10.3 de ogen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 10: Zintuigen

Wat gaan we vandaag doen?

-Herhalen

-Uitleg bs 10.3/10.4/10.5 Het oog

Aan het (huis)werk

Zintuigen

Prikkels

licht

zintuig

gehoor zintuig

reuk zintuig

smaak zintuig

warmte zintuig

muziek luisteren

vieze sokken ruiken

vuurwerk kijken

Een klap voelen

snoep proeven

Koppel de juiste prikkel aan het juiste zintuig

Lichtzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Gehoorzintuig

Licht

Geur

Geluid

Stoffen in voedsel

Wat is een adequate prikkel

1. een goede prikkel
2. een kwade prikkel
3. de prikkel die bij het zintuig past
4. de prikkel die bij het oog past

Leerdoelen

-Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

-Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en  het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn.

-Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn. 

Tip: maak onder de les aantekeningen

Zintuigenstelsel

= Alle zintuigen samen noem je het zintuigenstelsel.

Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving. (Voor iedere prikkel heb je een specifiek zintuig)

 Van prikkel tot waarneming

1. De signalen die je zintuigen opmerken, noem je prikkels
2. Zintuigen zetten prikkels om in impulsen.
3. Impulsen worden naar je grote hersenen gebracht om ze te verwerken. – Je wordt je bewust van de prikkels: je neemt waar.

Wanneer een impuls?

Er ontstaan alleen impulsen als de prikkel sterk genoeg is. 

De zwakste prikkel die een impuls geeft, noem je de drempelwaarde.

Elk type zintuigcel is gevoelig voor één bepaalde prikkel dit noem je adequate prikkel. 

Niet-adequate prikkels

Een zintuig kan ook op een niet-adequate prikkel reageren. 

De drempelwaarde hiervoor ligt veel hoger. 

De plaats waar de impulsen in de grote hersenen aankomen, bepaalt welke waarneming je doet.

Waarnemingen

Je kan je drempelwaarde voor een prikkel beïnvloeden:

-gewenning

-motivatie

-verwerkingstijd

Wanneer ontstaan impulsen?

Alleen als een prikkel sterk genoeg is.

Drempelwaarde = de laagste prikkelsterkte waarbij een impuls ontstaat. (zwakkere prikkels --> geen impulsen)

 

Wanneer ontstaan impulsen?

Adequate prikkel = elk type zintuigcel is gevoelig voor één bepaalde prikkel. 

Niet-adequate prikkel = zintuigcellen kunnen ook op andere, niet-adequate prikkels reageren. (Drempelwaarde is veel hoger. ) Bijvoorbeeld: Sterretjes zien als je hard op je oog wordt geslagen. 

De drempelwaarde is niet altijd even hoog. 

Je waarneming wordt beïnvloed door:

- GEWENNING - Wanneer een prikkel enige tijd aanhoudt, 

ontstaan in de zintuigcellen minder impulsen.

- MOTIVATIE - Bepaalt of je reageert op een prikkel. 

Bij een hoge motivatie daalt de drempelwaarde.

- HERSENEN - Je hersenen verwerken niet alle prikkels even snel. 

Aantekening

Adequate prikkel: een zintuigcel is gevoelig voor één bepaalde prikkel. 

Drempelwaarde: de laagste prikkelsterkte waarbij een impuls ontstaat.

Waarneming: wordt beïnvloed door gewenning, motivatie en snelheid van de verwerking in de hersenen.

Koppel de juiste prikkel aan het juiste zintuig

Lichtzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Gehoorzintuig

Licht

Geur

Geluid

Stoffen in voedsel

Zintuigen

Prikkels

licht

zintuig

gehoor zintuig

reuk zintuig

smaak zintuig

warmte zintuig

muziek luisteren

vieze sokken ruiken

vuurwerk kijken

Een klap voelen

snoep proeven

Aan het (huis)werk

Mk bs 10.1: opdracht 1, 2, 4, 5, 6, 9