Thema 3 Basisstof 4 en 5 Kruisingen en Stambomen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Kruisingen en Stambomen

- Herhaling vorige les

- Kruisingen

- Stambomen

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

Deze les

- Herhaling vorige les

- Kruisingen

- Stambomen

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

Heterozygoot betekent dat het genenpaar voor een eigenschap bestaat uit twee ongelijke genen

1. Juist
2. Onjuist

Als een persoon zowel het gen voor blauwe als het gen voor bruine oogkleur bezit, is deze persoon homozygoot voor de oogkleur

1. Juist
2. Onjuist

Bij een organisme dat heterozygoot is voor een bepaalde eigenschap komt het dominante gen tot uiting in het fenotype

1. Juist
2. Onjuist

Een persoon bij wie een dominant gen tot uiting komt in het fenotype kan homozygoot zijn voor deze eigenschap

1. Juist
2. Onjuist

Combineer het juiste genotype met de juiste omschrijving

Homozygoot dominant

Intermediair fenotype

Homozygoot recessief

Heterozygoot

Aa

aa

AA

A_rA_w

Kruisingen

In een kruisingsschema worden de generaties aangegeven

P: Ouders

F1: De eerste generatie nakomelingen (kinderen)

F2: De tweede generatie nakomelingen (kleinkinderen)

Het opstellen van een kruisingsschema

1. Wat zijn de gegevens?
2. Welke genotypen kunnen ontstaan?
3. Wat zijn de genotypen van de ouders?
4. Wat kunnen de geslachtscellen voor gen bevatten?
5. Welke mogelijkheden zijn er voor het versmelten van een eicel en een spermacel
   

Fruitvliegen

Bij fruitvliegen is de eigenschap voor rode ogen dominant over dat van witte ogen. Een homozygote vlieg met rode ogen wordt gekruist met een vlieg met witte ogen. Welke genotypen en welke fenotypen kunnen de nakomelingen hebben?

Cavia's

Bij cavia's is de eigenschap voor kort haar dominant over dat van lang haar. Een homozygote kortharige cavia wordt gekruist met een langharige cavia. Hoe groot is de kans dat een caviababy langharig is?

Er zijn lang-snavelige en kort-snavelige ara's.

Er vindt een kruising plaats. 

De F1 nakomelingen bestaan voor 50 % uit heterozygoten

Drie ara's zijn lang-snavelige en één ara is een kort-snavelige ara.

Wat waren de genotypen van de ouders (Parentes)?

uitleg

      A  a

A AA Aa 

a Aa  aa 

Hoofdletter A (lang-snavelig : Aa en AA: 3 ara's) 50% Aa 

kort-snavelig: aa (1 keer aanwezig)

Aa x Aa

Aa x aa

aa x aa

AA x aa

AA x Aa

Manx-katten:
mm: staart
Mm: staartloos
MM: niet geboren
Hoe groot is bij de levend geboren katten in deze kruising de kans op het hebben van een staart?

1. 25%
2. 33%
3. 50%
4. 66%

Hiernaast zie je een voorbeeld van een intermediaire kruising.

1. juist
2. onjuist
3. niet te zeggen

Stamboom

Schema waaruit je kunt afleiden welke genotypen individuen hebben, welke genen recessief en dominant zijn

Vrouw als rondje

Man als vierkantje

In een stamboom staat een vierkantje voor:

1. De man
2. De vrouw
3. De kinderen

In de afbeelding is een stamboom de overerving van albinisme bij een gezin weergegeven. De ouders uit dit gezin krijgen krijgen een vierde kind. Hoe groot is de kans dat dit kind pigment heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Wat is de kruising tussen Monique en Kees?

1. AA x Aa
2. Aa x Aa
3. AA x aa

Zie deze stamboom, kan je afleiden welke eigenschap dominant is?

1. Ja, zwart want die komt het vaakst voor.
2. Ja, wit
3. Nee, niet af te leiden
4. Ja, want 3 heeft een ander fenotype

Twee witte Leghorns worden met elkaar gekruist.

De stamboom geeft de resultaten van deze kruising weer.

Wat is het genotype van de ouders?

1. Beide hebben genotype AA
2. Beide hebben genotype aa
3. Beide hebben genotype Aa
4. Eén van beide heeft genotype AA, de ander Aa.

Hoeveel generaties zijn afgebeeld in deze stamboom?

1. 1
2. 3
3. 2
4. 4

Huiswerk

Volgende les af: Alles t/m les 4 van het werkboek!