C2a + b Landschappen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• AK schrift op tafel

Programma vandaag

1. Terugblik systeem aarde tot nu toe
2. Voorkennis ophalen
3. Herhaling landschapszones + landdegradatie

Leerlingen verwachtingen laten invullen, zelf verwachtingen uitspreken. 

Overzicht

C1 Natuurlijke systeem aarde
C2 Landschap
C3 Middellandse Zeegebied

Terugblik: True / False 

Docent telt af 3-2-1
Op 1 laat je je antwoord zien!

Je mag in je aantekeningen spieken.

Bij subductiezones kunnen vulkanen ontstaan. De juiste locatie voor het ontstaan van de vulkaan is locatie B. 

Vulkanisme bij subductiezones: 

A

B

C

In onderstaande situatie kan een plooingsgebergte ontstaan.

Gebergtevorming

Endogene en exogene krachten zorgen samen voor het opbouwen en afbreken van landschappen. 

true

Stollingsgesteenten ontstaan door warmte en druk. 

false, dat zijn metamorf gesteenten

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

Sedimentatie gesteenten kan je herkennen aan gelaagdheid

Uiterlijke kenmerken

Sedimentgesteente:

• Gelaagd
• Vaak met fossielen
• Oorspronkelijke sedimentdeeltjes kunnen zichtbaar zijn

Voorbeeld: 

Kalksteen  zandsteen

Op de foto is een stollingsgesteente te zien

True

De hydrologische kringloop heeft wienig invloed op sedimentatie

False, juist invloed op sedimentatie. Water neemt sediment mee en legt het ergens neer. 

De breedteligging bepaalt de hoeveelheid instraling van de zon

False, juist invloed op sedimentatie. Water neemt sediment mee en legt het ergens neer. 

De wet van buys ballot is:
1) Wind waait altijd van hoog naar laag

2) Wind waait met aan afwijking, op het zuidelijk halfrond naar rechts. 

False, juist invloed op sedimentatie. Water neemt sediment mee en legt het ergens neer. 

False, juist invloed op sedimentatie. Water neemt sediment mee en legt het ergens neer. 

Overzicht

C1 Natuurlijke systeem aarde
C2 Landschap
C3 Middellandse Zeegebied

C2: Landschappen

Wat weet je hier nog van?

Beschrijving van de openingsfoto

Mechanische verwering in Yosemite National Park, V.S.

Lesdoel(en) Landschapszones

Aan het einde van de les kan je:

• De zes landschapszones opnoemen en aanwijzen op een kaart.
• Uitleggen hoe landdegradatie het landschap kan veranderen.
• Ik kan de voornaamste vormen van landdegradatie opnoemen en herkennen op afbeeldingen.

Landschapszones

Combinatie van klimaatzone en begroeiing 

klimaatzones

 Een gebied met min of meer hetzelfde klimaat

Geofactoren bepalen hoe een landschap eruit ziet.

Dynamisch systeem:
als één van de geofactoren verandert, leit dat tot veranderingen van de andere factoren.

Vooral klimaat is bepalend voor natuurlijke begroeiing.

Examenvraag 

In Afrika liggen de verschillende landschapszones over het algemeen parallel aan de evenaar. In Noord- en Zuid-Amerika is dit patroon minder herkenbaar. Noem de geofactor waardoor dit verschil wordt veroorzaakt. 

1.  onderstreep de kernwoorden
   
2. wat wordt van je verwacht in het antwoord? 
3. begin met de herhaling van de vraag 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Examenvraag 1

Reliëf / Andesgebergte

(dit zorgt voor aride landschap, 
loef-lijzijde) 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Landdegradatie

Landdegradatie is...

Het veranderen van het landschap waardoor de grond minder goed bruikbaar wordt. 

Hoe komt landdegradatie?

Door mens of natuur

Voorbeelden van landdegradatie zijn...

Verwoestijning, verzilting, bodemerosie

Landdegradatie | Ecosystemen

zijn dynamische systemen

geofactoren

Als 1 geofactoren verandert, kan dat tot veranderingen leiden in de rest!

