Architectuur modern - postmodern

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Architectuur in de Moderne- en Massacultuur

Modern gebouw

Le Corbusier, Villa savoye

Poissy, Frankrijk

 1928-1931

Postmodern gebouw

Inntel Hotel Zaandam 

2010 

2e helft van 

de 20e eeuw

1e helft 20e eeuw

Bouwen in de Moderne Cultuur

Bouwen voor het 'de gewone mens', om te zorgen dat het leven van de arbeider beter ging worden.

Kenmerken van de bouwstijl "Amsterdamse School":

Naast functioneel doel zie je een toenemend expressief karakter, niet alleen in exterieur, maar ook in de vormgeving en design van het interieur.

• Golvende muurvlakken (muren met rondingen)
• Laddervensters
• Verticaal aangebrachte dakpannen
• Gemetselde torentjes
• Veel baksteen: naast functionele ook esthetische toepassingen.
• Tropische materialen zoals hardhout.
• Contrasterende kleuren: zwart, rood, geel en wit, maar ook felle kleur en sterke  kleurcontrasten
• Krullend ijzer- en sierwerk in hekken, trappen, gevel letters en glas in lood. 
• Organische Batik motieven (Nederlands Indië), afgewisseld met contrasterende koeken en geometrische patronen.
• Invloed van decoratieve oceanische illustraties van Haeckel (zie video)

In tegenstelling tot massaproductie/industrialisatie lijkt een gebouw van de Amsterdamse school ouderwets vakmanschap van metselaars en timmermannen. Iets waar de arbeider trots op mag zijn. Socialisme dus.

Paleizen voor de arbeiders!

Golvende muurvlakken (muren met rondingen)

Hildo Krop, Brug Nr. 400, in Amsterdam, met zeerobben, 

ridders en fabeldieren.

Het brugwachterstorentje is Geïnspireerd op de Boeddhistische "Stupa's" van Indonesische tempels.

Batik

Laddervensters

Verticaal aangebrachte dakpannen:

Dakpan als Gevelbekleding

Het mooiste theater van de wereld in Amsterdam?

Het hoogtepunt van de Amsterdamse School, is nu een expressieve stijl in alle kunst en design disciplines.

Het Cineac theater (1934) is een voorbeeld van 

Het Nieuwe Bouwen.

Theater Tuschinsky (dat hier tegenover ligt) is vlak hiervoor gebouwd, in 1921, maar met een totaal verschillende visie!

Een verzamelnaam voor meer functionele bouw in de architectuur. 

- Alles wat niet functioneel is, moet verdwijnen. 

- Geen versieringen en verwijzingen naar oude bouwstijlen. 

- Geen onnodig dure bouwmaterialen. 

- Constructie mag ook zichtbaar blijven.

WEL neutrale en industriële materialen zoals glas, staal en gepleisterde witte wanden.

Maar wilde ook arbeiderspaleizen maken!

"Het Nieuwe Bouwen" 

Le Corbusier, Villa Savoye, Poissy, France, 1929

Skeletbouw

Vaak is het skelet van staal, maar het kan ook van hout of beton zijn.

Vliesgevel

Skeletbouw: 

Bij skeletbouw draagt het bouwskelet het hele bouwwerk. Dragende muren zijn dan niet nodig.

Bij skeletbouw wordt ook vaak gebruik gemaakt van Vliesgevels: omdat het bouwskelet het hele gebouw draagt, kun je de gevels bekleden met glas. Een glazen doorzichtig vlies dus eigenlijk.

Van Nelle fabriek in Rotterdam, 1925. Nu een Rijksmonument.

1885

Het was het eerste gebouw met een stalen raamwerk. Het gebouw was een hybride constructie omdat ook het metselwerk een deel van het gewicht droeg. Het gewicht van het gebouw was ongeveer een derde lager dan bij een gemetseld gebouw het geval zou zijn geweest.

Kenmerken als rechte vormen, hoeking, strak, veel glas, staal en beton en weinig kleur.

