Les 4.3 Bacteriën en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Bacteriën en schimmels

Wat gaan we doen?

Korte herhaling basisstof 4.2

Uitleg basisstof 4.3

Verwerking basisstof 4.3

Quiz

Evaluatie

Wat kwam er als eerst op aarde?

1. Bacteriën
2. Zuurstof
3. Dieren
4. Eencellige planten

Stamboom slangen.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 6

Welk dier is het meest verwant aan (dus een nakomeling van) een T. rex?

1. Krokodil
2. Slang
3. Kip
4. Baardagaam

Welke rijken zijn er?

1. bacteriën, schimmels, mens, dier
2. mens, schimmels, planten, bacteriën
3. planten, bacteriën, schimmels, dier
4. planten, bacteriën, schimmels

Wat heeft een bacterie niet en een dier wel?

1. celwand
2. celkern
3. celmembraan
4. cytoplasma

Leerdoelen

• Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.

• Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

• Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. 

• Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen.

Micro-organismen

bacteriën                schimmels

Elektronenmicroscoop

15 000x

Kenmerken bacteriën

• één cel
• erg klein
• zweepharen
• geen celkern

Bacterie met zweepharen

Voortplanting bacteriën

• celdeling (elk halfuur delen)
• 1-2-4-8-16-32-64-128-256, etc

Kenmerken

Schimmels

• eencellig of meercellig
• eencellig zijn gisten 
• meercellige bestaan uit lange draden 

Beschimmeld brood

Schimmeldraden

Voortplanting schimmels

• sporen = cel waar nieuwe schimmel uit komt
• aan uiteinde schimmeldraad
• of onder de paddenstoel
• Knopvorming

Gist

Gist is een eencellige schimmel.

Er groeit een knop aan de gistcel en hieruit groeit een nieuwe gistcel.

Bacteriën en schimmels

Bacteriën en schimmels kunnen nuttig en schadelijk zijn.

Voeden zich met dode resten van organismen.

Bederven

• Conserveren

bacteriële infectie

krentenbaard

schimmelinfectie zwemmerseczeem

Antibiotica 

Maakt bacteriën dood

Penicilline is een antibiotica gemaakt door een penseelschimmel 

yoghurt, zuurkool, yakult, geneesmiddelen, insuline

brood, wijn, bier schimmelkaas, 

Insuline productie

Insuline wordt tegenwoordig geproduceerd door bacteriën.

Hiervoor is een plasmide met een menselijk insuline gen geplaatst in een bacterie

Aan het werk

Maak van basisstof 4.3

Opdracht 

1 t/m 3

&

5 t/m 9

Wat is een eencellige schimmel?

1. champignon
2. paddenstoel
3. gist
4. zowel a,b als c

Hoe planten meercellige schimmels zich voort?

1. sporen
2. deling
3. bestuiving
4. zaden

Hoe worden bacteriën en schimmels ook wel genoemd?

1. reducenten
2. producenten
3. consumenten
4. families

Waar leven bacteriën en schimmels van?

1. van dode planten
2. van dode dieren
3. van resten van dieren
4. van resten van dode organismen