1E: Poëzieles

• NT2
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom bij de les over poëzie! 

Lesdoel : Je leert om een elfje te maken.

vrijdag 20 oktober 2023

Wat is een elfje, denk je?

Schrijf op waar je
aan denkt bij ' poëzie'?

Kijk en luister met aandacht naar de volgende video. 

Je krijgt twee vragen over de video.

Moet een gedicht altijd rijmen?

1. nee
2. ja

Een gedicht hoeft niet altijd te rijmen. Wat is een voordeel van rijm? Waar helpt het bij?

Hoe noem je iemand gedichten schrijft?

1. gedichter
2. dichter
3. poeter
4. poemer

Sinterklaasgedichten

In Sinterklaasgedichten is rijm belangrijk! 

Sinterklaas zat te denken...

Wat hij die brave leerlingen zou schenken...

Rijm

Sinterklaasgedichten hebben meestal eindrijm.

De laatste woorden en de laatste lettergreep (syllable) van de woorden van die regel rijmen dan:

Sinterklaas rijdt - stil als een muis - uis

Over het dak van ons kleine huis - uis

Vroeger rijmden gedichten altijd, want 

* er was niet altijd pen en papier.

* een rijmende tekst was gemakkelijker om te onthouden. 

Een rijmende tekst is natuurlijk ook makkelijker te onthouden. Daarom blijven liedjes vaak zo in je hoofd zitten. Er zit natuurlijk een melodie bij, maar ook de rijmende tekst helpt dat je het beter onthoudt. Dat was vroeger ook handig, toen er nog niet altijd pen en papier was om een tekst op te schrijven.

Eindrijm

spring - ging

meten - weten

vis - mis

huis - luis

jaar - maar

tien - gezien

Quizlet

In het Quizlet spel zoek je rijmwoordparen: 

kus - bus

loop - koop

quizlet.com

Eindrijm: Wat rijmt er op: drop?

Kahoot

We spelen straks een Kahoot spel. 

Je zoekt het woord dat rijmt op een gegeven woord.

 

Voorbeeld:

Wat rijmt er op 'neus'? 

A: huis      B: reus       C: mond       D: nies

Antwoord: B

create.kahoot.it

Eindrijm: Wat rijmt er op: gapen?
(End rhyme: What rhymes with 'gapen'?)

Rapteksten

Rapteksten rijmen vaak ook, net als gedichten.

Markeer/ Omcirkel/ onderstreep de rijmwoorden in de tekst van de rapper van de video (2 minuten). 

- Werk met een medeleerling (wheel of names)

- Je krijgt een werkblad met het transcript van het lied. 

- Schrijf beide namen op het werkblad en doe de opdracht.

- Na 2 minuten leveren jullie je werkblad bij de juf in.

Verschillende dichtvormen

Er zijn verschillende soorten gedichten. 

Enkele voorbeelden zijn:

 haiku, sonnet, kwatrijn, elfje, naamdicht, klankdicht etc.

We gaan vandaag één (1) dichtvorm bespreken: het elfje

Een elfje

Een elfje bestaat uit elf woorden: 

1

2

3

4

 1

Een elfje hoeft niet te rijmen. 

https://www.deboterham.be/cultuur/gedichten-voor-valentijn.html

Kunstenaar Vincent van Gogh

Titel Zelfportret als schilder

Datering 1887 - 1888

Locatie Parijs, Frankrijk

Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam

Luchtballon

Grote bol

Passeert de zon

Ik hoor hete lucht

Vuur

Dit is een luchtballon. Bij deze luchtballon hoort dit gedichtje. [lees het gedichtje voor, bespreek wat de leerlingen opvalt. Wat zien ze aan de vorm? Vinden ze dit een gedicht leuk? Waarom wel/niet? 

Elfje

https://www.pinterest.com/pin/567242515565196577/

Hoeveel woorden heeft de vijfde regel van een elfje?

1. drie
2. vijf
3. twee
4. een

Hoeveel regels heeft een elfje?

1. vier
2. vijf
3. elf
4. drie

Onderwerp kiezen 

1. Kies één onderwerp waar jij een elfje over gaat schrijven. 

2. Hou het onderwerp dicht bij jezelf.

3. Kies iets waar je een bepaald gevoel bij hebt. 

Brainstorm

Schrijf minimaal tien dingen op die bij jouw onderwerp horen, maar veel meer mag ook! 

Denk aan kleine dingen die bij jou horen.

Ik zou de leerlingen eerst zelfstandig laten brainstormen. Daarna kunnen ze natuurlijk delen wat ze hebben bedacht. Dan brengen ze elkaar misschien nog op ideeën.

Een elfje schrijven

- Begin met het verzamelen van woorden of korte zinnetjes die bij jouw onderwerp passen. 

- Denk aan de zintuigen: wat hoor je? zie je? voel je? ruik je? 

- Denk aan je gevoel: wat voel je? wat vind je? 

- Kijk naar deze video:

Als leerlingen dit moeilijk vinden kunnen ze ook de tijdschriften gebruiken om in te bladeren en eventueel woorden uit te knippen. Ze mogen ook een collage maken van woorden en plaatjes.

Reflectie/ Reflection

Je maakt straks jouw eigen elfje :-)

Maar eerst een reflectiemoment......

Jullie mogen het onderwerp helemaal zelf kiezen, maar er is wel een parapluthema en dat is Nederland

Wat heb je vandaag in de Nederlandse les geleerd?

Opdracht: Maak een elfje samen met je klasgenoot 

1. Denk aan het schema van de woorden: 1, 2, 3, 4, 1.

2. Maak een tekening bij jouw elfje.

3. Lees je elfje foutloos en met goede uitspraak en intonatie voor aan de klas.