rijmen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, havo
• Leerjaar 1

N E D E R L A N D S

Voorbereiding:

- Spullen op tafel

- boek en schrift

Gedichten rijmen

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

1. Lesdoel 

2. voorkennis activeren

3 Met elkaar praten over het onderwerp

4 Opdracht: 3 quotes schrijven en versieren

5 Presenteren

6. Reflectie

Lesdoel

: Aan het einde van de les heb jij zelf 3 citaten geschreven over het thema "de dood" en tevens een bijpassende tekening gemaakt

De dood

Wat vind je van de gedachte dat je een keer dood gaat?

Hoe vaak denk je aan de dood?

1. Lees alle quotes/ uitspraken

2. Kies een quote die jij leuk vindt of jouw aanspreekt

3.  Bespreek  deze met je maatje

Opdracht

1. Thema "Dood"

2 Schrijf nu zelf 3 uitspraken/ citaten/quotes over het onderwerp "de dood"

3. Bespreek  je de uitspraken/ citaten/ quotes met je maatje

4 Maak een passende tekening bij de quote

3.  Presentatie 

Kan je de dood beter ontkennen of toelaten

Kan je beter niet aan de dood denken of is het juist goed om met de dood bezig te zijn?

Schrijf jullie verschillende argumenten op.

Opdracht

De stelling is: ‘Weten dat je eens doodgaat, maakt je tot een beter mens.’ 

 

Verzin in een groepje van vier leerlingen zoveel mogelijk argumenten voor én tegen deze stelling.  

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

1. Lesdoel 

2. Terugblik

3 Gedicht schrijven

5 Presenteren

6. Reflectie

Lesdoel

- Ik kan rijmen

- Ik weet wat rijmwoorden en rijmschema's  zijn

- Ik kan een gedicht schrijven

Wat is rijmen?

. Woorden achter elkaar zetten die de zelfde klank hebben.

Bijvoorbeeld

Huis - muis

Maken - raken

Wat rijmt er op hond?

Een rijmschema 

Is de manier waarop woorden in een gedicht op elkaar rijmen. 

Een voorbeeld: a - a - b - b, gepaard rijm

De eerste en tweede regel rijmen dan op elkaar. En de derde en vierde regel rijmen dan op elkaar. 

Een voorbeeld 

Mijn leven is echt heel gewoon, 
een huis is waar ik woon.

Met een tuintje en een kat,
en er gebeurt nooit eens wat. 
Af en toe vangt de kat een muis,
en die brengt hij dan mee naar huis. 

a - b - a - b
gekruiste rijm

a - b - b - a 

omarmende rijm

Er worden vele hartsgeheimen

Tot mijn onuitsprekelijk plezier

Op vele websites en papier

geschreven in gedichten en in rijmen.

Wat ga je doen

Maak een woordweb

de opdracht

1. Nu ga jij een gedicht schrijven.

2. Maak daarna een passende tekening bij het gedicht

Een goede titel voor jouw gedicht

- De titel staat boven jouw gedicht 

- De titel moet duidelijk maken waar jouw gedicht over gaat

- De titel is kort

- De titel zorgt ervoor dat mensen jouw gedicht gaan lezen

Opdracht 

1. Kies waar je gedicht over gaat. 

2. Kies een rijmschema. 

3. Schrijf de rijmwoorden op die je gaat gebruiken. 

4. Schrijf een gedicht van minstens 12/16/24 regels. 

5. Kies een pakkende titel

Is je gedicht af? 

Maak er een mooie, bijpassende poster van!

Dit mag op papier en digitaal. Bijvoorbeeld Canva

 

Terugblik

Hoe vond je de lessen?

Tips en tops voor de juf

Zelfstandige opdracht

Wat is de dood volgens jou? of Wat roept de dood bij jou op? Maak een tekening van de dood, schrijf een verhaal over wat de dood is of maak een lijst van woorden die de dood volgens jou het beste omschrijven.

