Thema 7 BS 4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

6.4 vruchten en zaden

Dit ga je leren

• 6.4: Je kunt de veranderingen in het vruchtbeginsel na bevruchting beschrijven.
• 6.7: Je kunt uit afbeeldingen van (delen van) planten hoe de vruchten en zaden worden verspreid. 

Herhaling

De stamper is het

1. Mannelijke voortplantingsorgaan
2. Mannelijke geslachtscel
3. Vrouwelijke voortplantingsorgaan
4. Vrouwelijke geslachtscel

Hieronder staan een aantal fases in het voortplantingsproces van planten.  Sleep ze in de juiste volgorde:

1

2

3

ontstaan 

stuifmeelbuis

bestuiving

bevruchting

In een vrucht zitten 6 zaden.
Hoeveel stuifmeelbuizen zijn hiervoor gegroeid?
Hoeveel eicellen waren hiervoor nodig?

1. aantal stuifmeelbuizen 1 aantal eicellen 1
2. aantal stuifmeelbuizen 1 aantal eicellen 6
3. aantal stuifmeelbuizen 6 aantal eicellen 1
4. aantal stuifmeelbuizen 6 aantal eicellen 6

6.4 vruchten en zaden

Korte herhaling

Bestuiving: stuifmeelkorrels van de meeldraad komen op de stamper van dezelfde soort plant

Bevruchting: kern van stuifmeelkorrel versmelt met kern van eicel in het zaadbeginsel

--> hieruit ontstaan zaden

Van bloem naar vruchten en zaden

• In het filmpje heb je gezien dat in de tomaat het vruchtbeginsel uitgroeit tot een vrucht.
• Elke bevruchte zaadbeginsel ontwikkelt zich tot een zaad met daarin een kiem. De andere verschrompelen. 

Dit kun je ook zien bij de ontwikkeling van een appel. 

Hier zie je de ontwikkeling van een appel uit een bloem. 

Verbind op de volgende slide de onderdelen die uit elkaar zijn ontstaan.

Vruchtvlees

Zachte, soms eetbare gedeelte van de vrucht. 

Vruchtvlees kan ontstaan uit het vruchtbeginsel of uit de bloembodem. 

6.7 Verspreiding van zaden

Dit ga je leren

• 6.4: Je kunt de veranderingen in het vruchtbeginsel na bevruchting beschrijven.
• 6.7: Je kunt uit afbeeldingen van (delen van) planten hoe de vruchten en zaden worden verspreid. 

Verspreiding van zaden

Een plant verspreidt zijn zaden zodat zoveel mogelijk zaden kunnen ontkiemen (en dus nieuwe planten ontstaan).

Verspreiding mogelijk via: 

• de plant zelf 
• wind 
• dieren

 

Verspreiding door de plant zelf

In de video zag je planten die hun zaden kunnen wegschieten

De vruchten 'ontploffen' en de

zaden worden weggeslingerd!

Verspreiding door de wind

Hele kleine en lichte vruchtjes verspreiden door de wind

Bijvoorbeeld

met pluisjes (A) of

met vleugeltjes (B)

Verspreiding door dieren (1)

Het vruchtvlees wordt door dieren opgegeten en de zaden worden op een andere plek uitgepoept

--> zaden kunnen ontkiemen

Verspreiding door dieren (2)

Verzamelaars brengen zaden naar andere plekken

Niet alles wordt opgegeten of ze worden vergeten

--> zaden kunnen ontkiemen

Verspreiding door dieren (3)

Sommige vruchten blijven plakken aan de vacht of huid van dieren. De vruchten vallen ergens anders neer

--> zaden kunnen ontkiemen

Samenvatting

Verspreiding van zaden door

De plant zelf                 ->                   Wegschieten van zaden

Wind                                ->                   Lichte zaden die kunnen zweven 

Dieren                             ->                   Via uitwerpselen

                                                                   Via verzamelaars

                                                                   Kleven aan vacht

Vragen

Sleep de vrucht naar de juiste bloem. Weet jij ze allemaal?

Bloemsteel

Vruchtbeginsel

Zaadbeginsel

Kelkblad

Kroontje

Steeltje

Vrucht

Zaad (pit)

Hoe worden deze zaden verspreid?

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Hoe worden deze zaden verspreid?

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Hoe worden deze zaden verspreid?

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Verspreiding zaden

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Hoe worden deze zaden verspreid?

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Deze zaden worden verspreid door

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Hoe worden deze zaden verspreid?

1. Via dieren
2. Via de wind
3. Via de plant zelf

Huiswerk

• Bestudeer paragraaf 6.4 en 6.7
• Paragraaf 6.4: maak opdracht 1 t/m 8 (3 niet)
• Paragraaf 6.7: maak opdracht 1 t/m 3

Sommige vruchten ontstaan uit een vruchtbeginsel met maar 1 zaadbeginsel. Hoe zie je aan een vrucht dat deze is ontstaan uit een vruchtbeginsel met 1 zaadbeginsel?