H7: Grenzen en identiteit in Nederland (GEO 3 VMBO-KGT) 03-2024

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

  H7: Grenzen en identiteit in Nederland

  §1: Verband tussen grenzen en identiteit

 De Geo 3 VMBO-KGT

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Wat gaan we doen?

• Uitleg: wat is het verband tussen grenzen en identiteit?
• Zelfstandig lezen §1
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kent verschillende soorten grenzen.
• Je kunt uitleggen wat groepsidentiteit inhoudt.
• Je kunt uitleggen wat het verband is tussen grenzen en identiteit.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Verschillende soorten grenzen

Een grens is een scheidingslijn.

Een landsgrens scheidt twee landen van elkaar.

Alle grenzen zijn bedacht door mensen
> kunstmatige grens

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Verschillende soorten grenzen

Soorten kunstmatige grenzen:

Natuurlijke grens: een kunstmatige grens die een
 natuurlijke terreinvorm volgt
(zoals een rivier of een gebergte).

Open/ zachte grens: Grens die makkelijk te
passeren is en niet vastligt.

Gesloten/ harde grens: grens die moeilijk te
passeren is en vastligt.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Veranderende grenzen

Grenzen kunnen verschuiven en veranderen.

Brexit: VK stapt uit de EU.

Inlijven (annexeren) van de Krim door Rusland.
Aanval op Oekraïne.

In Nederland door samenvoegen gemeenten.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Identiteit

Op basis van groepen mensen kun je ook grenzen
trekken.

Groepsidentiteit: combinatie van opvallende
kenmerken van een groep.

Friezen en Limburgers, die ook Nederlanders zijn.
Zij zijn hier tevreden mee.

Catalanen in Spanje. Willen graag een eigen stuk
grondgebied. Er ontstaan conflicten.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§1: Verband tussen grenzen en identiteit

Identiteit

Uitsluiting: als je door een nieuwe groep niet
direct wordt geaccepteerd.

Insluiting: Je neemt gewoonten over van de
nieuwe groep en wordt na een tijd wél geaccepteerd.

  H7: Grenzen en identiteit in Nederland

  §2: Grenzen in Nederland

 De Geo 3 VMBO-KGT

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§2: Grenzen in Nederland

Wat gaan we doen?

• Zelfstandig lezen §2
  
• Uitleg: met welke grenzen hebben we in Nederland te maken?
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom Nederland soeverein is.
• Je kunt uitleggen welke grenzen het territorium van Nederland afbakenen.
• Je kunt uitleggen welke grenzen binnen Nederland een rol spelen.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§2: Grenzen in Nederland

Nederland is soeverein

Nederland is een land binnen het koninkrijk der
Nederlanden:

- Nederland

- Aruba

- Curaçao

- Sint Maarten

Soeverein: de bestuurders van een land of een
koninkrijk bepalen welke wetten en regels daar gelden.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§2: Grenzen in Nederland

Het territorium van Nederland

Nederland heeft een territorium:
het gebied (land, water en luchtruim) dat
binnen de landsgrenzen ligt.

Ook een stuk van de Noordzee hoort hier bij!

Territoriale wateren: 12 zeemijl vanaf de kustlijn.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§2: Grenzen in Nederland

Grenzen binnen Nederland: provincies en gemeenten

Grenzen binnen Nederland:

- tussen provincies

- tussen gemeenten

Bestuurlijke grenzen: grenzen die te maken hebben
met het besturen van Nederland.

Provincies en gemeenten zijn bestuurlijke regio's.

  H7: Grenzen en identiteit in Nederland

  §3: Veel verschillende identiteiten

 De Geo 3 VMBO-KGT

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§3: Veel verschillende identiteiten

Wat gaan we doen?

• Zelfstandig lezen §3
  
• Opdracht: maak je eigen kaart van Nederland
• Uitleg: hoe vorm je je eigen nationale, regionale en lokale identiteit?
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom een nationale, regionale en lokale identiteit kunnen verschillen.
• Je kent het verschil tussen regionalisme en lokalisme.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§3: Veel verschillende identiteiten

Veel identiteiten

Identiteiten op verschillende schaalniveaus:

- Nationale identiteit

- Regionale identiteit

- Lokale identiteit

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§3: Veel verschillende identiteiten

Veel identiteiten

Nationale identiteit: 

- Taal

- Omgangsvormen

- Tradities

- Godsdienst

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§3: Veel verschillende identiteiten

Veel identiteiten

Regionale identiteit:

- Carnaval

- Fierljeppen

- Knieperties

Soms vinden mensen hun regionale identiteit
belangrijker dan de nationale identiteit:
regionalisme

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§3: Veel verschillende identiteiten

Veel identiteiten

Lokale identiteit:

Je voelt je bijvoorbeeld een Emmenaar.

Als je je lokale identiteit belangrijker vindt dan je
regionale en nationale identiteit noem je dat

lokalisme.

  H7: Grenzen en identiteit in Nederland

  §4: Contacten over de grens

 De Geo 3 VMBO-KGT

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Wat gaan we doen?