Klaar?: Ga verder met de andere opdrachten

Jouw eigen ervaring met gedichten

Kies uit de lijst drie uitspraken waar je eens mee bent en geef een toelichting.

Opdracht 

1. Thema Dood

2. Schrijf 2 uitspraken/  quotes 

3. Praat met je maatje over je uitspraken/ je quotes

4 presenteer je quotes

Welke rijmwoorden heb jij gehoord?

Een rijmschema 

is de manier waarop woorden in een gedicht op elkaar rijmen. 

Een voorbeeld: a - a - b - b, gepaard rijm

De eerste en tweede regel rijmen dan op elkaar. En de derde en vierde regel rijmen dan op elkaar. 

Een voorbeeld 

Mijn leven is echt heel gewoon, 
een huis is waar ik woon.

Met een tuintje en een kat,
en er gebeurt nooit eens wat. 
Af en toe vangt de kat een muis,
en die brengt hij dan mee naar huis. 

a - b - a - b
gekruiste rijm

a - b - b - a 

omarmende rijm

Er worden vele hartsgeheimen

Tot mijn onuitsprekelijk plezier

Op vele websites en papier

geschreven in gedichten en in rijmen.

Een goede titel voor jouw gedicht

- De titel staat boven jouw gedicht 

- De titel moet duidelijk maken waar jouw gedicht over gaat

- De titel is kort

- De titel zorgt ervoor dat mensen jouw gedicht gaan lezen

Opdracht 

1. Kies waar je gedicht over gaat. 

2. Kies een rijmschema. 

3. Schrijf de rijmwoorden op die je gaat gebruiken. 

4. Schrijf een gedicht van minstens 12/16/24 regels. 

5. Kies een pakkende titel

Is je gedicht af? 

Maak er een mooie, bijpassende poster van!

Dit mag op papier en digitaal. Bijvoorbeeld Canva

 

Beginrijm

Een gedicht, lied of rap kan rijmen op verschillende manieren: 

Het eerste woord kan rijmen op het eerste woord in de regel erna. 

Vliegen als een vogel,  
bedriegen als een dief.   

Middenrijm

Het middelste woord rijmt op het middelste woord in de regel erna. 

Als ik loop over straat.
En dan hoop ik dat je gaat. 

Eindrijm

Het laatste woord rijmt op het laatste woord van de regel erna. 

Op de bodem is het diep.
Maar vergeten kan ik je niet. 

Klinkerrijm 

Er zijn rijmvormen die niet perfect rijmen, bijvoorbeeld klinkerrijm. 

Ik vind je erg lief, 
dat gevoel zit erg diep. 

Opdracht Kern

1. Maak een rijmende rap of songtekst van 8 regels. 

2. Kies welke soort rijm jij gaat gebruiken. 

3. Begin met 'Vandaag voel ik me goed......'

4. Denk aan een pakkende titel!

Gedachtesprongen

Popliedje: duidelijk wat de boodschap is, wat de zanger wil vertellen. Er zijn weinig gedachtesprongen. 

Gedicht: een gedicht moet je vaak nog een keer lezen. Wat wil de schrijver nou precies zeggen?

Bij een gedicht zijn er dus grote gedachtesprongen. 

Opdracht Op Niveau

1. Kies een woord dat bij jou een bepaalde stemming oproept. 

2. Maak een woordweb en zet er woorden bij die bij jou oproepen. 

3. Schrijf een gedicht van minstens 8 regels waarbij je het woord omschrijft, maar niet het woord opschrijft. 

4. Denk aan de titel.

Is je gedicht af? 

Maak er een mooie, bijpassende poster van!

Dit mag op papier en digitaal. Bijvoorbeeld Canva

 

Doelen gehaald? 

Groep 7/8: Aan het einde van de les weet jij wat gepaarde, gekruiste en omarmende rijmschema’s zijn.

Kern: Aan het einde van de les weet jij welke soorten rijm er zijn.

Op Niveau: Aan het einde van de les weet jij wat gedachtesprongen zijn.