Hoofdstuk 2 communicatie

• Helpende Plus
• MBO
• Studiejaar 2

Helpende plus

Hoofdstuk 2 communicatie

Waar denk jij aan bij communicatie?

en bij communicatie in de zorg? 

Wat gaan we doen?

• Rapportage
• professionele communicatie
• onbegrepen gedrag
• therapietrouw
• acute situaties
• veilig en ergonomisch werken

Leerdoelen

De leerdoelen van dit hoofdstuk zijn:

• kan beoordelen wanneer een collega geraadpleegd moet worden bij het uitvoeren van eenvoudige verzorgende handelingen (komt ook in andere hoofdstukken aan bod)
  
• kan cliënten informeren over therapietrouw
  
• kan omgaan met onbegrepen gedrag
  
• kan handelen in acute situaties (zoals zorgweigering, geen toegang tot de woning, bewusteloosheid, mogelijk overlijden en agressie)
  
• kan acute situaties rapporteren
  
• kan acute situaties bespreken met de eindverantwoordelijke.

Rapportage

Elke dienst lezen!

Goede rapportage: iedereen moet begrijpen wat je bedoelt, wat er is gebeurd en wat er gedaan moet worden. 

vraag hulp van je werkbegeleider

Regels voor een goede rapportage

feitelijk, controleerbaar en begrijpelijk

belangrijke regels:

• wees concreet
• feiten, geen meningen
• geen diagnose stellen
• respectvol
• beknopt, niet meer dan nodig
• begrijpelijk voor anderen
• leesbaar en zonder fouten

Verschillende rapportages

SOAP

SOEP

Wat is SOEP?

eenduidigheid en kwaliteit in de rapportage

S= subjectief: informatie van de cliënt zelf. Wat zegt de cliënt?

O= objectief: observatie door jou. Het gedrag zoals jij dit waarneemt

E= evaluatie: conclusie van de S en de O. Wat denk je dat er aan de hand is?

P= plan

wat ga je doen? wat is de reactie van de cliënt? hoe moet er gehandeld worden

Wat is SOAP?

Subjectief: informatie afkomstig van de cliënt of mantelzorg.

Objectief: directe observatie van de situatie met feitelijke waarnemingen.

Analyse: de conclusie op basis van de subjectieve en objectieve gegevens.

Plan: het plan dat is of gaat worden uitgevoerd.

De SOAP-werkwijze structureert het rapporteren, het geeft overzicht en biedt veel mogelijkheden om beter te observeren en te analyseren en daarmee vervolgens betere zorg te leveren.

SOAP/SOEP

Subjectief: Mevrouw weigerde haar middag-medicijnen en zei dat ze ze niet meer wilde hebben.

Objectief: Werd onrustig en raakte van streek.

Analyse/ Evaluatie: Weigert in de regel geen medicijnen, maar ik heb pas kort geleden met mevrouw kennisgemaakt en ze kent me niet goed.

Plan: Ik zal wat tijd samen met haar doorbrengen zodat ze meer vertrouwd raakt met mijn gezelschap en vraag haar of zij de medicijnen later wil innemen.

SOEP/SOAP

Subjectief: De heer Aarts had vandaag geen zin om op te staan. Hij voelde zich niet lekker en had het koud. Ook vroeg hij of wij het bezoek van zijn dochter wilden afbellen.

Objectief: Dhr. Aarts heeft een lichte verhoging 37,8°C Hij staart tijdens de zorgmomenten naar het plafond en reageert niet op opbeurende woorden. Hij heeft vandaag niets gegeten en maar 1 kop thee gedronken.

Analyse: Hij is mogelijk lichamelijk niet in orde en lijkt somber gestemd.

Plan: 19.00 uur temperatuur meten. Elk uur water laten drinken (200 ml) en vochtlijst bijhouden. Morgen overleggen met verzorgende over het inschakelen van een arts. Gedrag en stemming observeren en rapporteren.

voorbeeld

Juiste en onjuiste rapportage 

Professionele communicatie

• de cliënt staat centraal
• het heeft een doel
• het gaat alleen over de dingen die te maken hebben met de cliënt (geen eigen ideeën/gevoelens)
• goed luisteren
• gevoel van veiligheid geven, vertrouwen is belangrijk
• eenrichtingsverkeer

Professionele communicatie

Lichamelijke en psychologische afstand bewaren.

