4.6 gezond leven

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

3.6 Gezond leven

4.6 Gezond leven

Terugblik

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Nierader

Nierslagader

Een bloedvat voert bloed van de aorta naar de lever. Tot welktype bloedvaten behoort dit bloedvat?

1. Slagader
2. Haarvat
3. Ader

Je ziet een bloedvat op het plaatje hiernaast. Wat voor bloedvat is het?

1. Ader
2. Slagader
3. Haarvat
4. Dat is niet te zeggen

kleine bloedsomloop

grote bloedsomloop

Hiernaast zie je een afbeelding van het hart.

Met welk nummer wordt de rechterkamer aangegeven?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 5

Kleine bloedsomloop

Linker

boezem

Linker

longader

Linker

long

slagader

Haarvaten

rechter

long

Rechter

kamer

Het hart pompt bloed door ons lichaam. Toch heeft het hart zelf ook bloed nodig. Hoe heten de bloedvaten die het hart van zuurstofrijk bloed voorzien?

1. Holle ader
2. Kransaders
3. Kransslagaders
4. Longaders

Gaan aderen van het hart af of naar het hart toe?

1. Van het hart af
2. Naar het hart toe

Hart

1. Zuurstofrijk bloed komt binnen via de aorta
2. Zuurstofrijk bloed komt binnen via de longader
3. Zuurstofrijk bloed komt binnen via de holle ader
4. Zuurstofrijk bloed komt binnen via de longslagader

Welk bloedvat of welke bloedvaten heeft of hebben kleppen?

1. Slagaders
2. Aders
3. Haarvaten

De wand van de linkerboezem van het hart is dikker dan de wand van de rechterkamer van het hart.

1. Juist
2. Onjuist

Waarom wordt de bloedsomloop van de mens een dubbele bloedsomloop genoemd?

1. Omdat alle rode bloedcellen per omloop twee keer door het hart gaan
2. Omdat de bloedsomloop bestaat uit aders en slagaders
3. Omdat het bloed per omloop twee keer door het hart stroomt
4. Omdat het hart zuurstofarm en zuurstofrijk bloed vervoert

De afbeelding geeft onder andere een nier weer. Welke letter geeft het nierbekken aan?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Wat doen nieren?

1. Ze filteren bloed en verwijderen afvalstoffen (urine)
2. Ze maken nieuwe bloedcellen aan en verwijderen versleten bloedcellen
3. Ze nemen koolstofdioxide op en maken hier zuurstof van.
4. Ze helpen mee aan de vertering van moeilijke oplosbare stoffen zoals vetten

Doel van de les

• 10 Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

Het bloed vervoert stoffen door het lichaam. Ook schadelijke of verslavende stoffen worden door het bloed vervoerd. Daardoor kunnen bloedvaten kapotgaan.

Bloeddruk

De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de wanden van de slagaders als het wordt rondgepompt. Het wordt gemeten met een bloeddrukmeter. 

In inspanning gaat de bloeddruk omhoog

In rust gaat de bloeddruk omlaag

De hele tijd een té hoge bloeddruk kan schadelijk zijn omdat het de wanden van de slagaders kan beschadigen. 

Oorzaken hoge bloeddruk zijn stress, roken, overgewicht en te veel zout eten.

Slagaderverkalking

Als de wand van een slagader beschadigd is, kunnen witte bloedcellen en vette stoffen uit het bloed in de wand komen. Deze stoffen hopen zich op. Hierdoor ontstaat een verdikking. Uiteindelijk wordt de verdikking hard door kalk. Dit noem je slagaderverkalking.

Door slagaderverkalking wordt het bloedvat smaller. Het hart moet krachtiger pompen en kan dan overbelast raken. De bloeddruk wordt hoger. Ook krijgt het orgaan achter de vernauwing te weinig bloed en dus zuurstof. Het werkt dan slechter of helemaal niet meer.

De kans op slagaderverkalking wordt kleiner als je niet rookt, gezond eet en regelmatig beweegt.

Hartinfarct

• In de verdikking door slagaderverkalking kunnen scheurtjes ontstaan. Dan stolt het bloed op het scheurtje. Dit kun je vergelijken met een korstje op een wondje op de huid. Zo’n bloedstolsel kan een slagader afsluiten.
• Als dit gebeurt in een  kransslagader, krijgt een stukje van het hart niet genoeg zuurstof en sterft af. Dit is een hartinfarct.

Gezonde leefstijl

Hart- en vaatziekten: verzamelnaam voor ziekten aan hart en bloedvaten.

Hart- en vaatziekten

Erfelijke factoren

Andere oorzaken

Niks aan te doen

Gezonde leefstijl

• Niet roken
• Drink geen alcohol (niet meer dan één glas per dag
• Eet gezond en gevarieerd
• Beweeg regelmatig
• Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanning

Tips voor minder stress

1 Schrijf op wat je energie geeft en maak daar tijd voor.

2 Houd een grote opruiming in je kamer en daarmee in je hoofd.

3 Houd tijd vrij voor onverwachte dingen.

4 Doe één ding tegelijk en neem daar de tijd voor.

5 Kies voor een gezonde leefstijl 

6 Houd een vast dag- en nachtritme aan.

7 Verlaag je leefritme en prop niet te veel activiteiten in een dag.

Aan het werk! BIOLOGIE VOOR JOU!

Wat? 4.6 Gezond leven- opdrachten 1 t/m 10.

Opdracht 3 maak je in je mapje. 

Waar? In je online boek 

Klaar? Test jezelf. 

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!