2.4 blessures

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

2.4 Blessures

deel 1

Aan het eind van de les...

• kun je uitleggen hoe blessures ontstaan
• kun je uitleggen hoe botblessures behandeld worden
• weet je welke gewrichtsblessures er zijn

Wat is een blessure?

Heb je weleens een blessure gehad?

Hoe krijg je blessures?

Blessure =  een beschadiging aan bot, gewricht of spier

Vallen, verkeerde beweging of overbelasting

Overbelasting > te lang achter elkaar dezelfde beweging met dezelfde spieren en/of gewrichten

Botbreuken

• Meestal geen operatie nodig, dan kan de arts de botstukken zetten > Botstukken worden precies tegen elkaar geduwd
  
• 6 weken gips zodat de botten op hun plek blijven
• Botten groeien aan elkaar > beencellen maken extra beenweefsel bij buitenkant breuk
• Dit ziet er uit als een bobbel > meer beenweefsel, bobbel verdwijnt

Het bot word gezet door de arts

Je breekt je pink

Botstukken zijn weer aan elkaar gegroeid

Je beencellen maken extra beenweefsel

Gips/spalk zodat botstukken niet verschuiven 

1.

2.

3.

4.

5.

Gewrichts-blessures

Ontwrichting  > de gewrichtsknobbel schiet uit de gewrichtskom

Gewrichtsbanden zijn ook opgerekt

Rusten!

Gewrichts-blessures

 

Verstuiking> verzwikt je enkel

Gewrichtsbanden en gewrichtskapsel rekken uit

en er komen scheurtjes in

Enkel koelen & hoog houden!

Knieblessure (h/v)

Knieband/kruisband scheurt - minder stevig kniegewricht

Meniscus scheurt in (zie hiernaast)

Knie zit ‘op slot’

Vocht/bloed 'in de knie'

Meniscus slijpen of verwijderen na kijkoperatie

Huiswerk

• Lr: 2.1 t/m deel 1 2.4
• Mk 2.4 opdr: samen bekijken.

Of je gaat je spaghetti skelet afmaken!

2.4 Blessures

Deel 2

Aan het eind van de les...

• kun je uitleggen welke spierblessures er zijn
• kun je uitleggen hoe blessures voorkomen kunnen worden
• weet je wat een goede lichaamshouding is

Spierblessures

• Spierpijn

Spieren worden moe als je ze veel gebruikt > afvalstoffen!

Als de afvalstoffen (melkzuur) achterblijven > spierpijn 

• Spierkneuzing

Spiervezels en bloedvaatjes zijn stuk. 
Ook bloedvaatjes in de huid zijn stuk > bloeduitstorting (=blauwe plek)  

Spierblessures

• Spierkramp

Plotseling krachtig samentrekken van je spier bij
intensief sporten  > overbelast, neem rust! 

• Spierscheuring

Kan ontstaan als je doorgaat na kramp

Scheur in vlies om de spierbundel

Kan ook plotseling > zweepslag

Denise loopt een marathon maar heeft plotseling kramp in haar kuit, wat zou je haar adviseren?

Voorkomen is beter dan genezen!

Blessures voorkomen

1. Intapen > tegen gewrichtsblessures 
2. Warming-up > er stroomt al bloed naar spieren waardoor samentrekken makkelijker is en raakt minder snel overbelast
3. Cooling down > om spierpijn te voorkomen. Door rek- en strekoefeningen stroomt er bloed om de afvalstoffen te verwijderen

Lichaams-houding

De manier waarop je zit, staat en beweegt

Juiste lichaamshouding > voorkomt klachten!

• rechte rug > wervelkolom blijft in de dubbele S-vorm

Lichaams-houding

Met gebogen rug tillen >

 Kraakbeenschijven kunnen beschadigd raken of tussen wervels uitpuilen > zenuwen komen klem te zitten >

Dit noem je een hernia

Lichaams-houding

Met rechte rug tillen >

vanuit de benen

Onderrug blijft beetje hol >

wervelkolom blijft in de dubbele S-vorm

jeugdjournaal.nl

Botblessures

Operatie – bij zware botbreuken

Zetten – bij de meeste botbreuken

Botten worden tegen elkaar aan geduwd, en er gaat gips omheen

Bot groeit dan weer aan elkaar, doordat beencellen extra weefsel maken

Voorkomen - Warming-up

Bloed door je spieren. Hierdoor worden ze warm. 

Warme spieren trekken makkelijker samen. 

Voorkomt ook gewrichtsblessures

Voorkomen - Cooling-down

Bloed door je spieren voor het afvoeren van afvalstoffen. Dit voorkomt spierpijn, -kramp of -scheuring

Houding

Hoe moet je nou iets tillen?

- Ga recht achter het voorwerp staan

- Buig je benen

- Houd je rug recht

- Houd het voorwerp dicht bij je lichaam

- Til het door je benen te strekken

Wat is er aan de hand bij een zweepslag

1. je hebt kramp
2. je spier trekt plotseling, krachtig samen
3. je spier scheurt
4. een pees scheurt af

Bij een ontwrichting

1. schiet de gewichtkogel uit de gewrichtskom
2. is er een kneuzing van het gewricht
3. is er een verzwikking van het gewricht

Wat kun je doen op spierpijn te voorkomen?

1. Een helm dragen
2. Je gewrichten intapen
3. Meteen rusten na het sporten
4. Cooling-down

Wat gebeurt er bij een verstuiking:

1. gewrichtskapsel en gewrichtsbanden rekken te ver uit of scheuren in
2. Er komt een breuk in het gewricht
3. de spieren scheuren af
4. de huid gaat stuk

Spierpijn ontstaat door..

1. scheurtjes in de spiervezels
2. afvalstoffen in de spiercellen
3. breukjes in de botten
4. verrekkingen van de spieren

Een verstuiking is een blessure aan je........

1. botten
2. spieren
3. gewrichten

hoe herstel je van een ontwrichting

1. gips
2. operatie
3. amputatie
4. rust

Huiswerk

• Lees blz. 49 - 50 van je leerboek
• Maak opdracht 11 t/m 19 van paragraaf 2.4