Als je wilt troosten kom je in de privéruimte van de cliënt. alleen als de cliënt dit wenst.

Basishouding helpende

• nabijheid
• respect
• empathie
• echtheid
• open stellen
• inleven oordelen
• luisteren

geeft een vertrouwensband!

Culturele verschillen

elke cultuur: normen, waarden, rituelen

let op non-verbale communicatie

verdiep je in de cultuur van de cliënt. 

welke ervaringen heb jij met andere culturen?

welke normen en waarden heb jij?

Onbegrepen gedrag

= probleemgedrag. Het gedrag van de client wordt door anderen als moeilijk hanteerbaar ervaren.

zoals:

weglopen, dwalen, roepen, teruggetrokken, angstig, onrustig, overmatig drinken, zelfverwonding, agressie.

wie heeft een voorbeeld van werk/stage?

onbegrepen gedrag vervolg

oorzaken:

omgevingsfactoren (geluid, ruimte, bejegening)

lichamelijke factoren en medicijngebruik (visuele beperking, moeite met slikken, ziektes)

psychische factoren (depressie, angststoornis, persoonlijkheidsstoornis)

persoonlijke factoren (onzelfstandigheid)

Onbegrepen gedrag

depressie, delier of dementie kunnen leiden tot onbegrepen gedrag.

Wat zie je aan onbegrepen gedrag

en hoe wordt ermee omgegaan?

Hoe ga jij als helpende om met onbegrepen gedrag? ​​

Een verzorgende, arts en psycholoog bepalen samen de doelen van de zorg en bij welk gedrag wordt ingegrepen.

​

• Als helpende zeg je rustig wie je bent en wat je komt doen bij cliënten met onbegrepen gedrag. ​
  
• Vertel de cliënt bijvoorbeeld waarom hij daar is. ​
  
• Vraag de familie vertrouwde voorwerpen van huis mee te nemen. Dat kan de cliënt geruststellen. ​
  
• Ga hallucinaties of waanideeën niet tegenspreken, maar zeg dat jij ze niet ziet.​

taak helpende

• Probeer agressie of extreme onrust te voorkomen zonder medicijnen toe te dienen.​
  
• Dit kan door bijvoorbeeld rustgevende activiteiten aan te bieden, door het laten horen van
    rustgevende muziek, door handmassage of een knuffeldier te geven. ​
  
• Bij dementerende cliënten helpt het ook als je de levensgeschiedenis kent van de cliënt. Dan
   weet je waar de cliënt blij van wordt en wat hem kalmeert. ​
• In het zorgplan worden de rustgevende activiteiten vastgelegd. Als helpende kun je soms
   ondersteunen door structuur aan te brengen in de dag. Je kunt een lijstje maken met
   plezierige activiteiten, waaruit de cliënt een keuze kan maken. ​
• Deel je ervaringen met je collega’s, zodat zij hiervan kunnen leren en de volgende keer beter kunnen omgaan met de situatie. Betrek de familie en mantelzorgers bij de aanpak van de zorg. Bespreek wat zorgverleners kunnen doen om de cliënt te kalmeren.​

https:

Therapietrouw

= het gebruik van voorgeschreven medicijnen volgens de voorschriften.

niet? risico dat de behandeling niet goed werkt

taak helpende: begeleiden cliënt, uitleg geven, overleg team

Ergonomisch werken

= aanpassen van de omgeving aan jou als zorgverlener.

Een juiste werkhouding

hulpmiddelen

hoe zorg jij ervoor dat je ergonomisch werkt?

To do

lezen hoofdstuk communicatie

maken opdracht: 1 t/m 15 en test je kennis

niet maken: 3,4

klaar? mindmap maken van het hoofdstuk