Criminaliteit les 5

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Nederland is een rechtsstaat

Planning

• Herhalen
• Uitleg en aantekeningen hst. 5
• Oefenen
• Opdrachten maken/bespreken
• Afsluiting  

Lesdoelen

• Wat zijn de uitgangspunten in het strafrecht?
• Wat zijn de rechten van een verdachte tijdens het strafproces? 

Artikel 1

• Artikel 1 van de grondwet: allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.  

Examenopgave

tekst 10 ‘Minister moet in discussie’

Een groep van organisaties en deskundigen heeft een open brief aan de

minister van Veiligheid en Justitie gestuurd. De groep vindt dat de

minister wetsvoorstellen die gaan over het bewaren van gegevens van

burgers, moet uitstellen. Eerst moet er een discussie over worden

gevoerd, vindt de groep. Het gaat onder andere over de bewaarplicht van

telecomgegevens en de bevoegdheid van de politie om te hacken.

naar: www.volkskrant.nl van 3 april 2015 

Lees tekst 10. Onder welk kenmerk van de parlementaire democratie valt het onderwerp
waarover de groep uit tekst 10 een discussie wil?
onder het kenmerk dat

1. alle burgers voor de wet gelijk zijn
2. de politieke macht bij het parlement ligt
3. er een machtenscheiding is
4. er grondrechten zijn

Examenopgave

tekst 12 Hoge prijs islamkritiek: 50 stokslagen per week

Vandaag demonstreert Amnesty International voor de Saudische blogger

Raif Badawi. De 31-jarige Badawi bekritiseerde op zijn website de invloed

van de islam op de politiek in Saudi-Arabië. Ook vroeg hij zich

bijvoorbeeld af waarom Valentijnsdag verboden is in Saudi-Arabië.

Dat had hele nare gevolgen voor hem: in juni 2012 werd hij gearresteerd

en hij werd vervolgens veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, een

geldboete van 224.000 euro en 1000 stokslagen.

naar: www.rtlnieuws.nl van 15 januari 2015 

Examenopgave

Uit tekst 12 blijkt dat bepaalde kenmerken of grondrechten die gelden in de Nederlandse parlementaire democratie niet van toepassing zijn op Saudi-Arabië. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.

Welk ander kenmerk of grondrecht is volgens tekst 12 ook niet van toepassing op Saudi-Arabië?

Scheiding van machten

• Democratie: een staatsvorm waarbij burgers invloed hebben op de besluiten van de politici.
• Trias politica: scheiding van de politieke macht in drie onderdelen. De macht is in drieën verdeeld om te voorkomen dat de overheid te veel invloed heeft.   

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Parlement

Onafhan-kelijke rechters

Kabinet

Strafrecht

• Strafrecht = alle regels en wetten over het straffen van mensen die de wet hebben overtreden.
• Wetboek van strafrecht: hierin staan de meeste strafbare feiten omschreven, inclusief strafbepalingen.
• Wetboek van strafvordering: hierin staan alle regels over het strafproces.

Uitgangspunten strafrecht

• Je kan alleen worden gestraft voor iets dat volgens de wet strafbaar is. Wet bepaalt ook de maximum straf.
• Er wordt rekening gehouden met de ernst van het delict. 
• De rechter kijkt altijd naar de situatie.
• De rechter moet rekening houden met de achtergrond en de persoonlijke eigenschappen van de dader.  
• De rechter houdt rekening met de leeftijd van de verdacht. 

Ontoerekeningsvatbaar

• Ontoerekeningsvatbaar = dat iemand niet weet wat zij/hij doet.  

Jeugdstrafrecht

• Kinderen tot 12 jaar niet vervolgd en bestraft. Ouders en/of Bureau Jeugdzorg worden ingeschakeld.
• Jongeren van 12 tot 18 jaar vallen onder het jeugdstrafrecht. Komen voor de kinderrechter. Rechtszitting is niet openbaar.
• 12 tot 16: maximaal 1 jaar jeugddetentie
• 16 tot 18 jaar: maximaal 2 jaar jeugddetentie
• 16 tot 23 jaar: mogelijkheid adolescententrafrecht

Facebookmoord

• Blz. 57
• Facebookmoord 

Opdrachten

• Bestudeer zelfstandig de rechten van een verdachte en maak opdracht 5 t/m 8 (blz. 54-55)
• Maak de opdrachten van hoofdstuk 5