14.1 Je invloed op aarde.

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk14 - Duurzaamheid

Lesdoelen 14.1

* Je kan uitleggen hoe belangrijk 'kringlopen' zijn.

* Je kan enkele voorbeelden noemen van hoe je kan voorkomen dat de aarde uitput. 

Waar denk jij aan,
bij 'je invloed op de aarde'?

Hoeveel van de aarde gebruik jij?

Primaire levensbehoeften: voedsel, water, kleding en een huis. 

Secundaire levensbehoeften: spullen die leven makkelijker maken

Jouw milieu: lucht, water, bodem (oa. voor voedsel en water, maar óók voor de sec.levensbehoeften!)

Beïnvloeding van je milieu

Voorbeeld: het maken/gebruiken van je telefoon. 

Mensen gebruiken de aarde op 4 manieren (bron 3): ecologische voetafdruk

1. Energie -> vaak afkomstig van energiebronnen uit de bodem, zoals aardgas en steenkool.
Nodig voor verwarming, verlichting, elektrische apparaten, koken, transport.

2. Voedsel en water (van de boer)
 Water is nodig om te drinken/ wassen/ voedsel te bereiden.

3. Grondstoffen. Jouw spullen bijvoorbeeld; gemaakt van grondstoffen zoals ijzer, hout, aardolie, steen, rubber en katoen.

4. Iedereen produceert afval: huishoudelijk afval, papier, plastic, afvalwater,gas

Voedselkringloop en koolstofkringloop!

Hoe voorkom je uitputting van de aarde? 

Teveel gebruik van aarde = uitputting. 

-> en dus tekort aan voedsel, water, energie, grondstoffen. 

Voedselkringloop = kringloop van mineralen en voedsel 

Voedselkringloop; op een rijtje: 

*De producenten (planten) leggen tijdens de fotosynthese energie uit zonlicht vast in glucose.
-> Planten gebruiken bij de fotosynthese water en koolstofdioxide. Uit de energierijke stof glucose, maken planten andere voedingsstoffen. 

-> De consumenten (dieren en mensen) gebruiken de voedingsstoffen die planten maken. De energie uit glucose komt vrij door de verbranding in je cellen. 

-> Afvaleters (insecten bv) eten dode resten (natuurlijk afval) van producenten en consumenten en maken het zo klein. 

 -> De reducenten (schimmels en bacteriën) zetten de resten om in mineralen. De planten nemen die mineralen weer op.

Koolstofkringloop

 (koolstofdioxide // glucose)

Beredeneer:

Fotosynthese/verbranding?

Wie leggen er koolstof VAST?

Wie maken er koolstof VRIJ?

Koolstofkringloop

De kringloop van fotosynthese en verbranding. 

* In de kringloop zit een koolstofdeeltje (C) dat in beide formules terugkomt (koolstofdioxide // glucose)

Fossiele brandstoffen

Steenkool, aardolie, aardgas

Wat is het probleem bij de verbranding hiervan?

Wat is het probleem van teveel CO2?

Over die kringlopen..

Gesloten kringloop: als de verbruikte stoffen ook weer aangevuld worden.

Compost: mest voor de tuin, gemaakt door GFT-afval

Recyclen: hergebruiken.

Wie zijn de producenten van het voedselkringloop

1. planten
2. dieren
3. schimmels
4. bacteriën

In de voedselkringloop is de vliegenzwam een ... ?

1. Producent
2. Reducent
3. Consument
4. Afvaleter

Hoe noem je het proces waarbij planten energie maken?

Welke kringloop zie je in het plaatje hiernaast? En is de kringloop gesloten of niet?

1. zuurstofkringloop; gesloten
2. koolstofkringloop; gesloten
3. zuurstofkringloop; niet gesloten
4. koolstofkringloop; niet gesloten

Voedsel, water, kleding en een huis. Dat zijn voorbeelden van een

1. Secundaire levensbehoefte
2. Primaire levensbehoefte
3. Normale levensstandaard
4. Alledrie waar

Bereken je eigen voetafdruk!

https:

Wat vind je van jouw voetafdruk?

Zijn er nog vragen? 

Nu ga ik...

de les nog een keer bekijken

met vrienden erover praten

opdrachten maken

de leerstof uit het boek doorlezen

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

Hoe vond je deze les?

😒🙁😐🙂😃

Waarom is kleding kopen slecht voor het mileiu?

Waarom is vlees eten slecht voor het milieu?