Inspiratiesessie Leeractiviteiten (HVC)

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 4

Tekst

Felmen Schinkel

Hybride onderwijs;

Lesgeven vanuit leeractiviteiten

HVC

10 mei 2021

Felmen Schinkel

Onderwijskundig specialist

Doel

Aan het einde van deze sessie heb je handvatten om een hybride les te ontwikkelen aan de hand van leer-activiteiten.

Inhoud v/d sessie

• Leeractiviteiten
• Opbouw van een les

• Leerversterkers
• Verdiepingsvragen

Daarna...

• In groepjes uiteen 
  Of
• Vragen en voorbeelden

Wat is de meest effectieve vorm van onderwijs en leren?

1. Klassikaal (fysiek)
2. Volledig online leren
3. Blended learning (mix van fysiek en online)
4. Iets anders, namelijk...

Van noodsituatie naar 

gedegen blended learning

ERT - Emergency remote teaching 

Is niet (of veel minder) effectief. Er wordt namelijk vanuit nood gehandeld. De leerarrangementen zijn vaak niet goed doordacht en fysieke lessen moeten 'snel' omgebouwd worden naar online/hybride lessen. 

Voorbeeld:

Van alle fysieke instructies naar online. Nu nadenken over: wat zijn moeilijke onderwerpen voor leerlingen? Waar worstelen zij mee? Daar een goede instructievideo of kennisclip van maken. 

Effectief hybride onderwijs

Uitleggen waarom het belangrijk is om hiermee aan de slag te gaan. Ook uitleggen wat hybride onderwijs betekent en wat het verschil is met blended learning (zelfde taal spreken). 

Hybride onderwijs is geen ideale vorm. Je geeft eigenlijk twee lessen tegelijkertijd. Proberen jezelf ruimte te geven voor aandacht in de fysieke les. 

Nieuwe baan

Opbouw (hybride) les

Handvatten om een hybride les te ontwerpen.

Vijf stappen

1. Start met het leerdoel
   
2. Kies de toetsing (of beter: evaluatie)
   
3. Denk in leeractiviteiten
   
4. Zoek naar een goede mix
   
5. Gebruik leerversterkers
   

In vijf stappen naar een goede (hybride, online of blended) les. 

Vijf stappen

1. Start met het leerdoel
   
2. Kies de toetsing (of beter: evaluatie)
   
3. Denk in leeractiviteiten
   
4. Zoek naar een goede mix
   
5. Gebruik leerversterkers
   

In vijf stappen naar een goede (hybride, online of blended) les. 

Welke leeractiviteiten zie ik in jouw les?

Bijvoorbeeld: voorkennis activeren, hardop voordoen, voorbeelden geven, actief verwerken, samen oefenen, alleen oefenen (huiswerk), uitleg/instructie, toetsen (meten), praktijkopdracht, toetsvragen laten bedenken, feedback geven, feed forward, fouten bespreken, instructiefilmpje kijken, klasdiscussie, stellingen, beargumenteren

Leeractiviteiten

Fases uit het DI-model

• Oriëntatie
  
• Uitleg
  
• Begeleide inoefening
  
• Zelfstandige verwerking
  
• Evaluatie
  

Sleep de afbeeldingen naar de juiste plek in de tabel.

PLAATS

TIJD

SAMENSTELLING

TEMPO

Mixen

• Online, offline 
• Synchroon of asynchroon
• Zelfstandig, 1-op-1, in groepjes of klassikaal
  
• Feedback van peer, docent of geautomatiseerd
  

• Online, offline of beide (blended)
  
• Synchroon of asynchroon
  
• Eigen tempo, klassikaal of beide
  
• Zelfstandig, 1-op-1, in groepjes of klassikaal
  
• Feedback van peer, docent of geautomatiseerd
  

Spelen met de (vele) knoppen. Iets meer offline, iets meer online. Iets meer uitleg? Of juist meer oefenen? 

Kiezen: wat doe je offline? En wat doe je online?

Er is geen pasklaar antwoord. Afhankelijk van de groep, de vakinhoud, het onderwerp, etc., maak je een afweging.  

