§3.3 De Grieks-Romeinse cultuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§3.3 De Grieks-Romeinse cultuur

Wat weet je nog van het dagelijks leven in het Romeinse Rijk?

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat enkele kenmerken van de Romeinse cultuur zijn

- Hoe de Grieks-Romeinse cultuur zich verspreidt en wat daarvan de invloed is op de Germaanse cultuur

- Hoe het Romeinse Rijk ten einde komt

Welke gebouwen hadden de Romeinen die wij vandaag nog steeds hebben? Sleep steeds 2 onderdelen van de onderste rij naar een afbeelding in de bovenste rij.

Grieks-Romeinse cultuur

De Romeinen bewonderen de Grieken en hun cultuur, mede door de Griekse kolonies en nemen hier veel van over:

1. architectuur
2. beeldhouwkunst
3. dichtkunst
4. goden
5. olijfolie

Bouwwerken

De Romeinen maken overal in het rijk bouwwerken 

Ieder bouwwerk heeft een functie

De belangrijkste bouwkenmerken zijn:

Zuilen

De gebouwen werden (deels) ondersteun met zuilen

Bogen

De boog was een stevige bouwvorm

Koepels

Met een koepel kon ruimte gemaakt worden

Functie = de taak van een gebouw: waar wordt het voor gebruikt.

Romeinse architectuur

kenmerken:

- Mengeling van Griekse en Romeinse stijlen

- gebruik van bogen

- gebruik van beton en koepels

- eren van goden/ pracht en praal

Ampfitheater voor:
Naspelen van zeeslagen.
Gladiatorengevechten.
Rijden met strijdwagens.

Muren werden gebruikt i.p.v zuilen. Zuilen werden wel ter decoratie gebruikt.

Tijdens de Renaissance namen architecten klassieke gebouwen en tempels als voorbeeld. In hun ontwerpen keerden de klassieke zuilen, friezen, bogen en koepels terug.

Hier: Villa Almerico Capra "La Rotonda" van Palladia, 1566-1589

?

?

?

?

Koepels

Timpaan

Zuilen

Bogen

Wat is de functie van dit Romeinse bouwwerk?

Net als bij een modern stadion was (een deel van) de tribune overdekt met zonneschermen (velarium). Soms waren er de hele dag spelen, en dan moet je wel bescherming kunnen zoeken tegen de zon.

Er konden ongeveer 50.000 toeschouwers plaats nemen in het Colosseum.

Vlakbij het Colosseum lagen vier gladiatorenscholen. Eén van deze scholen stond met een ondergrondse gang in verbinding met het Colosseum.

Behalve gladiatorengevechten zijn er bij de opening ook zeeslagen nagespeeld. De arena werd dan gevuld met miljoenen liters water, en schaalmodellen van de schepen speelden de zeeslag dan na.

De loge van de Keizers

In de catacomben onder de arena-vloer wachtten de gladiatoren en de wilde dieren tot ze mogen vechten.

Het colosseum

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Badhuizen

Wat was de functie van het Colosseum en de thermen?

Filmpje

Romeinse wegen

Filmpje

"Romeinse" beeldhouwkunst

De Romeinen nemen de Griekse goden over, maar veranderen hun namen. Koppel de Romeinse naam een de Griekse god.

Zeus

Oppergod

Poseidon

Zee

Hermes

Handel

Ares

Oorlog

Aphrodite

Liefde

Neptunus

Venus

Jupiter

Mercurius

Mars

Romeinse gewoontes en gebruiken

• Keizers werden vereerd als goden
• Toga's
• Gladiatorengevechten
• Badhuizen 

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat enkele kenmerken van de Romeinse cultuur zijn

- Hoe de Grieks-Romeinse cultuur zich verspreidt en wat daarvan de invloed is op de Germaanse cultuur

- Hoe het Romeinse Rijk ten einde komt

Romanisering

In 57 v.C. verovert Caesar Zuid-Nederland (Germania)

De Romeinen nemen hun cultuur mee

De Germanen mogen hun Germaanse cultuur houden

Maar vaak nemen ze de Romeinse cultuur over: romanisering

Wat zie je van de romanisering op de afbeelding?

Welke Latijnse woorden hebben wij van de Romeinen overgenomen?

Murus

Mercatus

Porta

Tabula

Moneta

Forca

Munten

Poort

Vork

Tafel

Markt

Muur

Filmpje

Romanisering

Geef een omschrijving van het begrip Grieks-Romeinse cultuur.

Pak je schrift

Verzin een goede omschrijving en denk daarbij aan:

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Splitsing van het rijk

Het Romeinse rijk was zeer moeilijk te besturen

Daarom werd het in twee delen gesplitst: oost en west

Het oosten was rijker en kon beter verdedigd worden

Ieder deel had zijn eigen keizer en hoofdstad

Kaart

Het westen en het oosten

West-Romeinse rijk	Oost-Romeinse rijk
Latijn	Grieks
Rome	Constantinopel
Eindigt in 476	Eindigt in 1453
Is erg arm en zwak	Is rijk en sterk

Vandaag Istanboel, Turkije

Filmpje

Redenen voor de val van het Romeinse rijk

Volksverhuizingen

Rond 200 vallen ook indringers het Romeinse rijk binnen

Soms kan het leger ze tegenhouden

Maar vaak kunnen de volken zich in het rijk vestigen

Een heel volk kan verhuizen naar het rijk: volksverhuizingen

Einde van het West-Romeinse rijk

Het Oost-Romeinse rijk is veel beter te verdedigen

Daarom vallen de vreemde volken het westen aan

In 476 wordt de laatste Romeinse keizer afgezet door Germanen

Einde van het westen, maar het Oost-Romeinse rijk blijft

Filmpje

De laatste keizer

Opdracht chronologie

Ondergang Romeinse Rijk

Huiswerk

Noteer

Maken opdracht 3 t/m 12 (11 niet) van §3.3