09. Thema 5.5 Geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Thema 5:

Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 4 / KGT Basisstof 5: 

Geschiedenis van het leven op aarde

Doel: 

• Je kunt een geologische tijdschaal aflezen.
  
• Je kunt benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

Begrippen Geschiedenis van het leven op aarde

fossielen                                  versteende overblijfselen van organismen, of                                                                                                           afdrukken van organismen in gesteenten

geologische tijdschaal     tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de                                                                                                 aarde is weergegeven

verwantschap                       het hebben van een gemeenschappelijke                                                                                                                   voorouder

Sedimenten

lagen van zand- of kleideeltjes

Geologische tijdschaal

tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de aarde is weergegeven

Geologie = de leer van de aarde

Wetenschappers hebben onderzoek gedaan naar de geschiedenis van het leven op aarde.

De geschiedenis van het leven op aarde is verdeeld in tijdperken. Een tijdperk bestaat uit meerdere periodes.

Tijdbalk leven op aarde

Geen leven mogelijk, de temperatuur was veel te hoog.

Eerste eenvoudige levensvormen in het water, de lucht bevatte nog geen zuurstof.

Eerste eencellige organismen die fotosynthese konden laten plaatsvinden ontstaan. Er ontstaat meer zuurstof in het water én in de lucht!

Ongeveer 700 miljoen jar geleden ontstonden de eerste dieren.

De mensachtigen ontstaan ongeveer 3 miljoen jaar geleden.t 

De tijdschaal in 24 uur

Om je een beter beeld van 

de ontstaansgeschiedenis te geven:

Het eerste leven

Na het leven in het water: LEVEN OP HET LAND

- 4600 miljoen jaar geleden (ontstaan aarde)

- eerste landdieren 450 miljoen jaar geleden

- 251 Miljoen jaar geleden bloeitijd reptielen. 

 Sauriërs en zoogdieren 

Gemeenschappelijke voorouder

Uit een gemeenschappelijke voorouder kunnen op deze manier verschillende soorten ontstaan.

Evolutie van mensen

Minder aap, meer mens.

De eerste mensachtigen zijn ongeveer 3 miljoen jaar geleden ontstaan. 

Homo erectus

1

Homo sapiens

2

Verwantschap: gemeenschappelijke voorouder.

Verwantschap van soorten

- 150.000 jaar geleden voorouder mens

- Verwantschap

Hoe langer geleden de gemeenschappelijke voorouder leefde, hoe minder ze verwant zijn!

zelfde bouw, gemeenschappelijke voorouder

andere bouw, geen gemeenschappelijke voorouder

Doel: 

 BK:

• Je kunt een geologische tijdschaal aflezen.
  
• Je kunt benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

De tijdschaal in 24 uur

Omdat miljoen jaar moeilijk voor te stellen is, laat staan een miljard, heb ik alles in verhouding naar 24 uur omgezet.

Dan krijg je een idee hoe oud alles is.

00:00

Het begin van de aarde

Geen leven mogelijk door de enorme warmte.

04:00 ( 3,5 miljard jaar terug)

eerste vormen van leven ontstaan.

de oerbacterien. deze bestaan uit maar 1 cel

deze gaan langzaam een beetje zuurstof maken

13:00 (1,8 miljard jaar terug)

De eerste Meercellige dingen onstaan

dit zijn nog steeds geen planten, dieren of schimmels.

20:30 ( 635 miljoen jaar terug)

Nu pas ontstaan de eerste planten. deze zitten alleen in de zee. op het land leeft nog niks.

vanaf nu gaat evolutie snel

20:50 ( 540 miljoen jaar terug )

de eerste dieren in de zee ontstaan.

dit zijn kwallen, dingen visachtigen en trilobieten (plaatje)

21:57 (450 miljoen jaar terug)

planten gaan het land op. dit zijn de eerste organismen op land. dieren komen snel hierna (denk aan 22:00)

22:30(320 miljoen jaar terug)

de hele aarde zit nu vol met planten, bomen en dieren

de reptielen beginnen langzaam de aarde over te nemen.

dit worden de Dinosaurussen

23:40(65 miljoen jaar terug)

dinosaurussen sterven uit.

nu komen de zoogdieren op.

23:50(33 miljoen jaar terug)

apen ontstaan

23:59 (1 miljoen jaar terug)

de mens onstaat