Kenmerken het nieuwe

 bouwen

Van Nellefabriek Rotterdam

1927 - 1930

Form follows function.
Wat betekend deze uitspraak?

1. Elk onderdeel van het gebouw moet mooi zijn.
2. Je moet aan een gebouw kunnen zien welke functie het heeft.
3. De vorm bepaalt welke functie het gebouw krijgt.
4. De functie van het gebouw bepaalt het uiterlijk van het gebouw.

Form Follows Function

Nadruk komt vooral te liggen op functionaliteit:

 

De uitspraken: 'form follows function' &

'less is more' zijn typerend voor moderne architectuur.

In welke afbeelingen herken je de uitspraken 'forms follows function' en 'less is more'. Sleep ze naar het gele vierkant.

Moderne architectuur werd pas echt omarmd vlak na WOII. Hoe kan dit?

1. Er was weinig hout te krijgen dus werd er gezocht naar alternatieven.
2. Er was behoefte aan mooie huizen en gebouwen.
3. Er was behoefte aan goedkope betaalbare woningen.
4. Er was behoefte aan iets nieuws.

Postmodernisme

 

Na het modernisme is het moeilijk voor te stellen wat de kunst nog kan betekenen. Kan er nog iets nieuws gebeuren in de kunst? Alles is toch al gedaan? Postmoderne kunstenaars en architecten zoeken dan ook helemaal niet naar iets nieuws maar gebruiken wat er al is.  

Post-modernisme betekend 'na het modernisme’. Dit betekent dat je het postmodernisme eigenlijk alleen kunt begrijpen als je iets van het modernisme weet.

Zelfportret Rob Scholte

1987

Traditionele opvattingen binnen de schilderkunst gooit Scholte overboord, zijn geschilderde copyrightteken – een copyright van het copyright – getuigt daarvan.

2e helft 20e eeuw

Modern

Postmodern

Hightech Architectuur

• Gezien als voorloper postmodernisme
  
• Modernste industriële technieken
• Veel prefab
• Technische aspecten zichtbaar aan de buitenkant

Deconstructivisme

Turning Torso

Malmø

Het gaat hier om het deconstructivisme. Er zit een onlogische draai in de toren. Hierdoor lijkt de toren een beetje zwak en instabiel. Deze onlogische en speelse twist is een typisch kenmerk van deconstructivisme.

Kritiek

Postmodernisme begon in de architectuur. 

Dit als verzet tegen modernistische architectuur. 

Wat was de kritiek op het moderne bouwen?

Wat denk je dat deze kritiek op het moderne bouwen was? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Bouwmaterialen als beton, glas en staal gaan niet lang mee.
2. Alles lijkt hetzelfde: functioneel, platte daken, glas, beton, ….
3. Goedkoop om te bouwen maar duur in onderhoud.
4. Het verwijst niet naar vrijheid en fantasie

Combineren

Architecten zetten in de post-modernistische architectuur allemaal verschillende stijlen, vormen, kleuren, materialen en bouwtechnieken naast elkaar in één gebouw. Bijvoorbeeld klassieke Griekse zuilen in combinatie met koel staal en glas, barokke tierelantijnen naast strakke moderne vormen. 

Weet je nog? Kenmerk van postmodernsiem is putten uit wat er al is!

Form follows fantasy

 De volgende uitspraken horen bij het postmodernisme:

'form follows fantasy' en 'less is a bore'

Postmodern

Team Disney- gebouw in Burbank , Californië , Michael Graves

1986 

Team Disney – The Michael D. Eisner Building in Burbank - 1990 - Michael Greaves

Less is a bore

Less is more

Versieringen zijn taboe

streng, zakelijk

Veel gebruik van glas en beton

form follows function

Vormgeving moet herkenbaar zijn

Speels, ironisch.

Hergebruik en vermengen van verschillende stijlelementen

Versieringen en ornamenten zijn toegestaan.