In deze les zitten 12 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.
Onderdelen in deze les
De Nederlandse opstand
Slide 1 - Tekstslide
bezittingen van Karel V
Slide 2 - Tekstslide
Filips II volgt zijn vader op
Karel heeft veel bereikt, maar moet toezien dat de protestantse kerk in zijn gebied veel aanhangers heeft gekregen.
Als oude man treedt hij af en zijn zoon Filips II volgt hem op in Spanje (1556), Zuid-Amerika (1556) en de Nederlanden (1555), niet in het Rooms-Duitse Rijk.
Filips zal dingen heel anders doen dan zijn vader...
Slide 3 - Tekstslide
Filips en de Nederlanden
Filips wilde een eenheid maken van zijn rijk: regels en wetten moesten overal hetzelfde zijn. Oude rechten van de gewesten zouden niet meer gelden.
Het bestuur zou niet door de Nederlandse edelen worden uitgevoerd, maar door Spaanse ambtenaren. De edelen waren daardoor minder machtig.
Iedereen moest katholiek zijn: ketters (protestanten) moesten zwaar worden gestraft. De Nederlandse edelen moesten hiervoor zorgen.
Slide 4 - Tekstslide
Veranderingen
in de Nederlanden
Filips wilde zo snel mogelijk weg uit de Nederlanden, en zijn rijk centraal vanuit Madrid (Spanje) besturen. Dat gebeurde vanaf 1559.
Hij liet zijn halfzus Margaretha van Parma, als landvoogdes, de Nederlanden besturen. Zij volgde zijn bevelen uit Spanje op...
...en de stadhouders moesten die bevelen, met tegenzin, weer uitvoeren.
Slide 5 - Tekstslide
Waarom waren edelen en burgers ontevreden over het bewind van Filips II? Drie goede antwoorden.
A
De edelen verzetten zich tegen de steeds verder gaande centralisatie van het bestuur, waardoor zij minder te vertellen kregen.
B
De adel en de burgerij vonden dat Filips II veel harder moest optreden tegen de wrede invallen van de watergeuzen.
C
Er was veel woede over de meedogenloze manier waarop Filips II de Nederlandse calvinisten liet vervolgen.
D
De burgers waren boos over de hogere belastingen die Filips II hen liet betalen om zijn oorlogen te bekostigen.
Slide 6 - Quizvraag
Wat kreeg Margaretha van Parma aangeboden door edelen?
A
Een Plakkaat
B
Een smeekschrift
C
Een bevel
Slide 7 - Quizvraag
De spanningen nemen toe...
Veel Nederlandse edelen voelden er niets voor om protestanten zo hard aan te pakken: het zou alleen maar voor opstanden zorgen
In 1566 bood een groep edelen een smeekschrift aan aan Margaretha van Parma om niet zo hard tegen de protestanten op te treden.
Margaretha gaf toe: er zouden voorlopig geen protestanten meer worden vervolgd.
Slide 8 - Tekstslide
De Beeldenstorm
1566
De onrust wordt tijdelijk minder, maar in augustus 1566 gaat het mis
Na een oproep, van protestantse predikanten, om de beelden in de kerken te verwijderen, worden honderden kerken vernield en geplunderd.
Deze Beeldenstorm werd overigens niet alleen gedaan door fanatieke protestanten, maar ook door arme en hongerige katholieken en relschoppers.
Slide 9 - Tekstslide
Filips is woedend!
Filips stuurt zijn beste generaal, Alva, met 10.000 soldaten, om af te rekenen met de Beeldenstorm
Iedereen die schuldig is, zal zwaar worden gestraft, óók de edelen die de Beeldenstorm niet hebben voorkomen.
Margaretha van Parma treedt in 1567 af, en Alva volgt haar als landvoogd op.
Sommige edelen, zoals Willem van Oranje, vluchtten uit de Nederlanden.
Slide 10 - Tekstslide
De Opstand begint
1568-1572
Met terreur maakt Alva de bevolking bang. Dat werkt: vrijwel niemand durft in opstand te komen of geld te geven aan Willem van Oranje.
Hij wil de legers van Alva aanvallen en de Nederlanden bevrijden.
Hoewel de Slag bij Heiligerlee (1568) een succes is, mislukt de aanval volledig en moet Willem van Oranje verslagen terug naar Duitsland.