Thema 7 Les 5: Transplantatie en bloedtransfusie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Geven aan anderen?

B4: Transplantatie en bloedtransfusie

Wat je tot nu toe geleerd hebt

- Je lichaam reageert om lichaamsvreemde stoffen (antigenen)

- Afweer werkt a-specifiek en specifiek.

- Immuun word je op een natuurlijke en kunstmatige manier. 

Dit kan zowel passief en actief.

Wat we vandaag doen

- Het MHC/HLA per persoon is uniek. Wat betekent dat?

- Waarop moet je letten bij bloedtransfusies?

- Rhesusfactor is belangrijk bij zwangerschappen. Waarom?

https://www.transplantatiestichting.nl/welke-organen-en-weefsels-kun-je-doneren

Wat is MHC/HLA?

Antigeen is eiwit op de celmembraan.

Antigeen kan lichaamsvreemd zijn.

Witte bloedcellen gebruiken antigenen voor herkenning.

Antistoffen passen op antigenen.

Wat is MHC/HLA?

APC gebruikt MHC II voor tonen antigeen op celmembraan.

MHC is dus eiwit waarop antigeen zich bevindt. 

MHC=Major Histocompatibility Complex

Wat is MHC/HLA?

Geinfecteerde cellen tonen antigeen met MHC I. 

T-cellen reageren hierop door de geinfecteerde cel te vernietigen.

Wat is MHC/HLA?

Alle cellen hebben MHC I. 

Met MHC I kunnen bloedcellen checken of t lichaamseigen is.

Dit is een probleem bij transplantatie. 

Wat is MHC/HLA?

Bij mensen wordt MHC ook wel HLA genoemd. 

HLA is erfelijk bepaald. 

Familieleden dus veel overeenkomst.

 

HLA=Human Leucocyte Antigen

Oefenen

Maken opdr. 26 en 27 

Bloedtransfusie

Geven van bloed is heel gebruikelijk.

Tegenwoordig wordt bij bloedtransfusie bloedcellen gescheiden van plasma gegeven.

Rode bloedcellen hebben geen MHC. 

Bloedtransfusie

Toch zijn complicaties mogelijk.

Bloedcellen hebben wel antigenen:

- Antigeen A/B

- Rhesusfactor

(en daarnaast nog 8)

Bloed wordt voor transfusie eerst met kruisproef getest.

Bloedtransfusie

Maak opdr. 28 om hier een overzicht van te maken.

Rhesusfactor

Het rhesus-antigeen heb je (Rh+) of niet (Rh-).             85% is Rh+

Rh+ kan bloed krijgen van Rh- en Rh+

Rh- alleen van Rh-.

Mensen met Rh- hebben geen rhesusantigeen, maar ook geen antistoffen tegen rhesus.

Rhesusfactor

Mensen met Rh- hebben geen rhesusantigeen, maar ook geen antistoffen tegen rhesus.

Bij zwangerschappen kan de rhesusfactor voor problemen zorgen. 

maken 29 t/m 32