Een les vormgeven

Voorbeeld geven hoe je zo'n les kunt opbouwen. 

Afhankelijk van de focus van de training geef je dus een voorbeeld van:

• Een hybride les (voor vo of mbo)
  
• Een online les (voor vo of mbo)
  
• Een blended les (voor vo of mbo)
  

Kaders

• Moeten leerlingen inchecken?
  
• Geef je huiswerk?
  
• Hoelang duurt een les? 
  
• Wat móét echt fysiek in de les?
  
• Wat kán ook in eigen tijd of in een online les?
  

Dit is de basis om te mixen.

Oriëntatie

Een (formatief) quizje in LessonUp/Kahoot

in klassikale les

Een (formatief) toetsje maken als huiswerk  (tijd en plaats onafhankelijk)

Een (enthousiasmerend) filmpje bekijken met een paar vragen in EdPuzzle

(tijd en plats onafhankelijk)

Uitleg

Hybride

Een klassikale uitleg van nieuwe stof (online én fysiek)

Keuze; fysiek

Een klassikale uitleg van nieuwe stof (alléén fysiek, thuis gaan ze met een groepsopdracht aan de slag)

Tijdonafhankelijk

Een kennisclip/instructievideo die iedereen bekijkt als huiswerk

Begeleide inoefening

Fysiek

Een opdracht op het bord voordoen

Daarna leerlingen zelfstandig (maar klassikaal) een som/opdracht laten maken om begrip te testen

Online

Een opdracht via het whiteboard in Teams samen doen. Stel vragen met antwoord via de chat. 

Leerlingen maken zelf een opdracht via Whiteboard.fi

Zelfstandige verwerking

Optie 1

Fysiek

Leerlingen maken in groepjes een groepsopdracht 

Online

Leerlingen werken zelfstandig verder aan de opdrachten van de vorige keer.

Optie 2

Leerlingen maken zelfstandig een opdracht (bijv. 10 minuten) en gaan daarna in tweetallen (fysieke en online) de antwoorden met elkaar bespreken. 

Jij inventariseert de antwoorden in een open vraag in LessonUp

Evaluatie 

Exit ticket - fysiek

Leerlingen in de klas maken een exit ticket (eindopdracht) 

Online

Alle leerlingen vullen de 3 - 2 - 1 poster in en leveren deze in via de foto-opdracht

Leerversterkers

Welke kenmerken zijn belangrijk bij het leren?
(Met andere woorden:
hoe kun je het leren versterken?)

Leerversterkers

• Interactie
• Actieve verwerking
  
• Individuele aanspreekbaarheid
  
• Feedback
• Herhaling
  
• Leren inzichtelijk maken / FE
• Uitkomsten gebruiken en reflecteren

Herhaling: Vergeetcurve Ebbinghaus

Actieve verwerking: niet alleen luisteren, maar ook actief aan de slag en oefenen. Samen & alleen

Feedback: belangrijk element, weten waar je staat, feedback krijgen, zo snel mogelijk na 'de taak' (anders: Post Mortem). 

Individuele aanspreekbaarheid: leerlingen moeten (minstens) het gevoel hebben aangesproken te kunnen worden. Hun bijdrage doet er toe. Ook link met ZDT >>> verbondenheid

Uitkomsten gebruiken: responsive teaching, wat doe je met de informatie die je krijgt? De uitkomsten van een activiteit gebruiken bij een volgende activiteit (ook: evaluatie en reflectie). Ook link met FE.

Leren inzichtelijk maken: formatief evalueren. Hoe weet je waar leerlingen staan? Hoe weten leerlingen dit? Vragen stellen en 'toetsen'.

Ook: Wijze lessen, twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek

Vijf stappen

1. Start met het leerdoel
   
2. Kies de toetsing (of beter: evaluatie)
   
3. Denk in leeractiviteiten
   
4. Zoek naar een goede mix
   
5. Gebruik leerversterkers
   

In vijf stappen naar een goede (hybride, online of blended) les. 

Niet alles in één keer willen; kies één focuspunt!

