T4 9.2 Wortels en stengels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Thema Planten

 2 wortels en stengels

Lesverloop

1. Terugkoppelingsvragen
2. Uitleg
3. Kennisvragen
4. Zelfstandig werken 

Kennisvragen

Koolstofdioxide en water worden door
planten omgezet in glucose.

In welke cellen kan deze omzetting plaatsvinden?

1. Q en R
2. Q en S
3. Q en T
4. Q en P

Met welk onderdeel van het blad regelt de plant de wisseling van gassen en de verdamping van water?

1. Opperhuid
2. De hele plant
3. De huidmondjes
4. Het blad

Op een extreme droge dag in de zomer staat een plant in de zon. Hoe zullen de huidmondjes eruitzien?

1. zoals in afbeelding 1
2. zoals in afbeelding 2

Doelstelling paragraaf 2

Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.

Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden en je kunt het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Lesdoelen 

• Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden en je kunt het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Planten

Organen van de plant

• Wortels
• Stengels
• Bladeren
• Bloemen (zaadplanten)

Planten

Organen van de plant

• Wortels
• Stengels
• Bladeren
• Bloemen (zaadplanten)

Functie wortels 

• Vastzetten in de grond
• Water met voedingsstoffen (mineralen) opnemen
  
• Opslag van reservevoedsel (winter overleven)

Wortelharen

vergroten het worteloppervlak

zorgen voor opname van water en opgeloste stoffen

Planten

Organen van de plant

• Wortels
• Stengels
• Bladeren
• Bloemen (zaadplanten)

Functie stengels 

• Dragen van bladeren en bloemen
  
• Transport van water en  voedingsstoffen (mineralen)
  
• Opslag reservevoedsel

Vaatbundels 

• Zorgen voor transport in (zaad)planten
  
• Een groepje vaten; lange buisjes die van de wortels tot aan de bladeren lopen
  
• 2 soorten vaten:
  

       Houtvaten en Bastvaten

Houtvaten

• Vervoeren water met energierijke stoffen van de bladeren naar alle delen van de plant  (naar beneden)
• In bladeren liggen de bastvaten aan de onderkant
  
• In de stengel liggen ze aan de Buitenkant

Houtvaten:

- Ligging in de bladeren aan de bovenzijde

- Ligging in wortel en stengel aan de binnenkant

- Transport van water en mineralen

- Transport van wortel naar blad

Bastvaten:

- Ligging in de bladeren aan de onderzijde

- Ligging in wortel en stengel aan de buitenkant

- Transport van water en assimilatieproducten

- Transport van blad naar alle delen

         Bastvaten 

• Levende cellen boven elkaar
  

• Openingen in de dwarswanden (om stoffen door te laten)
  

Transport water en mineralen

Het water van kan van beneden naar boven door 2 oorzaken:

• Zuigkracht door verdamping in de bladeren
  
• Worteldruk; de wortels persen het water omhoog

Houtvaten

• Sapstroom omhoog
• Klein beetje wateropname door worteldruk 
• Meeste watertransport door verdamping/zuiging van de bladeren 

    

KRUIDACHTIG VS HOUTACHTIG

Kruidachtige planten

Zaadplanten die door middel van water in de stengel hun stevigheid krijgen = kruidachtige planten. 

Hun stengels zijn meestal groen.

Hebben water nodig.

Water komt in de vacuole.

Houtachtige planten

Er zijn veel planten die de celwand extra verstevigen met houtstof. 

Planten met dit type stengel noemen we houtachtige planten. 

Meestal bruin. 

Kennisvragen

Een vaatbundel bestaat uit ...

1. houtvaten en nerfvaten
2. bastvaten en suikervaten
3. houtvaten, suikervaten en nerfvaten
4. bastvaten en houtvaten

Waar zitten luizen op een blad?

1. houtvaten
2. vaatbundel
3. bastvaten

Wat vervoeren de houtvaten?

1. water en mineralen
2. water en glucose
3. water en zuurstof
4. water

Bastvaten vervoeren....

1. van de wortel naar de bladeren
2. van de bladeren naar de wortel

Transport omhoog in een stengel komt o.a. door....

1. spierkracht
2. zwaartekracht
3. verdamping van water uit de huidmondjes
4. zuigkracht van de bastvaten

Een peen is een verdikte wortel die reservestoffen bevat.
Hoe komen de reservestoffen in de peen?

1. via bastvaten
2. via houtvaten
3. via haarvaten
4. via wortelharen

Zelfstandig werken = huiswerk!

Thema 9.2 Planten

Opdrachten maken

1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10

Klaar?

• Oefen de flitskaarten
• Test jezelf (on line!)