Koning Valentijn les 3: identiteit, buitenbeentje, empathie en saamhorigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

Fictie: Koning Valentijn

Les 3:  Identiteit, buitenbeentje, empathie en saamhorigheid

VWO1

2024-2025

Lezen

10 minuten

Vorige les heb je geleerd...

• ... wat de hoofdpersonen en de bijpersonen in een verhaal zijn.
• ... hoe je het uiterlijk, de karaktereigenschappen en de kenmerken van een personage beschrijft. 
• ... hoe je de relaties tussen personages in een verhaal beschrijft.
• welke genres er zijn.

Deze les ga je leren...

• ...over identiteit, buitenbeentjes, empathie en saamhorigheid.

Open als een boek

• Als je een boek was, wat voor boek zou je dan zijn?
• Een sprookje, thriller of studieboek?

• Een boek kan je meer over jezelf vertellen. Je leest erin over de gevoelens, gedachten en het gedrag van anderen. Ze vormen een spiegel voor jezelf. 
  

• Wat zou jij doen in die situatie? Herken je je goed in een personage of juist helemaal niet?
  

Inzicht in jezelf en anderen

• Boeken helpen je om door te krijgen wie je bent en wie je wilt zijn.
• Verhalen en gedichten helpen ook om anderen beter te begrijpen.

• Identiteit = alles wat jou tot je unieke en eigen 'ik' maakt.
  

Waarin wil je goed zijn? Hoe zie je eruit? Waar wil je graag bij horen? Beschrijf jouw identiteit in maximaal 30 woorden.

Buitenbeentje

• Verhalen gaan vaak over personages die denken anders te zijn en daarmee worstelen. 
• Harry Potter is hiervan een mooi voorbeeld, net als De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine. Hun gevoelens over anders-zijn en niet bij de groep horen kan herkenbaar zijn.
  

Welke verhalen ken je nog meer waarin buitenbeentjes voorkomen?

Bij welke groep hoor jij absoluut niet voor je gevoel? Hoe komt dat denk je?

Empathie en identificatie

• Je ontwikkelt empathie wanneer je je goed in mensen kunt inleven. Dat is nodig om prettig met elkaar om te kunnen gaan in onze samenleving (thuis, op school, op werk enz.). 
  

• In boeken noem je het inleven in personages identificatie. Je leeft mee met de personages en kunt ze zo ook beter begrijpen. Je krijgt zicht in wat andere mensen kunnen doen of denken.
  

• Etymologie - Het woord empathie is afgeleid van empatheia, het Griekse woord voor invoelen. Het betekent inlevingsvermogen: de eigenschap waarbij je de gevoelens of gedachten van een ander aanvoelt en je kunt inleven in de situatie van die ander.
  

Kun jij je identificeren met de gevoelens van Benjamin over zijn broer? Waarom wel/niet? Leg uit.

Vind je Benjamin een buitenbeentje?
Leg uit waarom wel/niet.

Vind je Valentijn een buitenbeentje?
Leg uit waarom wel/niet.

Kun jij empathie opbrengen voor de drama docent? Leg uit waarom wel/niet.

Lees het volgende gedicht:

Kijk

Kijk, dit is ons gras.

Het is lang en zacht en was er al voordat wij hier kwamen.

Wanneer je gaat liggen, buigt het zich

als een moeder over je heen.

Kijk, dat zijn onze bomen.

Ouder dan opa's van oma's, stammen te dik voor omhelzing, het donkergroene blad vertelt van eeuwen zomer.

Kom, zoek een plek in het gras,

leun tegen een stam,

voel het strelen van de wind,

zie de wolken, ons uitzicht,

jouw uitzicht, wees welkom.

                                                                                                                                   KEES SPIERING

Welk gevoel gaf dit gedicht je?

1. Gevoel van welkom zijn
2. Gevoel van bij elkaar horen
3. Gevoel van verdriet
4. Gevoel van vreugde

Saamhorigheid

• Wanneer je empathie voelt voor een ander, dan voel je je verbonden met elkaar. Dit noem je ook wel solidariteit: gevoel van bij elkaar horen. 
  

• Verhalen en gedichten kunnen dit gevoel met anderen versterken. Het gedichtje 'Kijk' was hier een voorbeeld van en is geschreven door Kees Spiering voor asielzoekers die ons land zijn binnengekomen. Het hangt op de muren en deuren van azc's.
  

Schrijf zelf een gedichtje van minimaal 10 versregels en laat het gevoel van saamhorigheid duidelijk terugkomen.

Denk aan het samen zijn op school, thuis, voetbalclub, enz.

Ik begrijp wat de begrippen identiteit, empathie en saamhorigheid betekenen.

1. Helemaal
2. Niet helemaal
3. Een beetje

Het lukt me om uit te leggen waarom ik mij wel/niet kan identificeren met een personage uit een verhaal.

1. Helemaal
2. Niet helemaal
3. Een beetje

Ik wil mijn empathisch vermogen graag verder ontwikkelen

1. Heel graag, want dan leer ik meer over mezelf en een ander
2. Niet nodig, want ik heb dat al genoeg
3. Geen idee wat het inhoudt en ik heb er ook geen interesse in
4. Dat weet ik nog niet

Wat ging goed?

Ik weet wat saamhorigheid is

Ja

Nee

Een beetje

Ik weet wat empathie betekent

Ja

Nee

Een beetje