Ook in negatieve zin... 

Landdegradatie

                                  Gevolg:

                             

                                 Oorzaak:

Bodemerosie

Verzilting

Verwoestijning

Landdegradatie in kaart

Examenvraag 2

Leg uit dat verwoestijning vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p) 

1.  onderstreep de kernwoorden
   
2. wat wordt van je verwacht in het antwoord? 
3. begin met de herhaling van de vraag 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Examenvraag 2

Verwoestijning kan leiden tot bodemerosie.

• door verwoestijning verdwijnt vegetatie (oorzaak) (1p)
• waardoor de bovenste laag van de bodem makkelijk kan
  wegspoelen bij hevige regen / makkelijk kan wegwaaien (gevolg) (1p)

1.  onderstreep de kernwoorden
   
2. wat wordt van je verwacht in het antwoord? 
3. begin met de herhaling van de vraag 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Examenvraag 2

De wederzijdse beïnvloeding tussen mens en natuur kan juist in het Midden-Oosten leiden tot landdegradatie. Noteer twee vormen van landdegradatie die in het Midden-Oosten veel voorkomen. Geef voor elke vorm aan op welke wijze de wisselwerking tussen mens en natuur leidt tot deze vorm van landdegradatie (2p)

1.  onderstreep de kernwoorden
   
2. wat wordt van je verwacht in het antwoord? 
3. begin met de herhaling van de vraag 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Examenvraag 2

In het midden-oosten is sprake van verschillende typen landdegradatie.

• Verwoestijning: overbeweiding kan in combinatie met weinig neerslag leiden tot uitdrogen van gebieden. 
• Verzilting: verkeerde manier van irrigatie in combinatie met hoge verdamping leiden tot het zouter worden van de bodem.
• Bodemerosie: akkerbouw kan in combinatie met heftige regen / harde wind leide ntot het verdwijnen van de bovenste bodemlaag. 
  
  (2 van bovenste 3 moet je noemen!) 

1.  onderstreep de kernwoorden
   
2. wat wordt van je verwacht in het antwoord? 
3. begin met de herhaling van de vraag 

Reliëf, ligging van andesgebergte. 

Overzicht

C1 Natuurlijke systeem aarde
C2 Landschap
C3 Middellandse Zeegebied

Keuze moment

1. Alle stof van C1 en C2 moet je kunnen toepassen op regio Middellandse Zeegebied. Let op, er zijn hier een aantal speciale situaties. 
   Leer hierover via deze video / lees de samenvatting
    
2. Maak flashcards compleet voor heel systeem aarde 

Flashcards

C1: 10 kaartjes

C2: 3 kaartjes

C3: 5 kaartjes 

Schrijf hier de vraag

C1

1. Wat is het actualiteitsbeginsel?
2. Waarom bewegen aardplaten en wat zijn de drie bewegingsrichtingen? 
3. Wat zijn de 3 verschillende typen vulkanen? 
4. Wat is het verschil tussen verwering, erosie en sedimentatie? 
5. Waar komen de verschillende typen verwering voor? 
6. Hoe zorgen endogene en exogene processen voor veranderingen aan het aardoppervlak?
7. Hoe werkt de hydrologische kringloop?
8. Hoe werkt de gesteente kringloop? Noem ook de drie hoofdtypen gesteente en geef voorbeelden. 
9. Hoe werkt de mondiale luchtcirculatie? 
10. Hoe werkt de thermohaliene circulatie? 

Schrijf hier de vraag

C2

1. Wat zijn de 6 landschapszones op aarde? 
2. Wat zijn geofactoren?
3. Wat is landdegradatie? 

Schrijf hier de vraag

C3

1. Wat is de plaattektonische situatie in het Middellandse Zeegebied?
2. Hoe beschermen mensen zich tegen natuurrampen (hazardmanagement)? 
3. Welke klimaten en landschappen komen voor in het Middellandse Zeegebied?
4. Hoe werkt de luchtcirculatie in het Middellandse Zeegebied? 
5. Welk type landdegradatie komt voor in het Middellandse Zeegebied?