Zinsontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo
• Leerjaar 1,2

Zinsontleding

Nederlands

Wat gaan we doen?

* Oefenen zinsontleden

PV (persoonsvorm)

O (onderwerp)

 WWG (werkwoordelijk) 

LV (lijdend voorwerp)

Doel

Aan het eind van de les weet je hoe de pv, o, en wwg in de zin moet opzoeken en herkennen.

Je weet hoe je het lv moet opzoeken in de zin.

Zinsdelen

Je ontleedt zinnen altijd in een vaste volgorde.

Eerst zoek je de persoonsvorm (pv), dan het gezegde (wg), dan het onderwerp (ow) en daarna het lijdend voorwerp (lv).

Persoonsvorm

Geef de persoonsvorm van de volgende zinnen.

Waarom wandelt Elise de avondvierdaagse?

Sam is vandaag tot 14:05 naar school geweest.

In zijn jas heeft Job een scheur.

Soms rijdt mijn broertje door een rood verkeerslicht.

Zinsdelen

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de PV kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Voorbeeld

Vorig jaar | heb | ik voor mijn vrienden een damtoernooi | georganiseerd. |

Ik | heb | vorig jaar voor mijn vrienden een damtoernooi | georganiseerd. |

Voor mijn vrienden | heb | ik vorig jaar een damtoernooi | georganiseerd. |

Een damtoernooi | heb | ik vorig jaar voor mijn vrienden | georganiseerd. |

Gisteren ben ik met mijn klasgenoten naar het zwembad geweest.

                                    Pak je wisbordje

* Zet verschillende zinsdelen voor de persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

• Alle werkwoorden uit de zin
• Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin

De leerlingen zijn kampioen geworden

1. zijn
2. geworden
3. kampioen geworden
4. zijn geworden

Gisteren was het erg lekker weer.

1. was lekker weer
2. gisteren
3. was
4. was lekker

Onderwerp

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat + persoonsvorm?
3. Het antwoord op die vraag = het onderwerp

Het lieve hondje lag in zijn nieuwe mandje

1. het hondje
2. in zijn nieuwe mandje
3. het lieve hondje
4. lag

Tijdens de gymles gingen de leerlingen handbal spelen

1. de leerlingen
2. gingen
3. tijdens de gymles
4. handbal spelen

Lijdend voorwerp

Even opfrissen

- Persoonsvorm (PV): 

tijdproef

- Werkwoordelijk gezegd (WWG): 

PV + alle werkwoorden in de zin

- Onderwerp (OND): 

vraag WIE of WAT + wwg

• Wat gebeurt er?
• Wie doet er iets?
• Wat/wie is nodig bij de handeling?
  

Wat zie je?

Maak een zo kort mogelijke zin bij de foto.

Lijdend voorwerp

Je moet twee dingen weten:

• Wie/wat doet er iets? (onderwerp)
• Wat doet diegene?

(pv + werkwoordelijk gezegde)

Wie/wat + gezegde+ onderwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.'

1. Razend
2. de leraar
3. een krijtje
4. het lokaal

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. zijn scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp