Tijdvak 5 5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs

Tijdvak 5 

1500-1600

Kenmerkende Aspecten

18. Het begin van Europese overzeese expansie

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid

Periode 1500-1800

Wereldbeeld rond 1450

- Europa, Noord Afrika en delen Azië

- Late Middeleeuwen: producten uit Azië en Noord Afrika werden in Genua en Venetië verkocht

- Producten uit Genua en Venetië en het  Noord- en Oostzeegebied werden in Brugge en Vlaanderen verkocht

- Toscanelli voegde de wereldkaarten van de oude Grieken samen met de Europese en Aziatische kennis. 

Portugezen gaan voor

- Producten in Portugal en Spanje waren duur

- Zelf handelen met Indië zou goedkoper zijn

- Arabieren en Ottomanen weigerden Europese handelaren in hun gebied

- Portugese koningen organiseerden ontdekkingsreizen langs de Afrikaanse kust

- Europeanen wisten niet waar Indië precies lag

Portugezen gaan voor

- 1488 Bartolomeus Diaz als eerste om de zuidpunt heen

- 1497 Vasco da Gama bereikte de westkust

- Stichtten van factorijen

- Handel drijven met inheemse bevolking

- Aandeel in handel in zijde, specerijen en andere Aziatisceh producten groeide

- Winstgevend, maar riskant

- Arabieren beheersten de landroutes, Portugezen de zeeroute

Spanje volgt Portugal

Columbu op reis:

- Opdracht van de Spaanse koning en koningin

- 1492 ontdekking van Amerika

- Inwoners werden Indianen genoemd, omdat Columbus dacht in India aan te zijn gekomen

Spanje volgt Portugal

Verdrag van Tordessillas

Doel: Oorlog tussen Spanje en Portugal over de macht in de Nieuwe Wereld voorkomen

- Westelijke helft kwam toe aan Spanje

- Oostelijke helft kwam toe aan Portugal

Spanje volgt Portugal

Verspucci 'ondekt' Amerika

- Hij ontdekt dat Columbus een nieuw werelddeel heeft ontdekt. 

- Vernoeming naar de voornaam van Verspucci: Amerigo

Spanje volgt Portugal

Brazilië in Portugese handen

- Oostpunt Zuid-Amerika veel oostelijker dan volgens het Verdrag van Tordesillas

- Scheidslijn lag zo veel westelijker

- Brazilië kwam in Portugese handen

Ondergang van de Azteken

- Avonturiers werden gelokt door goud

- Conquistadores

- 1519: Hernan Cortés viel het gebied van de Azteken binnen

- Azteken waren oppermachtig volk

- Qonquistadores sloten verdragen met inheemse bevolking om strijd tegen Azteken aan te gaan

- Azteken waren in de meerderheid, maar verloren de strijd:

Oorzaak; Slechte wapens en Europese ziektes

Spanje koloniseert

Reden: Conquistadores buitten de Indianen uit. 

Gevolg:

(dodelijke) Slachtoffers

De Las Casas: Spaar de Indianen en zet Afrikaanse slaven in 

1542 Nieuwe Wetten: 

- Indianen zijn volwaardige mensen

- Mits christelijk werden, niet worden uitgebuit

Spanje Koloniseert

Trans Atlantische Slavenhandel

- Afrikaanse slaven werden vanuit Afrika naar Midden Amerika vervoerd

- Bestuur van de kolonie:

Onderkoning leidde het ambtenarenapparaat

Indeling samenleving:

1. Inwoners met twee ouders van Europese afkomst

2. Gemend bloed

3. Indianen

4. Slaven 

Gevolgen

- Ziekte, geweld en ontbering kostte 90% van de Indianen hete leven

- Spaanse missionarissen verspreidden het Christendom

- Driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika

- Nieuwe producten in Europa

- Oorlogsvoering tussen Europese landen

- Handel in Middellandse zeegebied nam af