• Zelfstandig lezen §4
• Uitleg: welke voor- en nadelen zitten er aan samenwerken met buurlanden?
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe Nederland samenwerkt met andere landen.
• Je kunt uitleggen waarom er Euregio's zijn opgericht.

De Verdragen van Schengen zijn overeenkomsten tussen een aantal Europese landen om het vrije verkeer van personen mogelijk te maken. Het grondgebied van deze landen vormt de Schengenzone.

Corona en Schengen

Door het Coronavirus zijn veel grenzen dicht gegaan, er mochten geen mensen meer in of uit. Net als terrorisme heeft dit veel invloed op het Verdrag van Schengen

Verdrag van Schengen

Het Verdrag van Schengen, eigenlijk de Verdragen van Schengen, regelt het vrije verkeer van personen in een aantal Europese landen, de zogenoemde Schengenlanden.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Voordelen van open grenzen

Je kunt makkelijk reizen, winkelen en werken in
een ander EU land.

Grenspendel: verkeer tussen twee buurlanden.

Er zijn nog wel regels, maar geen grenscontroles.

Voordelen van open grenzen

Grenscontrole

Schengenverdrag

https://www.youtube.com/watch?v=EWDoLm_a3oA

https://schengenvisum.info/wat-is-schengenvisum/schengenlanden/

Grenspendel

Het verkeer dat tussen buurlanden ontstaat, als de grenzen steeds meer open zijn.

Welke conclusie kun je uit de grafiek halen als je de gegevens van 2012 en 2014 met elkaar vergelijkt?

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Nadelen van open grenzen

• Andere wetgeving.
• Meer concurrentie.
• Goedkopere arbeidskrachten uit het buitenland.
• Drugsoverlast.

Nadelen van open grenzen

Welke producten zouden we hier niet hebben zonder grenspendel?

Profijt van Schengen en grenspendel

Geen profijt van Schengen en grenspendel

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Euregio's

Opgericht om problemen in grensgebieden aan
te pakken.

Euregio: grensoverschrijdend
samenwerkingsverband.

Euregio's

Euregio Scheldemond

• Bijvoorbeeld: 
• Euregio Scheldemond had te maken met vervuilde sloten. 
• Omdat dit een grensoverschrijdend probleem was, moesten ze dit in de Euregio oplossen. 
• Nu richten ze zich ook op onderwijs en technologie. 

Euregio Maas-Rijn

https://www.interregemr.eu/home

Sleep de zes onderstaande woorden naar de juiste plek in de kaart van Nederland:

kunstmatige grens

natuurlijke grens

Euregio

enclave

provinciegrens

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Voordelen van open grenzen

Je kunt makkelijk reizen, winkelen en werken in
een ander EU land.

Grenspendel: verkeer tussen twee buurlanden.

Er zijn nog wel regels, maar geen grenscontroles.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Nadelen van open grenzen

Andere wetgeving.

Meer concurrentie.

Goedkopere arbeidskrachten uit het buitenland.

Drugsoverlast.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§4: Contacten over de grens

Euregio's

Opgericht om problemen in grensgebieden aan
te pakken.

Euregio: grensoverschrijdend
samenwerkingsverband.

  H7: Grenzen en identiteit in Nederland

  §5: Ondanks grenzen toch samenleven

 De Geo 3 VMBO-KGT

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§5: Ondanks grenzen toch samenleven

Wat gaan we doen?

• Uitleg: samenleven in Nederland.
  
• Zelfstandig lezen §5
• Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat pluriformiteit is.
• Je kunt uitleggen hoe het verliezen van sociale samenhang tot segregatie kan leiden.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§5: Ondanks grenzen toch samenleven

Samen verschillen

Er zijn veel verschillende mensen in Nederland.

Skaters, hipsters, Limburgers, Friezen, mensen
met een migratieachtergrond etc.

Pluriformiteit: veel verschillende identiteiten 
binnen één land.

pluriformiteit

• aanvulling uitleg filmpje. filmpje moet je ook begrijpen!!!
• verschillende identiteiten door o.a. immigratie
• zichtbaar in o.a.:
• supermarkten en verschillende gerechten
• uitgaan: verschillende restaurants en films in bioscopen (bijv. Bollywood)
• verschillende geloven met bijbehorende gebouwen

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§5: Ondanks grenzen toch samenleven

Samen veranderen

De sociale samenhang wordt steeds minder.

Sociale samenhang: de mate waarin mensen
contact met elkaar hebben.

Steeds minder betrokkenheid en participatie.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§5: Ondanks grenzen toch samenleven

Samen veranderen

Een voorbeeld is de ontkerkelijking van
Nederland.

Gevolg van het wegvallen sociale samenhang is
dat integratie moeizaam verloopt.

Zo ontstaat segregatie: een ruimtelijke scheiding
van groepen mensen > vaak door sociale
ongelijkheid.

H7: Grenzen en identiteit in Nederland

§5: Ondanks grenzen toch samenleven

Samen veranderen

Vergroten sociale samenhang is belangrijk.

Gemeenten proberen leefbaarheid te vergroten.

Of het lukt om samen te leven met verschillende
mensen hangt af van je tolerantie.