Poëzieanalyse Les 5: Stijlfiguren (2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lesdoel: 

Aan het eind van deze lessenserie kun je: 

• gedichten analyseren op vorm;
• vertellen welke vormen van beeldspraak er zijn;
  
• vertellen welke stijlfiguren er zijn;
• en daarmee gedichten analyseren op inhoud.

Hoe zat het ook alweer?

Willen jullie alsjeblieft even stil zijn?

1. antithese
2. retorische vraag
3. repetitio
4. enumeratio

Hoe zat het ook alweer?

Ik ben vandaag zo vrolijk, zo vrolijk, zo vrolijk. Ik ben behoorlijk vrolijk, zo vrolijk was ik nooit!

1. antithese
2. retorische vraag
3. repetitio
4. enumeratio

Hoe zat het ook alweer?

Groot geworden door klein te blijven.

1. antithese
2. paradox
3. repetitio
4. enumeratio

Hoe zat het ook alweer?

'Zelfs nu je zwijgt, hoor ik je graag.'

1. antithese
2. paradox
3. repetitio
4. enumeratio

Stijlfiguren

... om je 'lichter' uit te drukken dan je bedoelt';

... om je 'zwaarder' uit te drukken dan je bedoelt;

... om iets extra nadruk te geven;

... om de lezer aan het denken te zetten; 

... om een grappig effect te bereiken.

Expertgroep deel 1

De klas wordt verdeeld in groepjes van 5. Ieder groepslid verdiept zich in een ander onderdeel: 

1. Eufemisme

2. Climax / Anti-climax

3. Pleonasme

4. Tautologie

5. Hyperbool

Opdracht: ieder voor zich bedenkt een uitleg en een voorbeeld. 

Expertgroep deel 2

De klas verdeelt zich opnieuw: alle groepsleden 1 gaan bij elkaar zitten, alle groepsleden 2 gaan bij elkaar zitten, etc. 

Opdracht: Bedenk samen de beste uitleg en zoveel voorbeelden als nodig zijn om het duidelijk & compleet uit te leggen. 

Expertgroep deel 3

Iedereen gaat weer terug naar het eerste groepje. 

Opdracht: jullie leggen aan elkaar de volgende onderdelen uit: 

1. Eufemisme

2. Climax / Anti-climax

3. Pleonasme

4. Tautologie

5. Hyperbool

Dus:

Verzachtende uitdrukking, gebruikt voor zaken waar je niet zo makkelijk over praat of omdat je niet grof wilt overkomen.

1. eufemisme
2. climax/anti-climax
3. pleonasme
4. tautologie

Dus:

Een begrip wordt herhaald door middel van een synoniem (een ander woord van dezelfde woordsoort).

1. eufemisme
2. climax/anti-climax
3. pleonasme
4. tautologie

Dus:

Een eigenschap die al in het woord aanwezig is, wordt extra benadrukt.

1. eufemisme
2. climax/anti-climax
3. pleonasme
4. tautologie

Dus:

Een opsomming waarbij de inhoud steeds sterker/zwakker wordt.

1. eufemisme
2. climax/anti-climax
3. pleonasme
4. tautologie

Jongens, ik heb dit nu al duizend keer uitgelegd!

Oefenen!

Pak je lesbrief erbij op bladzijde 9

 en maak opdracht 4.

Nog meer oefenen!

Pak je lesbrief erbij op bladzijde 21-22

en maak opdracht 9

En de laatste oefening:

Pak je lesbrief erbij op bladzijde 23-24

en maak opdracht 10