5.3 Gevolgen van de Reformatie H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Programma:

1. (Dagstart 5 min.)
   
2. Check-in (5 min.)
   
3. Uitleg 5.3 Gevolgen van de Reformatie (10 min.)
   
4. Zelfstandig werken 5.3  (25 min.)
   
5. Check-out (5 min.)

5.3 Gevolgen van de Reformatie

HAVO 4

Leerdoelen deze les:

9. Je kunt beschrijven welke tegenmaatregelen de Kerk nam ten aanzien van de hervormers.

10. Je weet welke gevolgen de kerkhervorming had voor de maatschappelijke en politieke situatie in Europa.

Ver

Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:

• de mens is zondig en slecht
  
• God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  
• De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  
• de kerk werd kaal, zonder franje
  
• in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn
  

Verspreiding en strijd

In 16e eeuw veel strijd door godsdienstige tegenstellingen:

• Duitsland: Oorlog van Karel V tegen Lutherse vorsten. Vanaf 1555 (Vrede van Augsburg) mocht elke vorst bepalen of zijn land katholiek of luthers werd.
  
• Frankrijk: Vanaf 1562 godsdienstoorlogen in Frankrijk tussen katholieken en hugenoten. In 1598 kwam daaraan een einde (Edict van Nantes) : Frankrijk werd katholiek, maar hugenoten kregen vrijheid van godsdienst.
• Engeland: Anglicaanse kerk ontstaat in 1534 om politieke redenen (huwelijk/erfopvolging) met Hendrik VIII als hoofd. --In 1563 werd de leer van Engelse staatskerk vastgelegd in ‘de 39 artikelen’.
  

Beeldenstormen

Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:

• de mens is zondig en slecht
  
• God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  
• De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  
• de kerk werd kaal, zonder franje
  
• in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn
  

Contrareformatie (Katholieke reformatie)

Concilie van Trente (1545-1563)

Reactie van Katholieke Kerk op reformatie. Doel:

• Enerzijds erkenning van misstanden en dit aanpakken
• Anderzijds verspreiding protestantisme tegengaan

Maatregelen:

• Bisdommen verkleind, controle groter
• Priesteropleiding verbeterd

Niet veranderd: Versie bijbel, rituelen, aflaten, relikwieën, heiligenverering, protestantenvervolging

Contrareformatie (Katholieke reformatie)

Concilie van Trente (1545-1563)

Reactie van Katholieke Kerk op reformatie. Doel:

• Enerzijds erkenning van misstanden en dit aanpakken
• Anderzijds verspreiding protestantisme tegengaan

Maatregelen:

• Bisdommen verkleind, controle groter
• Priesteropleiding verbeterd

Niet veranderd: Versie bijbel, rituelen, aflaten, relikwieën, heiligenverering, protestantenvervolging

4. Zelfstandig werken (25 min.)

TV5.3

Opdracht opdr. 1 t/m 7a

Kies bewust voor een handelingsdeel dat bij je leerstrategie past en hou dit elke week bij door het handelingsdeel te maken voor de genoemde leerdoelen van deze week.

5. Check de leerdoelen:

9. Je kunt beschrijven welke tegenmaatregelen de Kerk nam ten aanzien van de hervormers.

10. Je weet welke gevolgen de kerkhervorming had voor de maatschappelijke en politieke situatie in Europa.

Goed gevoel over de les?

Fijne dag!