MBO Respect

De fysieke les

• Inleiding
• Interview oefenen
• Afronding

Huiswerk: Filmpje kijken en vragen beantwoorden (in EdPuzzle). Klik hier voor de Assignment

Online les: 

Terugblik: beginnen met stellingen (mondkapje op/af)

Voorkennis ophalen (mindmap maken in Mentimeter).

Schrijf op je wat je nog van het filmpje weet (en/of wat je ervan vond).

Klassikaal bespreken v/h filmpje. 

Afrondende opdracht (Mentimeter)

Praktische tips

Tips

• Begin bij het (leer)doel
  
• Start klein (bijv. één les)
  
• Stap voor stap verder (uit)werken
  
• Vermijd 'toolmoeras'
• Bespreek in het team de voortgang/leermomenten
• (be)Vraag leerlingen

Naslagwerk ROC Mondriaan met stappenplan, leerversterkers, stroomschema's en voorbeelden van apps. 

Bron: https://innovatie.rocmondriaan.nl/handreiking-in-vijf-stappen-naar-een-online-les/

Verdiepingsvragen

Bespreek en geef voorbeelden:

• Hoe zorg je voor interactie in de les? 
  
• Hoe activeer jij je leerlingen en zorg je voor een actieve verwerking?
  
• Hoe kun je de individuele aanspreekbaarheid vergroten?
• Hoe zorg je dat leerlingen feedback krijgen? Wie geeft de feedback en wanneer?
• Deel onderling best practices (tips & ervaringen) omtrent hybride lessen

Handreiking

Handreiking ROC Mondriaan

Waar ga jij mee aan de slag?

Denk even rustig na en laat aan mij en je collega's weten waar jij mee aan de slag wilt.

Bedankt en succes!

Voorbeelden blended learning

Hier ook voorbeelden geven van tools. Hoe kun je zo'n blended les vormgeven, met welke apps. Hoe zet je die apps in en waarom!

Voorbeeld 1

MBO Respect

De fysieke les

• Inleiding
• Interview oefenen
• Afronding

Huiswerk: Filmpje kijken en vragen beantwoorden (in EdPuzzle). Klik hier voor de Assignment

Online les: 

Terugblik: beginnen met stellingen (mondkapje op/af)

Voorkennis ophalen (mindmap maken in Mentimeter).

Schrijf op je wat je nog van het filmpje weet (en/of wat je ervan vond).

Klassikaal bespreken v/h filmpje. 

Afrondende opdracht (Mentimeter)

Voorbeeld 2

De les bedrijfsadministratie - balans opmaken. Gebruikte inhoud.

in OneNote

Fysieke les

- Hoe gaat het? Persoonlijke aandacht

- Voorkennis activeren: wat weten jullie al van een balans? 

Introductie over bedrijfsadministratie

Instructie over bedrijfsadministratie. 

Oefenen, hardop voordoen: balans opmaken. 

Huiswerk: film kijken + opdracht maken

Zoek een achtergrond 

Online les

Hoe voel je je - voorbeeld met achtergrond. 

Veelvoorkomende fout(en) hardop voordoen

In groepjes een (moeilijkere) opdracht doen. 

Afronding (+ huiswerk of online lesmethode)

https:

Maak een foto van de balans en lever die hier in.

Voorbeeld 3

Stelling van Pythagoras of bedrijfsadministratie (balans)

Fysieke les

Hoe voel je je? Praatje...

Uitleg in de klas

Oefenen Socrative

Huiswerk: Vijf oefeningen in Forms...

Online les

Starten met 'hoe voel je je achtergrond'

Samenwerk-opdracht (iets moeilijker, een uitdaging; samen bespreken)

Terugkoppeling en hardop voordoen.

Whiteboard opdracht (uitrekenen zijde).

Afronding + huiswerk

Bekende werkvorm: Jigsaw (expertgroepjes)

Hoe zou je ideaal je online les opbouwen?

Denk hierover na (5 minuten) en deel dit met elkaar. 

Voorbeeld burgerschap (hoe werkt de politiek?) met behulp van Padlet

Bekende werkvorm: 

Check in duo's

Een praktijkvoorbeeld

Het hardop doorlopen van een les op afstand...

Tip: socialmediainhetmbo

Vraag en antwoord

Vragen? Of tips?