Pseudoniem voor Eduard Douwes Dekker: Ik heb veel geleden
Schreef Max Havelaar, of de koffieveilingen der Nederlandse handelmaatschappij
Tweeledig doel: rehabilitatie van zichzelf en opkomen voor de inlandse bevolking in Indonesië
Drie lagen in het boek: Droogstoppellaag, Sternlaag, Multatulilaag. Het boek is grillig, onvoorspelbaar, gevoelig, humoristisch
Slide 17 - Tekstslide
Multatuli (1820-1887) 2
Er is sprake van cumulatie en contrast: Havelaar, Sjaalman, Stern, Multatuli, Douwes Dekker contra Droogstoppel, Wawelaar en Slijmering.
Ander werk: enorm feuilleton De Ideeën waarin Woutertje Pieterse en Vorstenschool. Vol met controversiële ideeën over huwelijk, vorstenhuis, opvoeding, kunst, etc.
Slide 18 - Tekstslide
Slide 19 - Video
Slide 20 - Tekstslide
Programma
Bespreken huiswerk
Bekijken laatste dia's presentatie
Voor wie wil: bespreken 'hoe plan ik voor de toetsweek'
Er worden leerling-bijlesdocenten gezocht (5 euro / uur)
Vragen of problemen van jullie kant?
Slide 21 - Tekstslide
De beweging van Tachtig
Een groep schrijvers rond het tijdschrift De Nieuwe Gids (1884-1894)
Zette zich sterk af tegen de gevestigde orde (De Gids)
Schoonheid was het hoogste doel
L ‘Art pour l’art principe: literatuur zónder belerende of opvoedkundige bedoeling
Kunst is individueel
Kunst is anti-burgerlijk
Kunstenaar zit in ivoren toren (voelt zich verheven boven het volk)
Slide 22 - Tekstslide
Schrijvers van de Beweging van Tachtig
Voorloper: Jacques Perk
Leider: Willem Kloos
Leden: A. Verwey, Frederik van Eeden,
Herman Gorter, Lodewijk van Deijssel
Conflicten ontstonden rond het l’art pour l’art principe en het leiderschap van Gorter (Gorter en Van Eeden werden socialist)
Slide 23 - Tekstslide
Realisme
gericht op eigentijdse werkelijkheid
vaak in toneel- of romanvorm
pogingen sociale rollen te doorbreken en te klimmen op maatschappelijke ladder
lukt vaak niet
verteld met veel aandacht voor details uit dagelijks leven (bijv. taalgebruik) om het zo 'waar' mogelijk te vertellen
Belangrijke auteurs: Heijermans, Cremer en (belerend realisme) Beets
Slide 24 - Tekstslide
Slide 25 - Video
Naturalisme in de literatuur
Geestelijk vader is Emile Zola
Le roman expérimental: toepassing natuurwetten in de literatuur
Omgeving en erfelijkheid bepalen het lot van de mens
Vb. Lodewijk van Deijssel, Marcellus Emants, Frederik van Eeden
NB. De schrijver bepaalt altijd wat de personages overkomt, er is dus niet sprake van een echt wetenschappelijk herhaalbaar experiment
Determinisme is andere benaming, fatalisme is meest pessimistische uitwerking ( Couperus)
Slide 26 - Tekstslide
Kenmerken naturalistische roman
Pessimistisch, somber
Fatalisme --> noodlot
Vaak impressionistische schrijfstijl
Geen gunstig onthaal in die tijd
Slide 27 - Tekstslide
Het leven werd bepaald door drie factoren:
Erfelijke aanleg
Milieu
Tijd
Slide 28 - Tekstslide
Slide 29 - Video
Afronding, beantwoord drie vragen (nummer ze): 1) wat heb je deze les geleerd 2) heb je je tijd nuttig besteed? 3) Licht je antwoord op vraag 2 toe (waarom wel of waarom niet)