HA1: oefentoets H1-6 Lezen 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H1-6 Lezen - herhaling

In deze LessonUp

• herhaal je de belangrijkste theorie.
• oefen je met de leerstof.

Herhaling: lees dit goed door, straks volgen vragen.

Het onderwerp van een tekst: In 1 of een paar woorden zeggen waar de tekst over gaat.

Een deelonderwerp: Het onderwerp van 1  of een paar alinea's.

Een alinea: Een groepje zinnen in een tekst met hetzelfde deelonderwerp. Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.

Een tussenkopje: een titel boven een alinea in de tekst.

Tekst

Het onderwerp van een tekst

Een alinea

Een deelon-

derwerp

Een tussenkopje

In 1 of 2 woorden waar de tekst over gaat. 

Een groepje zinnen dat bij elkaar hoort

In 1 of 2 woorden waar de alinea over gaat

Een titel boven een alinea

Lees de tekst, daarna volgen er vragen. 

Het onderwerp van deze tekst is ...

1. cruciale beroepen
2. reserveren
3. reserveren openbaar vervoer
4. speciale uren

Uit hoeveel alinea's bestaat deze tekst?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Heeft de tekst deeltitels?

1. Ja, de tekst heeft 1 deeltitel.
2. Ja, de tekst heeft 2 deeltitels.
3. Ja, de tekst heeft 3 deeltitels.
4. Nee, de tekst heeft geen deeltitels.

Herhaling: lees goed door, daarna volgen weer vragen. 

Er zijn vier tekstdoelen: informeren, amuseren, overtuigen, activeren. 

Een tekst is vaak ingedeeld in een : inleiding, middenstuk (kern) en slot. Dit noem je de tekstopbouw.

De hoofdgedachte van een tekst geeft antwoord op de vraag: Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd? De hoofdgedachte staat vaak in de inleiding of het slot. (De hoofdgedachte is een samenvatting van de tekst in één zin.) 

Inleiding

Middenstuk

Slot

Deelonderwerp

je maakt kennis met het onderwerp van de tekst

hierin staat de meeste informatie van de tekst.

Het belangrijkste uit de tekst wordt herhaald. 

Het onderwerp van een alinea. 

informeren

overtuigen

activeren

amuseren

nieuwsartikel

strip

betoog

reclamefolder

leesboek

theorie uit je schoolboek

meningtekst over een boek

poster voor een feest

Lees de tekst op de volgende slide, daarna volgen er vragen. 

Tip: maak een foto van de tekst

De inleiding van de tekst bestaat uit de volgende zinnen:

1. "Wij dachten.....blijkt nu."
2. "Wij dachten....ons lijf."
3. "Mensen en muggen...ons lijf."
4. "Het lachen....lacht het best."

De hoofdgedachte van deze tekst is

1. Mensen en muggen zijn het eindelijk ergens over eens
2. Muggen blijven uit de buurt omdat ze anti-muggenspul vinden stinken.
3. Er worden beter muggenwerende stoffen ontwikkeld.
4. Muggen brengen Malaria over

Wat is het doel van deze tekst?

1. informeren
2. overtuigen
3. amuseren
4. activeren

Herhaling: lees goed door, daarna volgen vragen.

Tekstverbanden geven de samenhang tussen woorden, zinnen en alinea's weer. Ze zorgen ervoor dat een tekst structuur krijgt en beter te begrijpen is.

(opsomming, tegenstelling, tijdsvolgorde, reden en conclusie)

Signaalwoorden: woorden die jou een signaal geven welk tekstverband aan de orde is. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tegenstelling: maar, daarentegen, toch, enerzijds...anderzijds....echter

Opsomming: en, ook, daarna, bovendien, in de eerste plaats, ten tweede.

tijdsvolgorde: voordat, tijdens, vroeger, aanvankelijk, nadat, later...

Reden: want, omdat, daarom, vanwege, immersm namelijk

Voorbeeld: bijvoorbeeld, een voorbeeld (hier)van is, zo, zoals, ter illustratie

Conclusie: dus, dan ook, kortom, al met al

Voorbeeld: Benoem het signaalwoord en benoem welk tekstverband erbij hoort. 

Ik houd van buitenlands eten, zoals Italiaans eten. 

Signaalwoord = zoals

Tekstverband = voorbeeld

Als ik op vakantie ga, pak ik mijn zwembroek, zonnebril en handdoek in.
Signaalwoord:
Tekstverband:

Ik ga graag op vakantie naar Italië, maar ik houd niet van pizza's.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde

Snorkelen is mijn favoriete hobby, daarnaast houd ik van voetballen.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

Nadat ik gefietst had, pakte ik een lekker glas drinken.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

Vanwege de harde regen ging de voetbalwedstrijd niet door.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

Kortom, alle leerlingen hadden een geslaagde dag.

1. conclusie
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

Julia was het 1e uur niet op school, want zij moest naar de tandarts.

1. conclusie
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

hoofd- en bijzaken en kernzin

hoofdzaken: het belangrijkste uit een tekst of alinea

Als je een samenvatting maakt, noteer je daarin de hoofzaken.

bijzaken: alles wat minder belangrijk is (de voorbeelden, de uitleg, de rest van de tekst)

kernzin: belangrijkste zin van de alinea. Vaak de eerste of de laatste zin.

Lees de tekst op de volgende slide, daarna volgen er vragen. 

https:

Wat is de kernzin van alinea 1?

1. De Autoriteit Persoonsgegevens start een onderzoek naar de socialemedia-app TikTok.
2. De toezichthouder wil weten of de privacy van gebruikers wel goed gewaarborgd is.

Welke zin uit alinea 2 is de hoofdzaak?

1. TikTok is de eerste socialemedia-app uit China die is doorgebroken in het Westen.
2. De app is met name onder kinderen en jongeren erg populair.
3. Omdat zij in de ... Persoonsgegevens.

Welke zin uit alinea 4 is géén bijzaak?

1. Het is de grootste boete die ooit in de VS is betaald in een kinderprivacyzaak.
2. Begin vorig jaar ... van ouders
3. In de Verenigde Staten klinkt al langer kritiek op de manier waarop TikTok omgaat met de privacy van gebruikers.

In deze tekst staan meer ...

1. hoofdzaken
2. bijzaken

feit, mening en argument

feit: iets wat je kunt controleren. Het is waar of niet waar.

mening: geeft aan wat iemand van iets vindt.

argument: als je uitlegt waarom je iets vindt. Signaalwoorden: want, omdat, daarom en namelijk.

Chocoladetaarten vind ik het lekkerst van allemaal!

1. feit
2. mening
3. argument

Dat komt omdat ik erg dol ben op chocolade!

1. feit
2. mening
3. argument

In deze chocoladetaart zit maar weinig suiker.

1. feit
2. mening
3. argument

Korte evaluatie

Ik ben klaar voor de toets.

1. eens
2. oneens