Hoofdstuk 11. Voortplanting - Paragraaf 11.5 Je lijkt op...

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Kahoot!

Ga naar de app Kahoot! en log in met de code

OF

Ga naar kahoot.it en log in met de code: 9427207

Wat betekent deze afbeelding

Leerdoelen

- Je leert waardoor je op je ouders lijkt; 

- Je leert hoe eigenschappen worden doorgegeven.

Bouw chromosoom

Chromosomen:  bestaat voor groot deel uit DNA

DNA: hierin zit alle informatie bv welke kleur haar, ogen enz.

Chromosomen zitten in elke cel van een mens
Cellen delen wordt dus alle infomatie gekopieerd.

Geslachts chromosomen

• Lichaamscellen hebben 23 paar chromosomen = 46 totaal
• Geslachtscellen hebben 23 chromosomen

Vrouw (eicel): 22 gewone chromosomen en 1 X chromosoom

Man (zaadcel): 22 gewone chromosomen en 1 X chromosoom of  1 Y  chromosoom

meisje/jongen

• 46 chromosomen
• 22 paar chromosomen even lang
• 23e paar chromosomen zijn niet even lang(geslachtschromosomen)

Samensmelting eicel en zaadcel: 

 1 X + 1 Y = jongen

 1 X + 1 X = meisje

Ontstaan jongen/meisje

Je lijkt op...

23 chromosomen van de vader

23 chromosomen van de moeder


Bij elke zwangerschap worden andere chromosomen doorgegeven.
(broers en zussen lijken op elkaar, maar er zijn ook verschillen)

Hoeveel chromosomen hebben wij?

1. 22
2. 23
3. 44
4. 46

Hoeveel chromosomen heeft een eicel en een zaadcel

1. 22
2. 23
3. 44
4. 46

Voor welk geslacht staat XX

1. Meisje
2. Jongen

Hoe heten de chromosomen die bepalen of je jongen/meisje bent.

Eigenschappen

Eigenschappen die vastliggen op je chromosomen zijn erfelijk.

Soms is alleen de aanleg voor een eigenschap erfelijk. Genotype. 

Dingen die je aan jezelf verandert en veranderingen door bv. een ongeluk, zijn niet erfelijk.

De informatie die je ziet (blauwe ogen, blond haar) noem je fenotype.

Aangeboren afwijking

• Fout in de chromosomen
• Erfelijke ziekte: erf je een ziekte van je ouders

Ongevaarlijk: kleurenblindheid

Gevaarlijk: bv. ziekte van Duchenne: hier worden spieren afgebroken, hartspier wordt steeds zwakker (vaak niet ouder dan 30 jaar)

Syndroom van Down

1 chromosoom meer in hun cellen, de eicel had 24 chromosomen.

Meestal minder goed leren, maar in andere dingen juist wel goed zijn.

Meer kans op down: als de vrouw ouder wordt.

Onderzoek ongeboren kind

Vruchtwaterpunctie: zuigt de arts met een naald een beetje vruchtwater uit de baarmoeder. 

Met de echoscoop kijkt hij of hij goed prikt. 

Vruchtwater zitten cellen  van de foetus (onderzoekt de chromosomen op erfelijke aandoeningen)

Onderzoek ongeboren kind

Vlokkentest: cellen uit de placenta gezogen. Hierin zitten cellen van de moeder, maar ook cellen van de foetus.

Aan het werk

Hoofdstuk 11. Voortplanting

Paragraaf 11.5 Je lijkt op...

Maken opdracht 1 t/m 18 (blz. 90 t/m 96)

BEN JE KLAAR?

Samenvatten paragraaf 11.5 of www.biologiepagina.nl 

(maak een begrippenlijstje of ga oefenen met QUIZLET)