§4.3 Nederland in de Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

§4.3 De wereld weer in oorlog

Het verloop van de strijd in mei 1940

Op 10 mei 1940 valt Nazi-Duitsland ons land binnen via een Blitzkrieg (razendsnelle verrassingsaanval). Nederland vecht terug, maar 4 dagen later, op 14 mei wordt Rotterdam volledig platgebombardeerd. 

Wanneer Hitler dreigt om ook andere steden te bombarderen beslist Nederland om na 6 dagen, op 15 mei, te capituleren (overgave), waarna rijkscommissaris Seyss-Inquart de hoogste nazi-bestuurder van Nederland wordt

In de eerste maanden gaat het 'normale leven' gewoon door, toch wordt Nederland onderdrukt. Zo verbieden de bezetters (de Nazi's) van ons land om niet alles in de kranten te zetten. Kortom, de Nazi's bepalen wat in de kranten staat (= censuur) en gebruiken boeken en radio voor hun propaganda (het verspeiden van hun ideeen).

De Nazi's streven naar gelijkschakeling, dit bekent dat de Nederlanders zich volledig moesten aanpassen aan de bezetter (de Nazi's o.l.v. Hitler). 

Na 6 dagen geeft Nederland zich over.

Op 14 mei 1940 wordt het centrum van Rotterdam volledig gebombardeerd.

Volgende dia: Monument “De verwoeste stad” op Plein 1940 in Rotterdam (google maps)

Een jaar later, vanaf 1941, treden de Duitse bezetters harder op met intimidatie en terreur. Zo dwingen zij Nederlandse mannen om in Duitse (oorlogs)fabrieken te werken.

De Duitsers houden ook razzia's (klopjachten/ drijfjachten) op joden. Van de 140.000 joden in Nederland worden er 107.000 via doorvoerkamp Westerbork naar het oosten (vooral naar vernietigingskamp Auschwitz in Polen) gedeporteerd (= vervoerd/ getransporteerd) van wie er 5000 terugkregen.

Vrijwel alle Nederlanders zijn in de oorlog anti-Duits, maar een kleine minderheid gaat ook echt in verzet. Zij drukken bijvoorbeeld illegale kranten om het volk moed in te praten, of helpen onderduikers die zich schuilhouden bv op zolders of in kelders. 

Een andere kleine minderheid van Nederland collaboreert (werkt samen) met de bezetters (nazi-Duitsland)

Een razzia.

Een jaar later, vanaf 1941, treden de Duitse bezetters harder op met intimidatie en terreur. Zo dwingen zij Nederlandse mannen om in Duitse (oorlogs)fabrieken te werken.

De Duitsers houden ook razzia's (klopjachten/ drijfjachten) op joden. Van de 140.000 joden in Nederland worden er 107.000 via doorvoerkamp Westerbork naar het oosten (vooral naar vernietigingskamp Auschwitz in Polen) gedeporteerd (= vervoerd/ getransporteerd) van wie er 5000 terugkregen.

Vrijwel alle Nederlanders zijn in de oorlog anti-Duits, maar een kleine minderheid gaat ook echt in verzet. Zij drukken bijvoorbeeld illegale kranten om het volk moed in te praten, of helpen onderduikers die zich schuilhouden bv op zolders of in kelders. 

Een andere kleine minderheid van Nederland collaboreert (werkt samen) met de bezetters (nazi-Duitsland)

Een razzia.

De bevrijding van Nederland in 1945.

Hitler weet dat de geallieerde landen (o.a. De VS, Canada, Engeland, Frankrijk, Australie en Nieuw-Zeeland) een tegenaanval gaan doen, maar waar? Daarom de Atlantik Wall.

Uiteindeliijk wordt op 6 juni 1944 (D-Day) de Atlantikwall doorbroken op de stranden van Normandie (Frankrijk).

In september 1944 wordt Zuid-Nederland bevrijd, maar Nederland blijft tijdens de zeer koude winter 1944/45 (Hongerwinter) bezet , waardoor 20.000 Nederlanders sterven van de kou en honger.

Op 5 mei 1945 capituleert (geef zich over) het Duitse leger in Nederland. 5 mei is nu Bevrijdingsdag. 

D-day op 6 juni 1944 is het startsein van de bevrijding van west-Europa. 

De Atlantikwall is een 5000 km lange verdedigingslinie van de nazi's. Deze linie kent meer dan 10.000 bunkers en ontelbare mijnenvelden in de duinen en op het strand.

Evaluatie: Stel, je zit in het verzet en bedenkt iets om de Duitsers tegen te werken. 

Maak een concreet actieplan in tenminste tien regels. In het actieplan:

1. omschrijf je je plan en de uitvoering.

2. noem je de hulpmiddelen en hoeveel deelnemers je nodig hebt.

3. omschrijf je het gevaar dat je samen met je helpers loopt.

4. omschrijf je de gewenste afloop van jullie actie.

Oorlog in Azië

Nazi-Duitsland heeft  in de oorlog 2 bondgenoten, namelijk Italië en Japan. 

Japan wilt in Azië een grootmacht zijn, maar heeft geen grondstoffen. Daarom moeten andere landen in Azië worden veroverd. 

Veel Aziatische kolonies van West-Europese landen worden bezet door Japan, bv ook Nederlands-Indië (Indonesië). Bij deze bezetting gebruikt Japan de propaganda-leus: "Azië voor de Aziaten!" 

Gevolg is dat de Indonesiërs eerst wel blij zijn met de 'nieuwe' bezetter, maar Japan rooft alle grondstoffen en voedsel in de bezette gebieden en maken meisjes tot seksslaven voor het Japanse leger.  Blanke mannen moeten dwangarbeid verrichten voor de Japanners en vrouwen en meisjes komen in jappenkampen (Japanse concentratiekampen) terrecht. 

In 1941 valt Japan de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor aan op het Amerikaanse eiland Hawaii in de Grote Oceaan, waardoor Japan in oorlog raakt met de Geallieerden.

Terwijl in de zomer van 1945 heel Europa bevrijd is van Nazi-Duitsland, geeft de Japanse keizer Hirohito zich nog niet over. De Amerikaanse president Truman beslist om een gloednieuw wapen "de atoombom" te gebruiken op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waarna Japan op 15 augustus 1945 ook capituleert.