Paragraaf 9.5: Glycolyse, citroenzuurcyclus en oxidatieve fosforylering

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

VWO: Glycolyse, citroenzuurcyclus en oxidatieve fosforylering

Aerobe dissimilatie glucose 

C​6​​H​12​​O​6​​+6O​2​​→6CO​2​​+6H​2​​O+34ATP

glucose+zuurstof→koolstofdioxide+water+34ATP

Mitochondrium

• Matrix is de vloeistof binnen het binnenmembraan. Vergelijk stroma bij Calvincyclus
• Binnenmembraan bevat eiwitten die een rol spelen bij het vastleggen van vrijgekomen energie op ATP. Vergelijk thylakoïdmembranen bij  lichtreacties fotosynthese.
  

Aerobe afbraak van glucose

In het cytoplasma en het mitochondrium (BINAS 68A)

Vier processen:

1. Glycolyse

2. Decarboxylering (vorming acetyl-coA)

3. Citroenzuurcyclus

4. Oxidatieve fosforylering

Glycolyse. 

Paars = kost ATP

Rood = levert ATP op

Blauw = begin- en eindproduct. 

Grijs komt later.

Stap 2: decarboxylering 

(BiNaS 68C) 

• Pyrodruivenzuur (C3) moleculen afgebroken tot 

      Acetyl-CoA (C2) en een koolstofdioxide molecuul (C1) 

• Vindt plaats in de matrix van mitochondriën
• Geen zuurstof nodig
  
• Levert 0 ATP moleculen
  
• Levert 2 NADH moleculen

Stap 3: Citroenzuurcyclus

(BiNaS 68C) 

• Citroenzuurcyclus is een reeks chemische reacties in een kring (elke stap eigen enzym). Het eerste product na de decarboxylering heet citroenzuur.
• Pyrodruivenzuur afkomstig uit de glycose wordt verder afgebroken tot CO2 moleculen. De potentiële energie wordt bewaard in energiedragers      NADH, H+, FADH2 en ATP.
• Dit is aeroob.                                                                                                      
• Lukt dat tijdens een marathon nog?

https://www.bioplek.org/animaties/celademhaling/eindoxidatie.html 

Stap 4: oxidatieve fosfolyering (68D) 

= elektronentransportketen 

• Energie wordt vastgelegd in ATP 
• Vindt plaats binnenmembraan van mitochondriën
• Zuurstof nodig (6 O2 moleculen)
• Levert 34 ATP
• NADH en FADH staan elektronen af en er ontstaan waterstofionen en NAD+ en FAD moleculen 
• Elektronen worden samen met waterstofionen(H+) gebonden aan zuurstof en er ontstaan watermoleculen

Aerobe afbraak van glucose

In het cytoplasma en het mitochondrium (BINAS 68A)

Vier processen:

1. Glycolyse

2. Decarboxylering (vorming acetyl-coA)

3. Citroenzuurcyclus

4. Oxidatieve fosforylering

Aerobe dissimilatie van glucose bestaat uit 4 processen:

1. Glycolyse: glucose wordt 2 pyrodruivezuur, kost 2 ATP 
2. vorming acetyl-CoA + citroenzuur + NADH uit pyrodruivezuur + CoA + NAD+ 
3. citroenzuurcyclus: citroenzuur + 6NAD+ + FAD A + ADP wordt afgebroken tot CO2 + 6NADH+ FADH2 + ATP
   gebeurt 2 keer per glucosemolecuul 
4. oxidatieve fosforylering: per NADH 3 ATP gevormd, per FADH2 2 ATP gevormd

www.bioplek.org

Anaerobe dissimilatie

gisting: 

• glucose wordt pyrodruivenzuur 

 • pyrodruivenzuur wordt alcohol plus CO2 

melkzuurgisting: 

• pyrodruivenzuur wordt melkzuur

Welke gisting wordt denk jij gebruikt voor het bakken van brood?