Toetsvoorbereiding 5.2 t/m 5.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

Toetsvoorbereiding

Wat zie je als je een middeleeuwse stad zou binnen lopen?

Wat zie je als je een middeleeuwse stad zou binnen lopen?

De markt

Deze geestelijken houden een processie: een tocht door de stad om hun geloof in God te laten zien. Soms werd dit gedaan om boete te doen.

De winkels waren meestal duidelijk te herkennen aan uithangborden, waarop symbolen van de ambachten stonden, zoals een vis of brood.

In principe mocht iedereen de stad binnen, zolang je maar geen (grote) wapens meenam. Messen moesten worden gemeten: was een mes te groot dan moest je hem bij de stadspoort achterlaten.

Inwoners van een stad noemen we tegenwoordig vaak burgers, maar in de Middeleeuwen werd meestal de term poorter gebruikt: iemand die binnen de poorten van een stad woont.

Een van de grootste gevaren van een middeleeuwse stad was brand. De meeste huizen waren van hout, en een klein vuurtje kon binnen enkele dagen de halve stad in as hebben gelegd. Ambachten waarbij veel vuur werd gebruikt, zoals bijvoorbeeld een smederij, bevonden zich daarom op speciale plekken in de stad.

Schapen, kippen, honden en varkens: er liepen in een stad vaak net zoveel dieren als mensen rond. 

Niet alle straten waren bestraat: na een regenbui was het een grote modderpoel, waarbij het (huis)vuil door de straten spoelde.

Riolering of een vuilnisdienst bestond nog niet. Mensen gooiden hun afval soms gewoon op straat of in de gracht. Het stonk er dus nogal, vooral ’s zomers. Die viezigheid was ook gevaarlijk. Het vuil trok ongedierte aan, zoals ratten. Hierdoor braken er ziekten uit.

Water (om te drinken en om schoon te worden) werd uit de gracht gehaald. Inderdaad: 500 meter verderop was er nog afval in gegooid...

De schandpaal was één van de straffen die je in de Middeleeuwen kon krijgen.

Er waren maar een paar gebouwen van steen in een middeleeuwse stad, zoals bijvoorbeeld de kerk of het stadhuis. Later komen er meer stenen gebouwen bij, zoals bijvoorbeeld de gildenhuizen.

Huizen in deze bouwstijl noem je vakwerkhuizen: de balken in de muren zorgen voor de stevigheid van het huis. De ruimte tussen de balken worden opgevuld met takken van bijvoorbeeld wilgen. Vervolgens worden ze geplamuurd met een mengsel van stro en leem.

Het was er druk en krap: de meeste steden waren niet groter dan 5000 inwoners, maar omdat het er klein en smal was leek het veel drukker.

In een stad was van alles te vinden: eten, drinken, handel en vermaak. Het was er vies, maar mensen kwamen er graag.

Waarom zijn er gilden bedacht?

1. Om informatie te delen
2. Om prijsconcurrentie tegen te gaan
3. Omdat er veel werd gestolen
4. Omdat er veel armoede was

Wat wordt met het plaatje hiernaast uitgelegd?

1. De gilden in Europa
2. Het Hanze-verbond
3. De schepenen van steden in Europa
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist

Lees onderstaande vier zinnen over de gilden.

A Alle mensen in een gilde hadden hetzelfde beroep.
B gezellen konden na hun meesterproef meester worden
C Lidmaatschap van een gilde was niet verplicht.
D Niet alle ambachten hadden een eigen gilde.

Welke is of welke zijn juist?

1. A en B
2. Alleen A
3. B en C
4. A en D

Welke stand vond je in de middeleeuwen alleen in de steden?

1. De schout en schepenen
2. De Burgerij
3. De adel
4. De geestelijken

Er lopen varkens door de stad.
Was dat normaal in middeleeuwse steden?

1. Ja
2. Nee

Waarom woonden mensen in de
Tijd van steden en staten zo graag in een stad?
Kies het juiste antwoord.

1. In de stad was het schoner dan buiten de stad.
2. In de stad was het rustiger dan buiten de stad.
3. In de stad was veel te doen. Zo waren er vaak feesten en markten.
4. In de stad kwamen minder vaak ziektes voor dan buiten de stad.

Er stierven miljoenen mensen aan
de pest. Waardoor maakte de pest
zoveel slachtoffers?
Kies het juiste antwoord.

1. De mensen dachten dat de pest een straf van God was. Daarom wilden ze de zieken niet helpen, want ze dachten dat God dan nog bozer zou worden.
2. Alleen arme mensen stierven aan de pest. Dat kon de rijke mensen weinig schelen en dus kregen de arme mensen geen hulp.
3. Men wist niet wat de oorzaak van de ziekte was. Daardoor kon er geen goede manier bedacht worden om de ziekte uit te roeien.

Mensen gooien poep en plas op straat.
Was dat normaal in middeleeuwse steden?

1. Ja
2. Nee

Om de stad is een muur gebouwd
waar een poort in zit. Was dat normaal in middeleeuwse steden?

1. Ja
2. Nee

Hoeveel kruistochten zijn
er gehouden?

1. 7
2. 8
3. 6
4. 9

Wie liepen er NIET mee
met de kruistochten

1. moslims
2. arme mensen
3. kinderen
4. soldaten

Wat past NIET
bij kruistochten

1. Er vielen veel doden.
2. Het Heilige Land werd voor tijdelijk veroverd.
3. Het waren handelsreizen.
4. De reis duurde jaren.