zijn troggen. Ze zijn ongeveer tienduizend meter diep. In 1960 bereikten Picard en Walsh met een speciale duikboot de bodem van de diepste trog: de Marianentrog. Die ligt op 10.917 meter diepte.

de trog
Betekenis: de hele diepe en brede kuil in de bodem van de diepzee       
het nieuws
de tekst
terugblikken

volledig
Betekenis: totaal   
Klik hier en luister mee!
de prooi??
Het woord 'de prooi' wordt in de volgende les uitgelegd. Wil je nu al weten wat het woord betekent? Kijk dan in de woordenlijst van dit blok!

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Dieper dan 1000 meter is het helemaal donker. Hoe denk je dat de dieren die daar leven toch andere dieren kunnen vangen om te eten?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 27 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Zouden er in de troggen ook nog dieren leven, denk je? Leg uit.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 28 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Je hebt gelezen over de drie lagen van de oceaan. 
Sleep de zeeblauwe blokken naar de juiste plek in de afbeelding.
het nieuws
de tekst
terugblikken

de oppervlaktelaag
de schemerzone
de diepzee
dieper dan 1000 meter
tussen 200 en 1000 meter diep
tussen 0 en 200 meter diep

Slide 29 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies


Zou jij een reisje naar de diepzee willen maken? Bespreek samen.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 30 - Poll

Deze slide heeft geen instructies


Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.
Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 31 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Maak in je schrift een tabel met drie kolommen: voor iedere laag van de oceaan een kolom. Noteer in de kolommen de eigenschappen van deze lagen (naam, licht of donker, diepte, welke dieren/planten er leven enz.). Gebruik steekwoorden. Maak een foto van je tabel en upload deze hier.
het nieuws
de tekst
terugblikken
TIP!!
In slide 29 heb je al een paar eigenschappen van de drie lagen op een rijtje gezet. Gebruik deze ook voor je tabel!

Slide 32 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

terugblikken
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd. 
Denk ook aan deel 1 en 2 van de les.
woordenschat
het onderzoek
de boekenclub
terugblikken
vooruitkijken

Slide 34 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Schrijf twee dingen op waarover je nog meer wilt weten.
woordenschat
het onderzoek
terugblikken
de boekenclub
vooruitkijken

Slide 35 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Schrijf één ding op wat je nog niet zo goed
begrijpt of waar je nog vragen over hebt.
woordenschat
het onderzoek
de boekenclub
terugblikken
vooruitkijken

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hier staan de doelen van dit deel van de les.
Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald
Nee, aan dit doel moet ik nog werken
Ik weet meer over het nieuws.
Ik kan vertellen uit welke lagen de oceaan bestaat.
Ik kan uitleggen hoe bepaalde dieren in het donker van de oceaan kunnen leven.
Ik kan de tekst samenvatten met behulp vaneen tabel.
Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Slide 37 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.
Veel plezier met deel 3!
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies