Paragraaf 9.3 - Je huid [2]

9.3 Je huid

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de onderdelen van de huid met hun taak benoemen
• Je kunt uitleggen hoe het komt dat je niet te warm of te koud wordt

9.3 Je huid

Hoe is je huid opgebouwd?

• De huid bestaat van buiten naar binnen uit 3 lagen:
  - de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel
  
  
• Opperhuid
  - bestaat uit 2 lagen; hoornlaag en kiemlaag
  - Hoornlaag > bestaat uit dode huidcellen, deze laag slijt aan buitenkant af
  - Kiemlaag > vult de hoornlaag vanaf onderaf aan met nieuwe cellen.
  - Nieuwe cellen ontstaan onderin kiemlaag, pigmentcellen bevinden zich ook in kiemlaag.
  - Pigmentcellen maken pigment, hierdoor kan huid bruin worden.

9.3 Je huid

• Lederhuid
  - bevat haren (in haarzakjes, aan elke haar een spiertje), talgklieren (maken talg > houdt huid soepel en vet), zweetklieren (maken zweet, hier koelt lichaam van af), zintuigen (hiermee neem je omgeving waar).
• Onderhuids bindweefsel
  - hierin lopen bloedvaatjes, zenuwen en is vet opgeslagen, vet isoleert tegen kou.

• Drie taken van je huid:
  - je lichaam op temperatuur houden
  - je beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers
  - je beschermen tegen de zon

9.3 Je huid

Hoe blijf je op temperatuur?

• Zoogdieren (mensen) zijn warmbloedig > constante lichaamstemperatuur
  - niet te veel afkoelen of opwarmen
• Je lichaam wordt te warm > afkoelen
  - bloedvaatjes worden wijder, meer bloed stroomt erdoor, huid wordt rood en geeft extra warmte af aan omgeving - zweetklieren maken meer zweet, dit verdampt via de poriën op je huid, zweet verdampt hierdoor koel je af
• Je lichaam wordt te koud > opwarmen
  - bloedvaatjes worden nauwer, minder bloed stroomt erdoor, huid houdt hierdoor warmte vast, bleke huid door nauwe bloedvaten
  - haren op huid gaan rechtop staan doordat haarspiertjes samentrekken > kippenvel
  - rillen > skeletspieren trekken onwillekeurig samen, hierbij ontstaat warmte

9.3 Je huid

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 1 t/m 12
• Hoe? Blz. 143 t/m 148
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 12 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Wat zijn de 3 lagen van de huid?
  
  
• Wat zijn de 2 lagen van de opperhuid?
  
  
• Hoe regelt je lichaam de temperatuur?

9.3 Je huid

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven wanneer je huid pigment maakt en wat pigment doet
• Je kunt uitleggen hoe huidkanker ontstaat
• Je kunt beschrijven hoe wondjes dichtgaan

9.3 Je huid

Hoe beschermt de huid je tegen de zon?

• Uv-straling (ultraviolette straling goed)
  - huidcellen in kiemlaag hebben uv-straling nodig om vitamine D aan te maken
  - Vitamine D is nodig voor de opbouw van botten, tanden en energiehuishouding
• Uv-straling slecht
  - te veel uv-straling kan de cellen in de kiemlaag beschadigen
  - huidkanker kan ontstaan als de cellen te vaak beschadigen > mutatie
  - huidcellen gaan zich extra snel delen en vormen zo een gezwel (tumor)
• Gezwel of tumor bij huidkanker
  - zie afbeelding bovenin of blz. 148/bron 6
  - uitzaaiing > nieuwe tumor is ontstaan door rondstromende tumorcellen

9.3 Je huid

Hoe geneest een wondje?

• Bloedplaatjes helpen bij bloedstolling

1. op de plek van de wond hopen bloedplaatjes zich op
2. bloedplaatjes maken kleverige draden
3. rode bloedcellen blijven hangen in kleverige draden
4. kleverige draden en rode bloedcellen drogen op tot een korstje
5. als de huid genezen is valt het korstje eraf

9.3 Je huid

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 13 t/m 20
• Hoe? Blz. 148 t/m 152
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 13 t/m 20 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Welke cellen in de huid beschermen je tegen UV-straling?
  
  
• Hoe ontstaat huidkanker?
  
  
• Hoe geneest een wondje?