BOL Lesweek 6 (2) Examentraining Hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalen Tekstdoelen
• Herhalen Hoofd- en bijzaken van een tekst.
• Zelfstandig aan de slag met Examensprint 

Hoe zat het ook al weer?

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Instrueren
4. Overhalen

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overhalen
3. Instrueren
4. Overtuigen

Hoe zat het ook al weer?

Belangrijk - belangrijker - belangrijkst

Niet alles is even belangrijk: er zijn hoofdzaken en bijzaken.

Hoofdzaken zijn het belangrijkst.

Bijzaken helpen je om de hoofdzaak goed te begrijpen

Hoofdzaken

Soms staat de hoofdzaak in de inleiding, maar meestal is het niet zo eenvoudig. 

Je kunt hoofdzaken alleen goed vinden door goed te kijken naar de inhoud van de tekst.

Vaak kun je het belangrijkste wat over het onderwerp gezegd wordt zelf samenvatten in een zin. Zo'n zin noem je de hoofdgedachte.

Hoe onderscheid je de hoofdzaken in een tekst?

Hoofdzaken in een tekst hebben een vaste plek:

• De titel geeft het onderwerp weer.

Hoofdzaken in een alinea hebben een vaste plek:

• Begint meestal met de kernzin (de hoofdgedachte van een alinea)
• Daarna komt veelal een opsomming van feiten, meningen, voorbeelden en/of argumenten.
• De alinea sluit veelal af samen te vatten wat er allemaal opgesomd is.

Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Hoofdzaken

• Het actuele nieuws
• Het algemene verhaal 
• De grote lijn 
• Een conclusie

Bijzaken

• De voorgeschiedenis
• Een voorbeeld
• Een detail
• Een grapje
• Een eigen ervaring (anekdote)

Een hoofdzaak is vaak een voorbeeld?

1. Waar
2. Niet waar

Je vindt hoofdzaken meestal aan het begin of aan het eind van een tekst.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is uit de onderstaande tekst de hoofdzaak?

Ik ben vandaag later in de les, want ik moet eerst naar de tandarts.

Kijk naar de tekst. Straks komt de vraag.

Hoofdzaak of bijzaak?
De spinnen zijn ontdekt in het computerlokaal.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Hoofdzaak of bijzaak?

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Zelfstandig aan de slag:

Lezen Leesteksten verkennen 1.1 Onderwerp & hoofdgedachte en 1.2 Doel & publiek

of

Examensprint.